16.4 Immuniteit, vaccinatie en allergische reacties 5V 2324

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

16.4 Immuniteit, vaccinatie en allergische reacties

Doel 16.4

Je beschrijft de (cellulaire en de humorale) respons bij immuniteit.

Je herkent de verschillende vormen van immuniteit en legt de rol van vaccinatie uit.

Je beschrijft de werking van antibiotica en legt uit wat resistentie is.

Je legt het verloop uit van een allergische reactie.

Verloop van een infectie

Na verloop van tijd is de infectie bestreden en moet de afweer-reactie ook weer worden stopgezet (deze kost veel energie).

Hiervoor zorgen T-suppressorcellen.

Deze remt de B-cellen en daarmee de 

vorming van antistoffen.

Geheugen

Je afweersysteem behoudt een geheugen voor antigenen die al eens bestreden zijn in de specifieke afweer. Hierdoor ben je immuun. Dwz: je bent in staat een ziekteverwekker uit te schakelen voor je er ziek van wordt.

Immuniteit

Cellulaire immuniteit: Th geheugencellen en Tc geheugencellen.

Humorale immuniteit: B geheugencellen.

Bij een hernieuwde infectie met dezelfde ziekteverwekker worden de Tc cellen en B cellen sneller actief en er worden meer antistoffen gemaakt.

Vaccinatie

Een vaccin zorgt voor de eerste afweer respons zónder dat je ziek wordt door:

* verzwakte virussen/beschadigde virussen of bacteriën

* genetisch gemanipuleerd virus 

* los virus/bacterie antigeen (eiwit)

* mRNA zodat je eigen cel een antigeen kan maken

Immunisatie

Actief vs passief

Actieve immunisatie: je afweersysteem heeft zelf de antistoffen aangemaakt.

Natuurlijk vs kunstmatig

kunstmatig wil zeggen toegediend/ ingespoten

Waar hoort wat?

Waar hoort wat?

Antistoffen vanuit moedermelk/ placenta

Immuun door daadwerkelijke infectie

Antistoffen ingespoten

Immuun door vaccin met antigenen/ mRNA

Bacteriën bestrijden

Antibiotica: medicijnen die zich specifiek richten op bacteriën.

Resistentie: mutaties kunnen er voor zorgen dat bacteriën resistent worden.

Bacteriën kunnen resistentie aan elkaar doorgeven via plasmiden.

Bacteriofagen: virussen met bacterie als gastheer. 

Allergie

Mest-cellen:

In de huid en de slijmvliezen.

Hebben receptoren voor IgE 

antistoffen (gemaakt door B cellen)

Hebben blaasjes met histamine die

vrijkomt bij contact met een 

ziekteverwekker (via de IgE antistoffen)

Allergie

Histamine is een mediator die een

ontstekingsreactie veroorzaakt: 

meer slijm, verwijding bloedvaten.

Hierdoor kunnen macrofagen de

infectie beter bestrijden.

Allergie

Een allergische reactie is als de mest-cellen onnodig reageren op een niet-schadelijke lichaamsvreemde stof.

Die stof heet dan allergeen.

Oorzaak: een APC heeft een onschuldige antigeen onterecht beoordeeld als ziekteverwekker en heeft de specifieke afweer aangezet.

Allergie

Allergie ontstaat in twee stappen:

Eerste contact met allergeen: B-lymfocyten en plasmacellen maken IgE molecuul – deze hecht zich aan mestcellen

Volgend contact: activatie mest-cellen

Medicijnen

Tegen bacteriën: penicilline of een ander antibioticum.

Antibiotica doden bacteriën.

Bacteriën kunnen resistent worden tegen antibiotica (evolutie).

Nieuwe ontwikkeling: bacteriofagen.

Antihistamine

Bindt aan de histamine receptoren

waardoor de cellen

niet meer reageren op het vrij-

komen van histamine.

Doel 16.4

Je beschrijft de cellulaire en de humorale respons bij immuniteit.

Je herkent de verschillende vormen van immuniteit en legt de rol van vaccinatie uit.

Je beschrijft de werking van antibiotica en legt uit wat resistentie is.

Je legt het verloop uit van een allergische reactie.

Huiswerk

In de online methode/ in je boek.

Kies een leerweg.

Maak de opdrachten bij de

behandelde leerdoelen.

Maak een begrippenlijst.