10.2 Zenuwcellen en zenuwen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Terugblik!

Een geluid is een voorbeeld van een prikkel

1. Waar
2. Niet waar

Tastzintuigen reageren op lichte aanrakingen.

1. Waar
2. Niet waar

Drukzintuigen liggen in de oren.

1. Waar
2. Niet waar

In de huid komt maar 1 type zintuig voor.

1. Waar
2. Niet waar

Een orgaan dat reageert op bepaalde invloeden uit de omgeving door het maken van impulsen:

1. Hersenen
2. Zenuw
3. Spier
4. Zintuig

Wat is in de afbeelding van de hond en kat hiernaast in het rood afgebeeld?

1. Het zenuwstelsel
2. Het perifere zenuwstelsel
3. Het centrale zenuwstelsel
4. Het regelings systeem

Een soort elektrisch signaal dat door een zenuw kan worden voortgeleid:

1. impuls
2. prikkel
3. zenuw
4. hersenen

Uit welke delen bestaat het centrale zenuwstelsel?

10.2 Zenuwcellen en zenuwen

Leerdoelen

• Je kunt in een afbeelding van een zenuwcel de delen benoemen.
• Je kunt drie typen zenuwcellen noemen met hun functies en kenmerken.
• Je kunt omschrijven wat een zenuw is en je kunt drie typen zenuwen noemen met hun kenmerken..

Zenuwcellen

Verzenden van impulsen gaat via zenuwcellen. Hiervan heb je er miljoenen. 

200 km/uur of sneller.
Zenuwcellen bestaan uit: 

• Cellichaam (met celkern)
• Uitlopers (kunnen 1 m of langer zijn)

Typen zenuwcellen

• Gevoelszenuwcellen 
• Bewegingszenuwcellen
• Schakelcellen

Schakelcel      Gevoelszenuwcel     Bewegingszenuwcel

Gevoelszenuwcel

• Van zintuigen naar Centraal zenuwstelsel
• Cellichamen vlak bij (maar niet in) het centrale zenuwstelsel.
• Een lange uitloper die impulsen naar cellichaam geleidt. 
• Uitlopers van  cellichaam naar  centraal zenuwstelsel. 

Bewegingszenuwcel

• Van het centrale zenuwstelsel naar de spieren of klieren.
• Cellichamen in het centrale zenuwstelsel
• Een lange uitloper die de impulsen van het af cellichaam geleidt. 

Centrale zenuwstelsel

Spieren of klieren

Schakelcel

• Geleiden impulsen tussen zenuwcellen. 
• Verbinden elkaar.
• Verbinden gevoelszenuwcellen met bewegingszenuwcellen.
• Liggen in het centrale zenuwstelsel

Hoe werken zenuwcellen samen

Zenuwen

Meerdere impulsen via meerdere uitlopers
Die uitlopers liggen bij elkaar: vormen een zenuw
Elke uitloper is omringd door een isolerend laagje
Om een zenuw zit bindweefsel

Zenuwen

Duizenden uitlopers worden samengebundeld in een zenuw.

Gevoelszenuw: Alleen uitlopers van gevoelszenuwcellen
Bewegingszenuw: Alleen uitlopers van bewegingszenuwcellen
Gemengde zenuw: Uitlopers van gevoelszenuwcellen EN bewegingszenuwcellen

Zenuwen

Meeste zenuwen zijn gemengde  zenuwen.

Zenuwen van je armen, benen en romp gaan naar het ruggenmerg. 

Zenuwen van hoofd en hals gaan naar de hersenstam

Aan het werk. Maak je samenvatting. 

Nog eerst even wat oefenvragen!

Wat voor gevolg heeft er voor een spier wanneer de uitloper van de bewegingszenuwcel doorgesneden wordt?

Waar liggen de cellichamen? Sleep de juiste betekenis naar het juiste begrip. 

Gevoelszenuwcel 

Bewegingszenuwcel 

Schakelcel 

vlakbij het centrale zenuwstelsel

In het centrale Zenuwstelsel

In het centrale zenuwstelsel

Komen er in je hoofd uitlopers van gevoelszenuwcellen voor?

Waar liggen de schakelcellen?

Sleep de juiste betekenis naar het juiste begrip. 

Gevoelszenuwcel 

Bewegingszenuwcel 

Schakelcel 

impulsen van zintuigcel naar hersenen 

impulsen van hersenen naar spieren 

Impulsen van en naar beide zenuwcellen 

Uit welke delen is een zenuwcel opgebouwd?

Welke drie typen zenuwcellen zijn er?

Wat is de functie van schakelcellen?

1. impulsen geleiden vanaf een zintuig naar het centrale zenuwstelsel
2. impulsen geleiden vanaf het c.z. naar een spier
3. impulsen geleiden binnen het centrale zenuwstelsel

Welke typen zenuwcellen zie je in de afbeelding hieronder?

huid

spier

bewegingszenuwcel

gevoelszenuwcel

schakelzenuwcel