Het spijsverteringsstelsel deel 1

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Het spijsverteringsstelsel

Lesdoelen 

- Aan het einde van de les kun je benoemen welke organen bij het spijsverteringsstelsel horen.

- Aan het einde van de les kun je vertellen welke symptomen jij ziet in de praktijk wat hoort bij het spijsverteringsstelsel.

Wat weet je al over het spijsverteringsstelsel?

1 Slokdarm

2 Maagingang

3 Maag

4 Maagportier

5 Alvleesklier

6 Eilandjes van Langerhans

7 Pancreasbuis

8 Begin van de nuchtere darm

9 Twaalfvingerige darm

10 Papil van Vater

11 Galbuis

12 Galblaas

13 Lever

Het verteren van voedsel begint al in de mond

1. Juist
2. Onjuist

Spijsverteringsstelsel

• Mond
• Keelholte
• Slokdarm
• Maag
• Darmen
• Lever
• Alvleesklier

Functie spijsverteringsstelsel

• Opnemen van voedsel (via de mond)
• Voedsel fijnmaken (kauwen)
• Voedsel vervoeren (door spierbewegingen)
• Voedsel afbreken en verteren (door verteringssappen)
• Voedingsstoffen voor de lichaamscellen afgeven aan het     bloed (via de dunne darmwand)
• Onverteerbare voedselbestanddelen afvoeren (via de anus)

Doel spijsvertering

Binnen 24 uur het voedsel dat je eet verteren.

Dit kan doordat het lichaam enzymen gebruikt:

- Dit is een stof die een bepaalde chemische reactie versneld

- Voor elke chemische reactie maakt het lichaam een apart enzym. 

https://schooltv.nl/video-item/maagsap-goed-kauwen-is-het-halve-werk

Door .... vindt vertering plaats

1. Enzymen
2. Mineralen
3. Peristaltiek

Enzymen

Een enzym is een stof die een chemische reactie (opbouw of afbraak) bevordert.

Hoe wordt ons voedsel verteerd?

• Vitaminen en mineralen hoeven niet te worden afgebroken om voor het lichaam bruikbaar te zijn
  
• Koolhydraten (suikers), vetten en eiwitten wel.
  
• Koolhydraten bestaan uit aan elkaar gekoppelde suikermoleculen,
  deze moeten worden afgebroken tot losse suikermoleculen.
  
  
• Vetten moeten worden afgebroken tot vetzuren en glycerol
  
  
  
• Eiwitten tot aminozuren
  

Zet de onderdelen van de spijsvertering in de goede volgorde.

mond

slokdarm

maag

dunne darm

dikke darm

anus

Maag- en darmwand

- De wand van het darmstelsel (slokdarm tot anus) is als volgt opgebouwd:

• Binnenbekleding = slijmvlies
  
• Onder het slijmvlies → bloedvaatjes, lymfevaatjes en zenuwen
  
• De buitenwand is dubbele spierlaag: kringspier en lengtespier
  
• De dubbele spierlaag stuwt de voedselbrij vooruit
   → Peristaltiek

Opbouw maag- en darmwand

• Maag extra spierlaag→ voortgestuwd én gemengd met maagsap
• In de dunne darm → slijmvlies extra geplooid met villi en microvilli
  - Villi: uitstulpingen op de plooien
  - Microvilli: uitstulpingen op de slijmvliescellen
  - Oppervlakte darmwand groter maken
  - Dichter contact slijmvliezen > snelle opname

Buikvlies

• Buikwand en ingewanden zijn bekleed met buikvlies
  
• Dunne, platte epitheelcellen
  
• Daaronder bloedvaten, lymfevaten, lymfeklieren en zenuwen.
  
• Functies van het buikvlies:
  

          - Vergemakkelijkt de peristaltiek

          -Doordat de buikwand en de in de buik gelegen organen met een glad vlies bekleed zijn,                    ontstaat er geen wrijving als de darmen de voedselbrij door peristaltiek voortstuwen.

          -Afweerfunctie

         -In de vliezen liggen veel bloedvaten> witte bloedlichaampjes kunnen overal komen.

           veel lymfeklieren, die maken ongewenste stoffen onschadelijk

Mondholte

• Tanden, kiezen, tongen en wangen > voedsel afbijten
  
• Vermalen, kauwen en vermengen met speeksel
  
• In speeksel zit spijsverteringsenzym> amylase> breekt zetmeel af
  
• Tong → spierweefsel
  
• is bekleed met slijmvlies waarin smaakpapillen liggen
  

Welke smaken proef je met je tong?

1. Zoet, bitter, zout, zuur
2. Zoet, zuur en zout
3. Vies en lekker
4. Pittig, zoet, zout en bitter

Het Gebit

Waar en waarmee begint de vertering van koolhydraten?

1. In de mond met speeksel
2. In de maag met maagsap
3. In de dunne darm met alvleeskliersap
4. In de twaalfvingerige darm met gal

Het doel van het spijsvertering stelsel is voedsel verteren.
voedsel komt niet door je...

1. mond
2. luchtpijp
3. slokdarm
4. maag

Rol van de keelholte

• Achter de mondholte --> keelholte
  
• Begint achter de neus en loopt tot aan het strottenhoofd
  
• luchtweg naar neus wordt afgesloten door zachte gehemelte en huig
  
• De luchtweg en spijsweg
  
• kruisen elkaar hier.
  
• Strottenklepje sluit luchtweg af
  

Rol van de slokdarm

Verbinding tussen keelholte en maag

Beweegt voedsel voort door peristaltiek

Gat in het middenrif, hier

verlaat slokdarm de borstkas

Strottenklep sluit de mondholte af

1. Waar
2. Niet waar

Nadat mevrouw. Jansen haar thee doorgeslikt heeft, voelt ze een warm gevoel in haar borstkas. Welk onderdeel van het spijsverteringsstelsel passeert de thee? Wat is de functie van dit onderdeel?​

De slokdarm mondt uit in de maag

1. Boven het middenrif
2. Naast het middenrif
3. Onder het middenrif
4. Ter hoogte van het middenrif

Waar en waarmee begint de vertering van eiwitten?

1. In de mond met speeksel
2. In de maag met maagsap
3. In de dunne darm met alvleeskliersap
4. In de twaalfvingerige darm met gal

Waar komt het voedsel na de maag terecht?

1. in de dunne darm
2. in de dikke darm
3. in de twaalfvingerige darm
4. in de slokdarm

Hoe lang is de twaalfvingerige darm

1. 6 a 7 meter
2. 1 meter
3. ca. 0,5 meter
4. ca. 25 cm