HV1E H5 Meewerkend voorwerp en H6 Bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Zinsdelen:

H5 Het meewerkend voorwerp

H6 Bijwoordelijke bepaling

Lesdoelen

Je werkt zelfstandig aan de opdrachten grammatica. Doorloop deze presentatie en maak ook de opdrachten die erin vermeld staan. Succes!

* Ik weet hoe ik het meewerkend voorwerp kan vinden.  

* Ik weet hoe ik de bijwoordelijke bepaling kan vinden.

Maar eerst...

* ... herhalen van het verdelen in zinsdelen.

* ... herhalen van de zinsdelen persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, onderwerp en lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp komt voor in zinnen waarin iemand iets 'vertelt' (uitleggen, zeggen, enzovoort) of 'geeft' (lenen, sturen, overhandigen, enzovoort).

Tip!

Bij het meewerkend voorwerp moet je de woorden 'aan' of 'voor' toe kunnen voegen of weg kunnen laten.

Meewerkend voorwerp

MV = geeft aan voor wie iets (het lv) bestemd is.

• Kan alléén in een zin met een lijdend voorwerp staan.
• Stappenplan: zoek eerst PV, OW, WG en LV.
• Vraag voor het MV: aan OF voor wie/ wat + WG + OW + LV 
• Check: Je kunt er aan of voor voor plaatsen OF aan of voor weglaten uit het zinsdeel.
• Ik vertel jou altijd mijn geheimen.
• Ik /vertel/ jou/ altijd/ mijn geheimen.
• MV = aan / voor wie vertel ik altijd mijn geheimen? --> (aan) jou

Zoek de zinsdelen als volgt:

PV: onderstreep de pv, zet er een streepje voor èn achter.

Zet zinsdeelstreepjes volgens het stappenplan: 

WG: alle werkwoorden + de PV (+ 'aan het'/ 'te' / zich/ splitsbaar ww)

OW: wie/ wat + WG = onderwerp

LV: wie/ wat + OW + WG = lijdend voorwerp

MV: aan/ voor wie/ wat + WG + OW + LV 

Bijwoordelijke bepaling (BWB)

Een bijwoordelijke bepaling (bwb) geeft antwoord op vragen als: 

Hoe? Hoelang? Hoever? Waar? Waardoor? Waarheen? Waarom? Waarover? Waarvandaan? Waar? Wanneer?  etc.

Vaak zijn de zinsdelen die overblijven nadat je pv t/m mv benoemd hebt bwb.

Let op: niet alle bijwoordelijke bepalingen geven antwoord op een vraag. Ook woorden zoals niet, wel, zeker, absoluut, eigenlijk, allicht, natuurlijk, misschien, vermoedelijk en waarschijnlijk zijn bijwoordelijke bepaling.

Bedenk zelf een bwb bij:

1. De docent gaf een goede uitleg aan de leerlingen.

2. De jongen vertelde haar zijn geheim.

3. De leiding van het toernooi heeft de winnaar de medaille gegeven.

4. De verpleegster gaf dagelijks de aspirine tegen de pijn.

Aan de slag!

>> Maak H5 S, 1, 2, 3, 4, 8B + H6 S, 1, 2, 3, 7B

>> Zorg dat je de opdrachten voor de vakantie af hebt. 

•Ik ga direct aan het werk en  blijf aan
het werk.

•Als ik een vraag heb, stel ik
die FLUISTEREND aan mijn
docent.

Klaar?

       > bij score onder 60%

       > als je dat met mij hebt afgesproken.

Volg daarna de planning op It's.

zinnen ontleden 

Werk zoveel mogelijk zelfstandig.

Neem de zin over.

Zoek eerst de PV.

Zet daarna zinsdeelstreepjes.

Noteer de zinsdelen onder elkaar.

Benoem PV t/m BWB.

Noteer per zin + lever straks in:

pv = 

wg = 

ow =

lv = 

mv =

bwb = 

bwb = 

1. De SWOV onderzoekt elk jaar de verkeersrisico's in ons land.

1. De SWOV /onderzoekt/ elk jaar/ de verkeersrisico's/ in ons land.

• PV = onderzoekt
• WG = onderzoekt
• OW =De SWOV
• LV = de verkeersrisico's
• MV = x
• BWB = elk jaar, in ons land

2. In Nederland blijken vanaf 1980 minder verkeersslachtoffers te vallen.

2. In Nederland/ blijken /vanaf 1980/ minder verkeersslachtoffers /te vallen.

• PV = blijken
• WG = blijken te vallen
• OW =  minder verkeersslachtoffers
• LV = x
• MV = x
• BWB = In Nederland, vanaf 1980

3. Politieagenten geven lichte verwondingen soms door aan het meldpunt.

3. Politieagenten/ geven/ lichte verwondingen /soms/ door/ aan het meldpunt. 

• PV = geven
• WG = geven door
• OW = politieagenten
• LV = lichte verwondingen
• MV = aan het meldpunt
• BWB = soms

Huiswerk

Maak zoveel mogelijk tijdens de lessen. Maak deze week af:

H5 Meewerkend voorwerp: S, 1, 2, 3, 4, 8B

H6 Bijwoordelijke bepaling: S, 1, 2, 3, 7B

Na de voorjaarsvakantie starten we met woordsoorten. Dan is het fijn als dit afgerond is.

Extra oefeningen

http://home.planet.nl/~leend748/lesje%207.htm

http://home.planet.nl/~leend748/lesje%208.htm

http://home.planet.nl/~leend748/lesje%209.htm