5 havo thema vertering basisstof 3

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Chemische vertering

basisstof 3 bvj

Nodige kennis...

• 6 voedingsstoffen
• organen van het verteringsstelsel
• hoe aminozuren, vetzuren/glycerol gedissimileerd worden

Wat kom je tegen:

- je leert dat verschillende verteringssappen meerdere functies vervullen,

- je leert mechanische en chemische vertering herkennen,

- je leert enzymen herkennen en hoe je BINAS goed inzet,

- je leert het verschil tussen een pro-enzym en een enzym.

Vertering

Vertering is niet nodig voor:

• water
• mineralen
• vitamines
• glucose
• aminozuren
• vetzuren
• glycerol

Vertering

Wel nodig voor:

• Vetten                               > vetzuren en glycerol
• Eiwitten                              > aminozuren
• Koolhydraten (meeste) > glucose

Deze organische stoffen zijn door voortgezette assimilatie ontstaan. 

Dit moet (grotendeels) ongedaan worden gemaakt.

Wat is de functie van deze verschillende voedingstoffen? Sleep de functie naar de juiste voedinsstof.

Koolhydraten

Eiwitten

Vetten

Water en vezels

Brandstof voor het lichaam

Bouwstoffen voor het lichaam

Brandstof en bevat vitamines

verzadigd gevoel en vochtbalans

Wat voor soort vertering is kauwen

1. mechanische
2. chemische
3. peristaltische

Wat gebeurd er als je slikt

1. Strottenklepje zorgt dat voedsel niet in de luchtpijp komt
2. De huig zorgt dat voedsel niet in de neus komt
3. De huig houd het voedsel tegen en de strottenklepje valt dicht
4. Voedsel komt niet in de luchtpijp door de huig

In je maag begint de vertering van eiwitten. Wat blijft er over van het eiwit na deze vertering

1. lange polypetidenketens
2. korte polypeptideketens
3. di- en tripeptiden
4. aminozuren

Gal wordt in de lever gemaakt, het emulgeert vetten. Wat betekent dat?

1. dat vetten worden afgebroken
2. dat vetten worden verteerd.
3. dat vetten in kleine druppels wordt opgesplitst
4. de vetten worden opgenomen

Enzymen

Enzymen zijn speciale eiwitten die processen versnellen. Verteringseiwitten helpen bij het afbreken van stoffen.

Zij binden aan een substraat, verbreken bindingen en zo ontstaat een product.

Enzymen moeten er wel bij kunnen!

Enzymen

Bedenk:

• Enzymen worden niet verbruikt, ze blijven hun werk doen.
• Enzymen zijn eiwitten, dus kunnen ook elkaar (of lichaamseigen) verteren. Oplossing: pro-enzymen.
• Enzymen werken het best bij een bepaalde temperatuur en zuurgraad.
• Naam enzym begint met naam substraat. Eindigt op -ase.
  Sacharose verteert door enzym sacharase. 

BINAS

Wil je:

... weten door welk enzym iets verteerd wordt? - BINAS 82E

... weten in welke stappen vertering gaat? - BINAS 82G

.. weten wat er in een verteringssap zit? - BINAS 82F

.. weten wat het pH optimum is van een enzym? - BINAS 82E

Waar komen de enzymen in voor? Koppel ze aan elkaar! Let op 1 antwoord komt twee keer voor!!

Amylase

Pepsine

Lipasen

Proteïnasen

Lactase

dunne darm

aalvleeskliersap

speeksel

maag

Wel of niet verteren?

Moeten deze voedingsstoffen wel of niet worden verteerd?

wel verteren

niet verteren

koolhydraten

eiwitten

mineralen

vitaminen

vetten

water

voedingsvezels

Wat is de functie van amylase?

1. enzym dat kleine eiwitten afbreekt
2. enzymen die vetten afbreken
3. enzym dat zetmeel afbreekt.
4. enzym dat melksuiker afbreekt