Gesprekken voeren

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Welzijn

Welkom

Communicatie

- Je weet hoe je moet communiceren

- Je kent de verschillende rollen die er zijn binnen communicatie

- Je kent verschillende gesprekstechieken én kunt deze toepassen

Je kunt niet NIET communiceren

Waar

Niet waar

Alles wat je zegt, wat je schrijft en heel je houding heeft met communiceren te maken. Een houding heb je altijd, daarom communiceer je daar altijd mee. Zodra ik jou zie, communiceer je met mij, of je het nu wilt of niet.

 

• Je communiceert altijd op twee niveaus: verbaal (ca. 20%); Bij “verbaal” moet je denken aan wat je zegt en schrijft. non-verbaal (ca. 80%). Bij “non-verbaal” gaat het om je houding.

Uit de vermelde percentages kun je afleiden, dat het in termen van communicatie belangrijker is HOE je iets zegt, dan WAT je zegt. In communicatie zijn houdingsaspecten dus altijd van groot belang. Wees je daarvan bewust.

 

• Je hebt bij het communiceren altijd invloed. Jouw woorden, jouw houding roept bij anderen immers altijd een reactie op. Zelfs het negeren van een ander is een reactie, waarmee je een reactie bij de ander oproept. Je hebt dus, of je dat nu wilt of niet, altijd invloed op een ander.

• Je kunt een ander niet veranderen, je kunt alleen jezelf veranderen. Een ander verandert zichzelf alleen als hij dat zelf wil. Als je jezelf verandert, kan dat er soms toe leiden, dat ook de ander zich verandert.
  
  
• There is no failure (in communication), there is only feedback.
  Communiceren is als het weer. Dat onttrekt zich ook aan kwalificaties als goed of slecht. Het weer is een verschijnsel. Communicatie is dat ook. Op dat verschijnsel kun je reageren door feedback te geven.

• Leren = veranderen.
  Wie optimaal wil communiceren, moet goed naar zichzelf kijken. Hij moet zich afvragen, of hij met zijn woorden en/of met zijn houding het gewenste effect bereikte. Als dat niet gebeurde, moet hij zich afvragen, wat hij wel moet doen om dat effect te bereiken. M.a.w.: hij moet leren van zijn fouten. Die fouten moet hij verbeteren. Hij moet zich dus veranderen.

Hoe verloopt communicatie tussen mensen?
Teken dit uit op en post hier je idee.

Het ZBMO-model

(ook op bladzijde 354-357 in basisboek sociaal werk)

Uitleg van de onderdelen van het ZBMO-model:

Zender: persoon of organisatie die een boodschap wil overdragen.

Boodschap: de informatie die de zender wil uitzenden (vaak wordt ervan uitgegaan dat de zender bovendien wil dat de informatie wordt ontvangen zoals hij bedoeld had).

Medium: dit is ‘iets’ dat tussen de zender en de ontvanger zit en dat de boodschap kan transporteren.

Ontvanger: persoon of doelgroep die de boodschap ontvangt.

Feedback: reactie die de zender krijgt van de ontvanger. Uit deze reactie kan de zender concluderen of de boodschap is overgekomen zoals hij had bedoeld.

Terugkoppeling: de reactie die de zender geeft op de feedback. Bijvoorbeeld de ontvanger bedanken, of de boodschap nog een keer zenden, maar dan harder of anders.

Encoderen: het omzetten van gedachten in een code, zoals woorden, lichaamstaal, plaatjes etc.

Decoderen: het omzetten van de code in gedachten, bijvoorbeeld tijdens het lezen.

Ruis: factoren die ervoor zorgen dat de boodschap niet overkomt zoals de zender had bedoeld. Dit kan interne ruis zijn of externe ruis. Externe ruis is er als iets buiten de zender en de ontvanger stoort, zoals de herrie van een overkomend vliegtuig. Interne ruis wil zeggen dat de ontvanger niet in staat is om de boodschap te begrijpen, of dat de zender bijvoorbeeld zijn gedachten niet goed onder woorden kan brengen.

Gesprekstechnieken

Teken een huisje, een boompje en een beestje. Upload je tekening hier.

Studenten een opdracht laten maken. Wat is het verschil waar zit dat verschil in.

Iedereen communiceert anders en heeft ook een ander referentie kader. 

Uitleg referentiekader. Opvoeding, kennis, ervaring, etc.

Laat studenten benoemen wat verschillen zijn en waar ze vandaan komen en ook wat dit te maken heeft met communicatie.

Iedereen heeft een ander referentiekader. Dus check of de boodschap zó overgekomen is als wat jij bedoeld. 

Waaraan voldoet een goed gesprek?

Succescriteria voor een goed gesprek verzamelen.

Na afloop samen bepalen waar je op let als je een gesprek observeert (voor de oefening).

Gebruiken, thema 22 --> LSD

Maak samen een schema voor de observant.

Vragen stellen

Open vragen

Gesloten vragen

Keuzevragen 

Reflecterende vragen

Confronterende vragen

Dubbele vragen

Suggestieve vragen

De waarom-vraag 

sturen naar een bepaald antwoord, invulling

een vraag waarin de verteller attent wordt gemaakt op een tegenstrijdigheid 

Je kan alleen met 'ja' of 'nee' antwoorden

Laat de andere over zijn eigen situatie of rol nadenken, open vraag

Je kunt op meerdere manieren antwoorden

Laat anderen kiezen tussen twee alternatieven

combinatie van twee of meer vragen

Keuzevraag

Reflecterende vraag

Confronterende vraag

Dubbele vragen

Suggestieve vraag

Waarom vraag

Gesloten vraag

LSD

luisteren - samenvatten - doorvragen

Kennismakingsgesprekje voordoen voorin de klas met een student.

Voer met z'n tweeën een kennismakingsgesprekje waarbij je actief gaat luisteren, samenvatten en doorvragen.

Dus één persoon vraagt en de ander vertelt.

Nivea

Niet

Invullen

Voor 

Een 

Ander

Laat OMA thuis

Oordelen

Meningen

Adviezen

Teken nog een x een huisje, boompje en beestje. Maar zorg er nu voor dat, door het stellen van vragen aan de docent, iedereen hetzelfde tekent.

Luisteren, samenvatten en doorvragen gebruiken om tot hetzelfde referentiekader te komen.

Begrijpen we allemaal wat er moet gebeuren?

Het belang van goede gesprekstechnieken. 

Groepsopdracht

1. Schrijf (op papier) met een groepje een casus over een persoon waarmee je een fictief gesprek gaat voeren.

2. Beschrijf een situatie en beschrijf een probleem waar het gesprek over moet gaan.

Draai de casussen door

Bedenk nu met je groepje bij de casus vragen die je kunt stellen aan de 'cliënt'. 

Bedenk bij elke soort vraag, één vraag.

Open vragen, Gesloten vragen, Keuzevragen, Reflecterende vragen, Confronterende vragen, Dubbele vragen, Suggestieve vragen, Waarom-vraag

Gesprek voeren in drietallen

1 - cliënt

2 - VZ-IG'er

3 - Observant

Voer een evaluatiegesprek met je klasgenoot over hoe het gaat op werk/school/stage

Draai door, zodat iedereen één keer iedere rol gehad heeft.

Reken ongeveer 5 minuten per gesprek en 3 minuten voor nabespreken.

Bespreek na a.d.h.v. de opgestelde succescriteria.

ØDe gesprekspartner brengt een onderwerp/probleem in en de gespreksleider probeert er achter te komen, volgens de LSD- methode, wat de gesprekspartner nodig heeft.

ØDe gespreksleider probeert goed door te vragen.

ØDe observant kijkt of er op de juiste manier wordt geluisterd, samengevat en doorgevraagd. Vink af: welke soort vragen zijn er gesteld? Is er geluisterd, doorgevraagd en samen gevat?

ØNabespreken (observant geeft de  gespreksleider feedback): Wat ging goed en waarom? Wat kon beter en waarom? Tops en tips?

www.npostart.nl

Maak tijdens de docu de kijkvragen

1. Wat heb jij vandaag geleerd?
2. Wat wil je meer weten?
3. Tip/top voor de docent.