5H Herh. Plant

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

5H herhalen Planten

Transport

Transport van water gaat in de plant omhoog door 3 krachten:

- Verdamping in de bladeren

- Worteldruk

- Capillaire werking: door de 

nauwe vaten gaat het water 

als een 'draad' omhoog via 

adhesie/cohesie

Worteldruk

Nitraat en fosfaat worden actief opgenomen = hoge osmotische waarde, die water uit bodem trekt.

Verdamping

verdamping via huidmondjes zorgt voor zuigkracht

Houtvaten

Vervoeren water en mineralen 
 van wortel naar blad 

Water omhoog getransporteerd door: worteldruk, capillaire werking, verdamping

Bastvaten

Vervoeren water en organische stoffen (suikers) van blad naar de rest van de plant. 

Richting van transport bepaald door waterdruk/osmose. 

Transport Bastvaten

Osmose: (A) beweegt altijd naar de plek met de (B) opgeloste stoffen.

1. A:water B: meest
2. A:water B:minste
3. A:opgeloste stoffen B:meeste
4. A:opgeloste stoffen B:minste

Stroming in de bastvaten gaat

1. omhoog
2. omlaag
3. in beiden richtingen

Stroming in de houtvaten gaat altijd

1. omhoog
2. omlaag
3. in beiden richtingen

Door welke 3 krachten wordt water in een plant omhoog getransporteerd?

Wortelharen nemen mineralen uit de bodem op in de cel. De concentratie in de cel is hoger dan in de bodem. Dit is een voorbeeld van:

1. diffusie
2. osmose
3. actief transport
4. passief transport

In de bastvaten is de richting van de sapstroom afhankelijk van de plaats waar de suikers nodig zijn. Noem een situatie waarbij de sapstroom omhoog gaat en een waarbij deze omlaag gaat.

Afweer Planten

Planten beschermen zich tegen vraat via:

- mechanische afweer (stekels, doornen)

- mutualistische relaties (bijv. mieren in acacia, sluipwesp)

- chemische afweer (bittere smaak, brandharen met gif)

Celwanden

Primaire celwand - Cellulose

Middenlamel - Pectine (= plakkerig)

Soms secundaire celwand - Lignine (houtstof = houtachtige plant)

--> Koolhydraten, vormen de voedingsvezels in plantaardig voedsel. 

Deze heb je nodig voor?

Fotosynthese

Welke formule voor fotosynthese klopt?

1. 6 O2+ 6 H2O-> lichtenergie + glucose + 6 CO2
2. 6 CO2 + 6 H2O -> lichtenergie + glucose + 6 O2
3. 6 CO2 + 6 H2O + lichtenergie -> glucose + 6 O2
4. 6 O2+ 6 H2O + lichtenergie -> glucose + 6 CO2

Noem drie voedingsvezels die een plant uit glucose kan maken

Hoe wordt een overschot aan glucose vaak opgeslagen bij planten?

1. als eiwitten in wortels
2. als zetmeel in wortels
3. als eiwitten en vetten in stengels
4. als zetmeel in zowel wortels als zaden

Welke vaten vervoeren water met glucose van de bladeren naar de wortel?

1. Alleen de houtvaten.
2. Alleen de bastvaten.

Hoe krijgt een blad water voor fotosynthese?

1. via de huidmondjes
2. via houtvaten
3. via de bastvaten

Hoe krijgt het blad koolstofdioxide voor de fotosynthese?

Wat zijn beperkende factoren
voor fotosynthese?

Autotroof/ Heterotroof

Organismen die zelf glucose kunnen maken uit CO2 en H2O noemen we autotroof (= zelf voedend)

Algemener: Autotroof organisme kan uit anorganische stoffen organische stoffen maken.

Dieren kunnen dat niet. Die moeten hun glucose binnenkrijgen via voedsel. Zij zijn heterotroof (= ander voedend).

Definities

Organische stoffen zijn grotere koolstofketens die door organismen gemaakt worden, zoals glucose en zetmeel.

Anorganische stoffen zijn kleine moleculen zonder groot koolstofskelet. Komen ook buiten organismen voor. Bijv. CO2, H2O

Organisch of anorganisch?

Anorganisch

Organisch

Eiwit

Zetmeel

NaCl

Glucose

DNA

Koolstof dioxide

NP = BP - D

Wat is de Bruto- en wat is 

de Nettoproductie om 10 uur?

Compensatiepunt

Dissimilatie

Fotosynthese

Licht is niet de beperkende factor

De nettoproductie houdt in: alle glucose die...

1. ...een plant produceert
2. ...een plant produceert en zelf gebruikt voor dissimilatie
3. ...een plant over houdt na dissimilatie en gebruikt voor groei
4. ...een plant produceert zonder de glucose die hij opneemt

Drooggewicht = als je een organisme helemaal droogt.
Waarvoor gebruik je dit?

1. Om te kijken of een organisme aan fotosynthese gedaan heeft
2. Om te kijken of het organisme veel water bevat
3. Om te kijken of het organisme groter geworden is
4. Om te kijken of de biomassa van het organisme toegenomen is

Hoe groot is de O2 productie door fotosynthese bij verlichtingssterkte R ?

1. 0,25
2. 0,50
3. 0,75

Huidmondjes

Planten ademen via hun huidmondjes

Overdag verbruikt de plant veel CO2 voor fotosynthese, dus is de concentratie CO2 in de plant laag --> CO2 komt door de huidmondjes het blad in

Overdag produceert de plant veel zuurstof uit fotosynthese, dus de concentratie O2 in de plant is hoog --> O2 gaat door de huidmondjes het blad uit.

Planten

‘s Nachts maakt de plant geen zuurstof. (Waarom niet?)

De plant verbruikt ‘s nachts wel zuurstof. (Waarvoor?)

Planten

Planten hebben naast CO2 ook water nodig voor fotosynthese.

Bij opname CO2 via huidmondjes ook vindt ook verdamping van water plaats.

Dit kan een probleem zijn!

Een cel met veel water in de vacuole (turgor) zet uit. 

Een cel met weinig water in de vacuole (plasmolyse) krimpt. 

Planten

Aanpassingen aan droogte:

 - minder huidmondjes

- tijdelijk huidmondjes sluiten 

- waslaag over bladeren

- alleen in 's nachts huidmondjes openen.

Wat is het verband tussen het sluiten van de huidmondjes en verminderde groei bij een plant?