Beeldspraak en Stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Beeldspraak en stijlfiguren

Wat is beeldspraak?

Beeldspraak is figuurlijk taalgebruik. Er wordt niet letterlijk gezegd wat er wordt bedoeld. 

Er wordt een beeld gebruikt voor iets wat letterlijk wordt bedoeld (object).

Voorbeeld: 'Ik heb honger als een paard.'

Waarom beeldspraak?

• Beeldspraak maakt taal levendig en aantrekkelijk
• Beeldspraak kan overtuigend werken 
• Beeldspraak kan begrip bevorderen

1. Vergelijking

1. Vergelijking met 'als' of ander (vergelijkend) woord 
   Hij is een beer van een vent.
   
   
2. Vergelijking zonder 'als' of ander (vergelijkend) woord
   Je kamer, die zwijnenstal, moet worden opgeruimd!

Beeld en object staan in de zin.

2. Metafoor

• Het object wordt vervangen door het beeld
    Wat een zwijnenstal is het hier!
  
  
• Spreekwoorden en gezegden zijn vaak metaforen
    Als er een schaap over de dam is, volgen er meer.

3. Personificatie

• Levenloze of abstracte dingen krijgen menselijke eigenschappen

De wind huilt om het huis.
Mijn kamer smeekt om een opruimbeurt.

4. Synesthesie

• De indruk van een bepaald zintuig wordt verbonden met die van een ander
  
  Warme kleuren
  Bittere woorden
  Scherpe geur

5. Metonymia

Relatie tussen beeld en object is niet gebaseerd op vergelijking, maar op een andere relatie:

• Maker - product
    De nieuwste Mulisch lezen.
  
  
• Materiaal - product
    De ijzers onderbinden.

• Verpakking - inhoud
    Doe mij nog maar een glas.
  
  
• Deel - geheel
    Even de neuzen tellen.
  
  
• Geheel - deel
    Nederland won met 1-0.

Even de benen strekken...

* Je krijgt een vorm van beeldspraak te zien. 

* Ga bij het juiste antwoord staan.

De antwoorden hangen verspreid in het lokaal. De antwoorden worden steeds kort nabesproken.

-vergelijking

-metafoor

-metonymia

-personificatie

-synesthesie

'In het zonlicht dansten talloze stofjes.'

Welke vorm van beeldspraak?

1. Vergelijking
2. Metafoor
3. Metonymia
4. Personificatie

'In het zonlicht dansten talloze stofjes.'

Wat wordt er in letterlijke zin bedoeld?

'Heb jij de nieuwste Herman Koch al gelezen?'

Welke vorm van beeldspraak?

1. Vergelijking
2. Metafoor
3. Metonymia
4. Personificatie

'Heb jij de nieuwste Herman Koch al gelezen?'

Wat is het object en wat is het beeld?

'Mijn moeder heeft een warme stem'

Welke vorm van beeldspraak?

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor
4. Synesthesie

'Mijn moeder heeft een warme stem'

Welke zintuigen worden gecombineerd?

'Hij is zo trots als een pauw'

Welke vorm van beeldspraak?

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Synesthesie
4. Metafoor

'Hij is zo trots als een pauw'

Wat is het object en wat is het beeld?

'Ik brand van verlangen.'

Welke vorm van beeldspraak?

1. Vergelijking
2. Metafoor
3. Metonymia
4. Synesthesie

'Ik brand van verlangen'

Wat wordt er bedoeld?

Opdracht (1)

* Je krijgt van de docent een lijstje met stijlfiguren. 

* Kies 5 stijlfiguren uit de lijst.

* Schrijf een kort humoristisch ‘verhaaltje’ waarin je de 5 (mag ook meer) stijlfiguren verwerkt.

* Kies uit de volgende titels; ‘Mijn ski-reis’, 'De 'gelukkigste' dag van mijn leven', 'Mijn droombaan' en 'Carnaval zonder vrienden'

* Markeer de gebruikte stijlfiguren en schrijf onderaan je verhaal welke je gebruikt hebt.

* Lever je verhaal in op Toddle

Opdracht (2)

* Iedereen leest zijn/haar verhaaltje voor aan het groepje

* Per groepje kiezen jullie één verhaaltje uit

* Van dit verhaaltje maken jullie een sketch die door één of meerdere personen voorgedragen kan worden.

* De sketch mag worden opgenomen of live worden uitgevoerd voor de hele klas.

* De uitwerking van de sketch en/of filmpje moet worden ingeleverd op Toddle