H6 - Koppelteken en trema

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Nederlands

maandag 16 mei 2022

Planning

• Kahoot (10min)
• Uitleg Grammatica H6- Koppelteken en trema (10min)
• Aan de slag! (20min)

Lesdoel

Aan het einde van deze les: 

- kan je trema's en koppeltekens gebruiken in samenstellingen en afleidingen

Woorden aan elkaar

Als verschillende woorden samen één nieuw begrip zijn, schrijf je het als één woord: aan elkaar dus.

Schrijf je een deel los, dan verandert de betekenis.

Kijk maar...

MAARRRRR....

Soms laat de uitspraak of de spelling het niet toe om woorden aan elkaar te schrijven, terwijl we het wel als één begrip bedoelen. 

We maken dan gebruik van een koppelteken (-) of trema (") 

nieuwnederlands.digitaal.noordhoff.nl

Het koppelteken

Gebruik je bij een samenstelling  ALS er sprake is van:

- een klinkerbotsing (bijvoorbeeld: eu, ie, ee, au, ou, oo enz.)

- een afkorting, teken, letter (#-teken, t-splitsing, vwo-leerling)

- een tweede deel met een hoofdletter (Noord-Holland)

- twee gelijkwaardige delen (je bent chef EN kok = chef-kok)

- een voorvoegsel uit de lijst 

Trema

Bij woorden die geen samenstelling zijn: 

- een klinkerbotsing (bijvoorbeeld: eu, ie, ee, au, ou, oo enz.)

Verschil

Bij samenstellingen, zoals media-invloed, komt een koppelteken.

Bij woorden die geen afleiding zijn zoals beïnvloeden (een afleiding van invloed) en poëzie is een trema nodig om klinkerbotsing te voorkomen. 

Welk van de volgende woorden heeft een trema nodig? chaotisch, reunie, directie. Schrijf het woord goed.

Welk woord is goed geschreven?

1. poezië
2. concierge
3. hygiënisch
4. tweëntachtig

Wat is niet goed geschreven?

1. 100-jarige
2. minister-president
3. Zuid-Amerikaans
4. piano-muziek

Welk woord is niet goed geschreven?

1. x-as
2. geinformeerd
3. astma-aanval
4. gymnastiekles

Kies het juiste woord

1. Dieet
2. Diëet

Kies het juiste woord

1. Caféëigenaar
2. café-eigenaar

Kies het juiste woord

1. officieel
2. officiëel

Kies het juiste woord

1. naäpen
2. na-apen

Aan de slag

Hoofdstuk 6 - Taalverzorging (blz. 160-161)

Spelling - koppelteken en trema

Maken: opdracht 1 t/m 4