Grammatica zinsdelen les 6: Hoofdzinnen en bijzinnen onderscheiden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica zinsdelen les 6: Hoofdzinnen en bijzinnen 

Welkom havo 3. Volg het stappenplan, dan maken we er een goede les van.

Stap 1: Doe de telefoon in de telefoontas.

Stap 2: Pak je laptop, leesboek en schrift.

Stap 3: Log in bij LessonUp met je eigen naam.

Verander zin van tijd, hoe veel persoonsvormen kan je vinden: Het weerbericht voorspelde noodweer, maar dat viel gelukkig mee.

Wat ga je doen?

Leerdoel: Ik kan hoofdzinnen en bijzinnen onderscheiden en het soort bijzin benoemen in enkelvoudige en samengestelde zinnen.

Hoe bereik je dit doel?

• Lezen
• Huiswerk controleren: Les 5 bijvoeglijke bepaling en bijstelling
• Uitleg: enkelvoudige zinnen en samengestelde zinnen
• Uitleg: constructies: één hoofdzin, hoofdzin+hoofdzin, hoofdzin+ bijzin, bijzin+hoofdzin
• Soorten bijzinnen
• Huiswerk: Les 6: Hoofdzinnen en bijzinnen + soorten bijzinnen

Lezen uit je leesboek

Controle huiswerk: opdr. 1

Opdracht 1: Noteer de bijvoeglijke bepalingen.

1. Allernieuwste --> smartphone

2. Hippe --> telefoon, belangrijke --> rol, veel -->kinderen.

3. Sommige --> leerlingen, van 12 --> leerlingen, mobiele --> telefoon

4. Lege --> batterij, behoorlijk -->drama

5. Maandelijkse -->zakgeld, groot --> deel

6. Onmisbaar --> mobieltje

Opdracht 2 zin 1

1. De openbare bibliotheek in Den Haag/ ligt/ in het hart van de stad.

Pv: ligt

Ow: de openbare bibliotheek in Den Haag

Wg: ligt

Ng: X

Lv: X

Mv: X

Vv: X

Bwb: in het hart van de stad

Bvb: van de stad  in het hart, in Den Haag  de openbare bibliotheek

Opdracht 2 zin 2

2. Na een korte inspectie /bleek /de Gorinchemse Merwedebrug /onveilig te zijn.

Pv: bleek

Ow: de Gorinchemse Merwedebrug

Wg: X

Ng: Bleek [ onveilig] te zijn

Lv: X

Mv: X

Vv: X

Bwb: Na een korte inspectie

Bvb: korte  inspectie, Gorinchemse  Merwdebrug

Opdracht 2 zin 3

3. Gooi /je lege blikjes /niet /in deze ongerepte natuur.

Pv: gooi

Ow: je lege blikjes

Wg: gooi

Ng: X

Lv: X

Mv: X

Vv: X

Bwb: niet, in deze ongerepte natuur

Bvb: lege blikjes, ongerepte  natuur.

Opdracht 2 zin 4

4. Tegenwoordig/ luistert/ iedereen in de trein /naar zijn eigen muziekje.

Pv = luistert

Ow= iedereen in de trein

Wg = luistert

Ng= x

Lv = X

Mv= X

Vv = naar zijn eigen muziekje

Bwb = tegenwoordig

Bvb= in de trein  iedereen, eigen  muziekje

Opdracht 3

Opdracht 3: Noteer de bijstellingen uit de zinnen.

1. Een Fiat

2. Ongewenste mail

3. De uitvinder van de brandslang

4. Een rode paddenstoel met witte stippen

Enkelvoudige zinnen en samengestelde zinnen

Enkelvoudige zin: Een zin met maar 1 persoonsvorm.

Samengestelde zin: een zin met meerdere persoonsvormen.

Hoe weet je of een zin enkelvoudig is of samengesteld?

1. Verander de zin van tijd. De werkwoorden die veranderen zijn de persoonsvormen. 

2. Ook herken je samengestelde zinnen aan voegwoorden en verwijswoorden als: en, dus, maar, want, of, omdat, terwijl, daarom , dat en die

Is de volgende zin enkelvoudig of samengesteld? Ik zou op de fiets gaan, maar ik ging tocht met de auto.

Hoofdzinnen en bijzinnen

Hoofdzin: Een stuk van de zin die het belangrijkst is.

Bijzin: Extra informatie in een zin

Hoe kom je erachter of je een hoofdzin of bijzin hebt?

1. Is je zin enkelvoudig? Dan heb je één hoofdzin.

2. Is je zin samengesteld? Dan kijk je naar het voegwoord. Bij de voegwoorden en, maar, want + of heb je de constructie hoofdzin+hoofdzin en een nevenschikkend voegwoord.

3. Is het een ander voegwoord, dan heb je een onderschikkend voegwoord. Maak een vraagzin. Het stuk dat vooraan komt is de hoofdzin. Rest is bijzin.

Noteer de constructie van de volgende zin: Ik zou op de fiets gaan, maar ik ging tocht met de auto.
Doe het zo: hoofdzin+bijzin (bijvoorbeeld)

Noteer de constructie van de volgende zin: Ik heb zin in de volgende les scheikunde, omdat we dan een practicum doen.

Huiswerk

Les 6: Hoofdzinnen en bijzinnen onderscheiden

Planning:

25 januari Les 7: lijdende en bedrijvende vorm

29 januari: Les 8 werkwoordstijden

1 februari: Oefenles

5 februari: oefentoets

8 februari: echte toets