H6 - Koppelteken en trema - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Even over huiswerk...

En je boek

Ik ga het weer bijhouden

In de les heb je een: leesboek, lesboek, schrift en pen

Lesdoel

Aan het einde van deze les: 

- kan je trema's en koppeltekens gebruiken in samenstellingen en afleidingen

woorden aan elkaar

Als verschillende woorden samen één nieuw begrip zijn, schrijf je het als één woord: aan elkaar dus.

Schrijf je een deel los, dan verandert de betekenis.

Kijk maar...

MAARRRRR....

Soms laat de uitspraak of de spelling het niet toe om woorden aan elkaar te schrijven, terwijl we het wel als één begrip bedoelen. 

We maken dan gebruik van een koppelteken (-) of trema (") 

Trema

Een trema gebruik je als een woord geen samenstelling is, maar er wel een klinkerbotsing ontstaat.

- een klinkerbotsing (bijvoorbeeld: eu, ie, ee, au, ou, oo enz.)

Een klinkerbotsing is als twee letters samen een nieuwe klank vormen. Reünie, de e en de u vormen samen een andere klank.

Welk van de volgende woorden heeft een trema nodig? chaotisch, reunie, directie. Schrijf het woord goed.

Het koppelteken

Gebruik je bij een samenstelling  ALS er sprake is van:

- een klinkerbotsing (bijvoorbeeld: eu, ie, ee, au, ou, oo enz.)

- een afkorting, teken, letter (#-teken, t-splitsing, vwo-leerling)

- een tweede deel met een hoofdletter (Noord-Holland)

- twee gelijkwaardige delen (je bent chef EN kok = chef-kok)

- een voorvoegsel ex, etc. (ex-roker)

Welk woord is goed geschreven?

1. poezië
2. concierge
3. hygiënisch
4. tweëntachtig

Wat is niet goed geschreven?

1. 100-jarige
2. minister-president
3. Zuid-Amerikaans
4. piano-muziek

Welk woord is niet goed geschreven?

1. x-as
2. geinformeerd
3. astma-aanval
4. gymnastiekles

Kies het juiste woord

1. Dieet
2. Diëet

Kies het juiste woord

1. Caféëigenaar
2. café-eigenaar

Kies het juiste woord

1. officieel
2. officiëel

Kies het juiste woord

1. naäpen
2. na-apen

Huiswerk

Hoofdstuk 6 - Taalverzorging (blz. 160-161)

Spelling - koppelteken en trema

opdracht 1 t/m 5

Klaar? Verder met het volgende onderdeel - schrijven zonder fouten. Opdracht 1,3 en 5