Examentraining BB 16 maart

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Examentraining - leesvaardigheid

VMBO - BB 16 maart

Onderwerp van een tekst

Het onderwerp kun je formuleren in slechts één woord (gameverslaving) of een woordgroep (het beroep vuilnisman)

Het onderwerp vind je vaak al als je de titel, ondertitel, afbeeldingen en/of inleiding bekijkt.

Onderwerp van een tekst

• Beschrijft in één woord of in enkele woorden waarover een tekst gaat.
• Soms meerkeuze
• Soms zelf onderwerp opschrijven
  

Om het onderwerp van een tekst te vinden, stel je de vraag:

1. Wat vindt de schrijver van de tekst?
2. Waar gaat deze tekst over?
3. Wat vind ik van de tekst?

Het onderwerp van de tekst noteer je in:

1. Een paar woorden.
2. Een hele zin.
3. In twee of meer zinnen.

Om het onderwerp van een tekst te vinden, lees je de tekst:

1. zoekend
2. grondig
3. oriënterend

Wat is een deelonderwerp?

1. Het onderwerp van een tekst
2. Het onderwerp van een alinea
3. aspecten van het onderwerp

Wat is een deelonderwerp?
(2 antwoorden mogelijk)

1. Het onderwerp van een tekst
2. Het onderwerp van een alinea('s)
3. aspecten van het onderwerp

Deelonderwerpen van een tekst

Met een deelonderwerp belicht de auteur een deel van het onderwerp.

Tussenkoppen kondigen vaak deelonderwerpen aan.

Onderwerp: vluchtelingen

Deelonderwerpen: herkomst van vluchtelingen, geschiedenis van vluchtelingenopvang

Signaalwoorden

Een schrijver geeft zijn tekst een goede opbouw door zinnen en alinea’s in een logische volgorde te zetten. Aan signaalwoorden kun je zien welk verband er is tussen zinnen en alinea’s. Je kunt eraan zien wat zinnen of alinea’s met elkaar te maken hebben.

Indeling van een tekst

Titel
Inleiding
MIddenstuk - kern van de tekst
Slot

Functies van de inleiding

Inleiding

• Onderwerp van de tekst introduceren.
• Aandacht trekken
• Stellen van een vraag
• Mening van de schrijver
• Iets over opbouw tekst vertellen
• Leuk kort verhaaltje
  

Functies van het slot

Let op: hoofdgedachte van de tekst staat vaak in het slot.

• Conclusie geven.
• Samenvatting geven van de tekst.
• Advies geven.
• Waarschuwing geven.
• Oproep doen
• Toekomstverwachting
• Antwoord op vraag uit inleiding
  

Hoofdgedachte van de tekst

• Wat zegt de schrijver over het onderwerp?
  
• Bekijk de titel.
• Lees de eerste alinea.
• Lees de kernzinnen van de alinea's.
• Lees het slot.
  

Let op!

• Op je examen wordt er vaak gevraagd naar de hoofdgedachte van de tekst.

• Lees de meerkeuzevragen goed. Sommige antwoorden gaan maar over een gedeelte van de tekst.
  

Signaalwoorden

• Het is handig om de signaalwoorden uit je hoofd te leren.
  
• Je herkent dan de verbanden van de tekst.
  

Signaalwoorden

Welk verband tussen zinnen en alinea's krijg je met de woorden: daardoor, hierdoor, doordat

1. opsomming
2. reden
3. oorzaak -gevolg
4. voorwaarde

Welk verband tussen zinnen en alinea's krijg je met de woorden:
maar, echter, daar staat tegenover

1. opsomming
2. reden
3. voorbeeld
4. tegenstelling

Signaalwoorden: Eerst, daarna, vervolgens, ook, tot slot horen bij:

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Voorwaarde

Welke signaalwoorden horen bij een conclusie? (2 keer):

1. dus
2. al met al
3. maar
4. bijvoorbeeld

Theorie 

Feiten: een feit kun je controleren.

• Bij handbal is een veld rechthoekig, 40 m. lang en 20m. breed.

Meningen: een mening is iets wat iemand vindt.

herkennen/signaalwoorden: ik vind.... - volgens mij - zij denkt dat....

• Ik vind handbal een zware sport.

Argumenten: uitleg waarom iemand iets vindt.

• Ik vind handbal een vermoeiende sport (mening), want je moet veel rennen (argument, waarom je iets vindt).
  Signaalwoorden: omdat, want, namelijk.

Zie ook blz. 217 van je lesboek - Examen doen

MENING (STANDPUNT)

- Wat iemand ergens van vindt.

- Het is niet controleerbaar.

-Je kunt het eens of oneens zijn.

Voorbeeld van een mening:

Ik vind het goed dat jongeren kleedgeld krijgen.

Signaalwoorden

Je herkent een mening aan:

- Ik vind dat...

- Zij vindt dat...

- Ik ben van mening...

Je herkent een argument aan:

- Ik vind dit, omdat...

- Zij vindt zus, want...