Les 3 en 4 leesvaardigheid indeling tekst (4)signaalwoorden en tekstverbanden

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Leesvaardigheid

Nederlands periode 1 

Hoe gaat het met je?

😒🙁😐🙂😃

Herhaling les vorige week

Quiz! Beantwoord de volgende twee vragen over vorige week

In hoeveel woorden beschrijf je het onderwerp van een tekst?

1. In een tot twee zinnen
2. Zoveel als nodig is
3. In een of enkele woorden
4. Geen idee

Wat betekent 'hoofdgedachte'?

Doel van de les

2.1 Je herkent de opbouw (structuur) van een tekst

2.2 Je herkent de deelonderwerpen van een tekst

2.3 Je hebt geoefend met het herkennen van tekst structuren, onderwerpen, deelonderwerpen en hoofdgedachte van een tekst.

Beschrijf in tweetallen de structuur van een tekst zoals je die nu weet:

Indeling tekst : 

titel

• De titel verraadt al veel
• Het trekt de aandacht; ga je de tekst lezen of niet?
• De titel noemt vaak al het onderwerp

Indeling tekst: inleiding

• Eerste deel van de tekst
  
• Het onderwerp wordt geïntroduceerd
  
• Vanaf de eerste zinnen weet je waarover de tekst gaat
  
• Bestaat meestal uit één alinea

Indeling tekst: middenstuk

• De verschillende kanten van een onderwerp komen aan de orde
  
• Dit gebeurt met behulp van deelonderwerpen
  
• Bijvoorbeeld: een tekst over phishing
  
• Deelonderwerpen kunnen dan zijn: gevaarlijke e-mails, criminaliteit, financiële schade, aangifte doen bij de politie, etc.

Indeling tekst: slot

• Laatste alinea van een tekst
  
• Het belangrijkste uit de tekst wordt nog eens herhaald of samengevat

Waaraan zie je in een tekst dat een nieuw onderdeel van de structuur is aangebroken?

In welk deel van de tekst maak je kennis met het onderwerp?

1. Inleiding
2. Middenstuk
3. Slot

Wat is de juiste volgorde van een tekstindeling?

1. Inleiding, middenstuk met tussenkopjes, slot
2. Inleiding, slot, middenstuk
3. Inleiding, middenstuk met eventueel tussenkopjes, slot
4. Titel, inleiding, middenstuk met eventueel tussenkopjes, slot

Inleiding

Middenstuk

Slot

Dit deel is opgedeeld in alinea's 

Het onderwerp wordt benoemd

De lezer wordt nieuwsgierig gemaakt

Aandachttrekker: er wordt bijv. een vraag gesteld of een probleem besproken.

Een samenvatting van de tekst

Er wordt bijv. een vraag beantwoord of een oplossing bij een probleem besproken.

De tekst wordt stap voor stap uitgewerkt

Een conclusie 

In hoeverre denk je dat je nu in staat bent een tekst structuur uit een tekst te herkennen?

0100

Wat is de juiste volgorde van deze tekst?

Wat is de juiste volgorde van de tekst?

1. A-B-C-D
2. B-C-D-A
3. D-A-C-B
4. C-D-A-B

Doel van de les

2.2 Je herkent de deelonderwerpen van een tekst

Wat is een deelonderwerp?

1. Verschillende dingen die over het onderwerp verteld worden.
2. Als er 2 onderwerpen in een tekst zitten.
3. Als de tekst niet echt een onderwerp heeft.
4. Een ander woord voor onderwerp.

Waar vind je de deelonderwerpen in een tekst?

1. Inleiding
2. Middenstuk
3. Slot

Theorie; deelonderwerpen

-> Verschillende kanten van een onderwerp die in een tekst aan bod komen.

Bijvoorbeeld:

• Onderwerp van een tekst is "schilderen".
• Deelonderwerpen zijn: schoonmaken, repareren, grondverf aanbrengen, aflakken

Voorbeeld

Deelonderwerpen herkennen

Soms geven witregels de scheiding tussen de deelonderwerpen aan.

Soms staan er tussenkoppen boven de deelonderwerpen.

Lees bij twijfel de eerste en/of laatste zin van een alinea om vast te stellen waar een nieuw deelonderwerp begint.

Opdracht

Ga naar een nieuwswebsite (denk aan: Gelderlander, AD, Telegraaf) 

Zoek een krantenartikel en bepaal de volgende zaken:

- Wat is het onderwerp van de tekst?

- Welke deelonderwerpen heeft de tekst?

- Hoe heb ik die gevonden?

Tijd: 10 minuten

Les 4 Tekstverbanden en signaalwoorden

Doel van de les:

2.3 Je herkent signaalwoorden en je ontdekt verbanden in een tekst.

Hoe gaat het met je?

😒🙁😐🙂😃

Wat zijn signaalwoorden?

SIGNAALWOORDEN

Verbinden zinnen of alinea’s met elkaar.

Het zijn woorden die aangeven wat voor verband er tussen de verschillende alinea’s of zinnen bestaat.

Signaalwoorden helpen de lezer, geven structuur aan de tekst en zorgen voor samenhang tussen alinea’s.
 Welk signaalwoord er gebruikt wordt, ligt aan het soort tekstverband.

TEKSTVERBANDEN

Zorgen ervoor dat

woorden, zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen.

Even checken..

Beantwoord de volgende vragen

Welk signaalwoord geeft een oorzaak aan?

1. Bijvoorbeeld
2. Doordat
3. Daarom
4. En

Welk signaalwoord geeft een voorbeeld aan?

1. Maar
2. Omdat
3. Bijvoorbeeld
4. Dus

Welk signaalwoord geeft een tegenstelling aan?

1. En
2. Maar
3. Omdat
4. Daarom

Hoe herken je verbanden tussen zinnen?

1. Let op de signaalwoorden als je een tekst leest! De signaalwoorden zeggen: Let op! Er komt nu een verband aan.

2. Lees het stukje tekst goed. Onderstreep signaalwoorden.

3. Deze kunnen later bij het beantwoorden van de vragen van pas komen

Signaalwoorden op een rij

Reden of argument	daarom, omdat, derhalve, aangezien, namelijk.
tegenstelling	maar, echter, desondanks, hoewel, toch
conclusie	dus, hieruit volgt, kortom.
oorzaak-gevolg	doordat, daardoor, als gevolg van, waardoor, zodat

Reden/argument

Tegenstelling

Conclusie

Oorzaak-gevolg

Maar

Doordat

Omdat

Kortom

Zodat

Hoewel

Dus

Namelijk

Opdracht

Klik op de link in de volgende dia en maak de volgende opdrachten:

- Oefening met tekst

- deeloefening 2

- uitleg en oefening - verdiept

- Klaar? Maak de eindtoets

maken.wikiwijs.nl

Doelen behaald?

2.1 Je herkent de opbouw (structuur) van een tekst

2.2 Je herkent de deelonderwerpen van een tekst

2.3 Je herkent signaalwoorden en je ontdekt verbanden in een tekst.