Grammatica - meewerkend voorwerp & voorzetsel

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica

Het meewerkend voorwerp en voorzetsels 

Wat gaan we doen?

• Doel van de les bespreken
• Herhaling vorige lessen
• Uitleg meewerkend voorwerp
• Uitleg voorzetsels
• Gezamenlijk opdrachten maken 

Doel van de les

Na deze les weet je wat het meewerkend voorwerp is en hoe je deze vindt in een zin.

Na deze les weet je wat voorzetsels zijn en hoe je ze vindt in een zin.

Herhaling vorige les

• Zinsdelen
• Woordsoorten 

Wat is het verschil en welke hoort waar bij?

*Opdracht met de kaartjes

Het meewerkend voorwerp

In een zin met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan. Een meewerkend voorwerp komt voor bij werkwoorden die iets met 'zeggen' of 'geven' te maken hebben.

Voorbeelden: meedelen, schrijven, vertellen, uitleggen, vragen, zeggen, overhandigen, lenen. 

Hoe vind je het mv?

• Een meewerkend voorwerp kan beginnen met aan of voor. 
• Meestal geeft het onderwerp iets aan het meewerkend voorwerp.

1. Noteer persoonsvorm, onderwerp, werkwoordelijk gezegde en lijdend voorwerp.
2. Stel de vraag: aan (voor) wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?
3. Controleer ten slotte of je aan (voor) kunt weglaten of toevoegen. Let op: soms moet je de woordvolgorde veranderen, voor je deze proef kunt uitvoeren.

Even oefenen.....

• De trainer stuurt een kerstkaart aan alle spelers.
• Kun je mij een glas cola inschenken? 
  
• Hij laat al zijn geld na aan goede doelen.
• Toen de kinderen niet luisterden, nam hun vader hun de Playstation af.

Voorzetsels

Een voorzetsel is vaak een kort woord. Het geeft de plaats, tijd of reden/oorzaak aan. 

voorbeelden:

Plaats - op de kast, te Arnhem

Tijd - tijdens de les

Reden - vanwege de hevige sneeuwval

Hoe vind je een voorzetsel?

Een voorzetsel staat meestal voor (en soms achter) een lidwoord met een zelfstandig naamwoord: achter de kast, op de kast, in de kast, tussen de oude kasten, naast de kast, op zolder, in Arnhem.

Opdracht

1. Maak tweetallen.

2. Maak de opdrachten eerst zelfstandig.

3. Klaar? bespreek je antwoorden met je buurman/buurvrouw.

4. Bespreek de antwoorden klassikaal.

Einde les

Volgende week gaan we de stof herhalen en gaan jullie werken in Workbook.