CS | Citeren & inleiding/slot

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Leg klaar:

• Pen & papier

Planning deze les

• Uitleg en oefenen: citeren
• Fictie C - wisseling van tijd, plaats en perspectief
• Inleiding
• Slot
• Verhalen uitwisselen

Citeren

Citeren is iemands uitspraken letterlijk weergeven

Bijvoorbeeld:

• 'Kom je vanavond ook bij mij film kijken?', vroeg Samira hem verlegen.
• En toen riep ik meteen 'shit, dit gaat helemaal fout!'

Regels bij citeren

• Bij directe rede (citaat) plaats je enkele aanhalingstekens
• De laatste zin van een citaat krijgt geen punt binnen de aanhalingstekens
• Als de citaat is afgelopen komt er een punt na de aanhalingstekens of een komma om te laten weten wie het heeft gezegd
  
  
• Pieter zei: 'ik ga vanavond vroeg naar bed'.
• 'Ik ga vanavond vroeg naar bed', kondigde Pieter aan.
• 'Ik ga vanavond de hele nacht feesten!', schreeuwde Pieter.
• 'ik ga vanavond', zei Pieter schreeuwend, 'de hele nacht feesten!'

Plaats de juiste leestekens en hoofdletters in deze zin:

merel wil jij vanavond op sam passen als wij bij de familie van leersum zijn vroeg haar vader

Plaats de juiste leestekens en hoofdletters in deze zin:

de laatste woorden van de romeinse keizer nero waren een groot kunstenaar gaat met mij heen

Plaats de juiste leestekens en hoofdletters in deze zin:

als je zaterdag bij de mac wil eten zei anton zou ik eerst zorgen dat de auto volgetankt is

Fictie C

blz. 204

We lezen zo samen tekst 1

Tekst 1

1. Bij wie ligt het perspectief in tekst 1?
2. Hoe weet je dat?
3. Waarom besluit Valentijn niet te reageren op het berichtje?
4. Welke vragen roept de cliffhanger op aan het einde van tekst 1?

Fictie C

blz. 206

We lezen zo samen tekst 2

Tekst 2

1. Bij wie ligt het perspectief in tekst 2?
2. Welke gedacht van Walter van Piere is nogal angstaanjagend?
3. In tekst 2 is de tijd, plaats en perspectief veranderd door de schrijver. Wie verdenk je hierdoor van het sturen van het berichtje aan Valentijn?
4. Is dat terecht? Leg je antwoord uit.
5. Hoe gaat het verhaal verder, denken jullie?

Inleiding & slot

Iedere tekst heeft een inleiding en een slot...

Hoe zit dat bij een kort verhaal?

Waarom is de inleiding belangrijk bij een kort verhaal?

Inleiding

Jullie gaan een kort verhaal schrijven en voordat je het weet is je verhaal afgelopen.

Schrijf dus een pittige openingszin.

We gaan kijken naar een paar voorbeelden hoe je een kort verhaal kunt beginnen.

Het ongewone

‘Het gevoel dat John had toen hij voor het eerst zijn tanden in menselijk vlees zette, was totaal niet zoals hij had verwacht.’

• Het ongewone is geweldig om er voor te zorgen dat de lezer wil weten wat hierna gaat gebeuren en dus verder gaat lezen.

Het onverwachte

‘John had niet verwacht toen hij vanochtend wakker werd dat dit zijn laatste dag op aarde zou zijn.’

• Dit kan een zeer misleidende opening zijn, die de start is van een onverwachte wending in het verhaal.

Een actie

‘Terwijl het vuur zijn huis verwoest, huilt hij, omdat hij ondanks zijn inspanningen ze niet kan redden.’

• Deze actie kan ook misleidend zijn en zal er hopelijk voor zorgen dat de lezer door wil lezen.

Een conflict

‘Ze grijpt zijn pols terwijl hij terugtrekt om te slaan en de blik van haar ogen schreeuwt NOOIT MEER.’

• Het openen te midden van het conflict is emotioneel grijpend en zal de lezer aanmoedigen om verder te lezen om te zien hoe het conflict wordt opgelost.

Je maakt met alle vier de verschillende openingszinnen de lezer nieuwsgierig.

Je hebt zelf een oefenverhaal verzonnen. Bedenk bij dat verhaal een pakkende openingszin! Kies voor iets ongewoons, iets onverwachts, een actie of een conflict.

Slot

Wat wil een schrijver met het
slot van zijn tekst bereiken?

Het slot moet ervoor zorgen dat jouw lezer sprakeloos achterblijft.

Dat kan met verschillende gevoelens:

• tevreden, ontroerd of gechoqueerd. ​
  

​

​

Vaak zit er een bepaalde les in een verhaal. Je kunt iets leren van:

• de reactie van het personage op de gebeurtenissen of 
• van de manier waarop hij/zij zich ontwikkelt. 

Zo’n les wordt in het slot het duidelijkst. 

-> Het personage is veranderd. ​

Wat voor les zit er in de eerste twee films van Shrek?

Dus in het slot:

• wordt je thema duidelijk. ​
  
• krijgt de lezer een les mee. ​
  

• Kracht van fictie: een levenservaring opdoen, zonder die zelf mee te maken. ​

3 veel gebruikte manieren om te eindigen

1. Gelukkig einde​
   
2. Tragisch einde​
3. Tot inkeer komen​

Gelukkig einde​

• Hoofdpersoon krijgt wat hij/zij wilt: een relatie, een droombaan, rust, zijn gelijk enz. ​
  
• Het hoeft niet eind goed al goed te zijn.
• Er mogen best erge dingen zijn gebeurd in je verhaal, denk aan: trauma van de gebeurtenissen/iemand verloren​
  

Tragisch einde​

• Hoofdpersoon is er slechter aan toe dan aan het begin van het verhaal. ​
  
• De ‘les’ voor de lezer is hier heel belangrijk, zo kan de lezer toch tevreden zijn. ​
  

Tot inkeer komen​

• Aan het begin van het verhaal wil je hoofdpersoon iets, maar tegen het einde zijn de doelen en wensen van het personage veranderd.​
• Gebeurtenissen bieden het personage inzichten waardoor hij/zij ontwikkelt en verandert van mening of wat hij/zij wil of wenst.

Wat voor slot vind jij het leukst om te lezen?

Gelukkig einde

Tragisch einde

Tot inkeer komen

Belangrijke informatie

• Straks op de toets schrijf je een kort fictieverhaal
• Dat verhaal is gebaseerd op een foto
• Die foto krijg je komende vrijdag of woensdag
• Je krijgt dan tijd om je basisplot op te stellen
• Dat basisplot neem je op papier mee naar de toets
• Je levert het basisplot verplicht in met de toets

Verhalen uitwisselen

• Online: jullie mogen uitloggen als je wilt
• In de klas: we gaan onze verhalen uitwisselen

Let op:

• Hoe is de openingszin?
• Is er show, don't tell?
• Hoe is de afsluiting?