Lezen h2

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Wat gaan we vandaag doen?

• Voorkennis ophalen over de theorie van lezen H2
• Lesdoelen + uitleg over de lesstof (Meneer Acharju)
• Verwerkingsopdracht (Mevrouw Rodenhuis)
• Afsluiting van de les

Wat weten jullie over de indeling van een tekst en signaalwoorden?

Theorie

2.1 De indeling van teksten

Lesdoel: Je herkent de opbouw (structuur) van een tekst.

Theorie

 

De titel bevat het onderwerp en/of trekt de aandacht.

Sommige teksten hebben een lead (= vetgedrukte tekst onder de titel) die de tekst kort samenvat of extra aandacht trekt. 

Hoe trek je de aandacht van de lezer? 

• Dit kan op verschillende manieren. Op de volgende slides kun je dat zien.

Theorie

•  Inleiding: onderwerp van de tekst wordt duidelijk: introductie/voorbeeld.
• Na de introductie van het onderwerp worden in het middenstuk de verschillende kanten van het onderwerp behandeld.

• Bij langere teksten gaat dat vaak volgens een vaste structuur.

Het slot van een tekst kan bijvoorbeeld bestaan uit:

• de laatste beschrijving van een deel van het onderwerp.
• een verwijzing naar het voorbeeld of de anekdote uit het begin van de tekst.
• een samenvatting of conclusie.

 

Hoe is een goede tekst opgebouwd?

1. Inleiding en middenstuk
2. Inleiding, middenstuk en slot
3. Middenstuk en slot
4. Inleiding en slot

Wat is waar?

1. In de inleiding staat de conclusie
2. In de inleiding geef je aan waar het over gaat
3. De inleiding begint altijd met een vraag

Theorie

2.2 deelonderwerpen herkennen

Lesdoel: Je herkent de deelonderwerpen van een tekst.

Theorie

Deelonderwerpen zijn de verschillende kanten van een onderwerp die in een tekst aan bod komen. 

Denk bij deelonderwerpen ook aan argumenten, oorzaken, voordelen of oplossingen. 

Soms beslaat een deelonderwerp één alinea, soms enkele alinea's. 

Theorie

Een goede aanpak om de deelonderwerpen snel te vinden:

1. Lees de titel en de inleiding; stel vast wat het onderwerp is.

2. Bekijk de lay-out (=opmaak) van de tekst

     Soms geven witregels de scheiding tussen deelonderwerpen aan.

     Soms staan er tussenkopjes boven de deelonderwerpen.

3. Bij twijfel kan je de eerste en/of laatste zin van een alinea lezen om te weten waar een nieuw deelonderwerp begint. 

Voorbeeld

onderwerp: voetbal 

regels

clubs

competities

spelers

deelonderwerpen

Voorbeeld

deelonderwerpen?

onderwerp?

Voorbeeld

onderwerp: pups

      deelonderwerpen: opvoeden en socialiseren

Theorie

2.3: tekstverbanden en signaalwoorden

Lesdoel: Je herkent signaalwoorden en verbanden in een tekst.

Uitleg

Signaalwoorden geven aan wat voor verbanden er zijn:

• binnen zinnen
• tussen verschillende zinnen
  
• tussen alinea’s
  

Verbanden en signaalwoorden helpen bij het doorgronden en begrijpen van een tekst.

Signaalwoorden (blz. 201)

* reden: daarom, omdat, derhalve, aangezien, namelijk

* tegenstelling: maar, echter, desondanks, hoewel, toch

* conclusie: dus, hieruit volgt, kortom

* oorzaak-gevolg: daardoor, als gevolg van, waardoor, zodat

* opsomming: eerst, vervolgens, bovendien, daarna, ten slotte, ook

* voorbeeld: zo, zoals, onder andere, bijvoorbeeld, dat wil zeggen

* doel-middel: om te, opdat, door middel van, daarmee, om, waarmee

* voorwaarde: als, indien, wanneer, mits, tenzij

NS vindt het een goede oplossing voor overvolle treinen, studenten vinden het ECHTER een belachelijk idee.

Welk verband geeft 'echter' aan?

1. tegenstelling
2. oorzaak-gevolg
3. toelichting of voorbeeld
4. samenvatting

Hogescholen blijken tóch bereid te zijn OM hun collegetijden aan TE passen.

Welk verband geeft 'om ... te' aan?

1. Reden
2. Oorzaak/gevolg
3. Doel-middel
4. Volgorde