1.5 Neutraal Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Neutraliteitspolitiek

Duitsland wilde goederen via de Rotterdamse haven invoeren.

De geallieerden lieten dat toe...

H1 De Eerste Wereldoorlog

1.5 Neutraal Nederland

Leerdoel

- Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen wat de gevolgen waren van de neutraliteit voor Nederland. 

- Uitleggen welke gevolgen de Eerste Wereldoorlog had voor Nederland

- Uitleggen welke politieke ontwikkelingen er in Nederland waren tijdens de Eerste Wereldoorlog 

- Uitleggen wat verzuiling is en hoe je dit terugziet in het dagelijks leven

onderwerpen par. 1.5

- neutraliteit Nederland

- economische gevolgen 

- politieke gebeurtenissen/ gevolgen: nieuwe grondwet 1917

 vergissing van Troelstra

algemeen kiesrecht

einde schoolstrijd

Neutraliteitspolitiek

In 1914 worden 200.000 Nederlandse soldaten naar de grenzen van Nederland gestuurd om de neutraliteit te verdedigen. Duitsland besloot Nederland met rust te laten.

Nederland

Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Nederland neutraal (= onpartijdig). Duitsland liet Nederland met rust, omdat ze de Rotterdamse haven gebruikten voor de aanvoer van goederen. De Britten hadden namelijk de Duitse havens geblokkeerd.

1. Duitsland bezette wel België waardoor er miljoenen Belgen naar Nederland vluchtten. 
2. Ook ontstond er door de oorlog een tekort aan voedsel en brandstof waardoor veel mensen leden aan honger en kou. 
   

Rotterdam wereldhaven

Door de aanleg van de Nieuwe Waterweg wordt de haven van Rotterdam één van de grootste van de wereld.

De haven was vooral belangrijk voor het Ruhrgebied, het belangrijkste Duitse industriegebied.

Nederland neutraal

Nederland was tijden de Eerste wereldoorlog neutraal = 

• Onpartijdig, geen kant kiezen

• Duitsland liet Nederland met rust omdat zij de Rotterdamse haven voor het doorvoeren van goederen gebruikten.
• Voor een handelsland als Nederland is dat lastig: je handelt immers met beide partijen.
  

Ruhrgebied

IJzererts via Rotterdam

Politieke ontwikkelingen

1. 1917: einde schoolstrijd = gelijke behandeling van openbaar en bijzonder onderwijs (evenveel subsidie)

2. 1917 : invoeren algemeen kiesrecht: mannen en vrouwen mogen stemmen en gekozen worden

3. 1918 Troelstra's Revolutie = mislukt = vergissing --> Troelstra wil naar voorbeeld van de Russische Revolutie een socialistische Revolutie. 

Pacificatie van 1917

pacificatie ( = sluiten van vrede) ==> grondwetswijziging

door de oorlog ontstaat er een gevoel van nationale eenheid:

Nederland is neutraal maar heeft evengoed te kampen met gebrek en armoede.

Om de politieke rust te bewaren geeft de regering toe aan de socialisten (algemeen kiesrecht) en aan de katholieken en protestanten (schoolstrijd)

Schoolstrijd

Katholieke en protestantse politieke partijen willen dat bijzonder onderwijs (protestants en katholiek) financiële gelijkstelling krijgen met openbaar onderwijs

Kiesrecht

Socialistische en sociaal-liberale politieke partijen willen algemeen kiesrecht (in ieder geval voor mannen)

Vergissing van Troelstra

november 1918

Oproep tot socialistische revolutie door leider socialisten, Pieter Jelle Troelstra

De revolutie mislukt omdat: 

1. veel mensen  oranje-gezind zijn

2. het beter gaat met de arbeiders dankzij nieuwe sociale wetten 

Gevolgen WOI voor Nederland

- 200.000 soldaten bleven 4 jaar lang gemobiliseerd

- 1 miljoen Belgische vluchtelingen

- dodendraad als grens België - Nederland

- tekort aan voedsel, grondstoffen, overzeese producten

- werkeloosheid en armoede

-basisproducten " op de bon" 

- ontstaan van een "zwarte markt" (=illegale handel)

Pacificatie van 1917