Les 2A - 6.2 Stadsrechten en bestuur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Herhaling H5

Stadsrechten en bestuur

paragraaf 6.2 

• Uitleg bestuur en stadsrechten
• Maken opdr. 6.2
• Bespreken toets

Plan vandaag

Leerdoel: je kan uitleggen hoe steden bestuurd werden en welk belang stadsrechten hadden voor de welvaart en groei van steden

Herken jij het juiste gilde?

Sleep het juist beroep naar de juiste afbeelding

Schoenmakers-gilde

Slagers-gilde

Bakkers-gilde

Kleermakers-gilde

Waar

Niet waar

Alle mensen in een gilde hadden hetzelfde beroep.

Ambachtslieden werkten samen in gilden.

Lidmaatschap van een gilde was niet verplicht. 

Niet alle ambachten hadden een eigen gilde.

Met welke van deze activiteiten hielden de gilden zich bezig?

Activiteit van de gilden.

Geen activiteit van de gilden.

bedrijfsoprichting

feesten

Transport over water.

herendiensten

kwaliteit leveren

oogsten

opleiden

prijzen bepalen

weduwen verzorgen

werktijden bepalen

In je schrift: 

1. Geef een omschrijving van een gilde in 20 woorden
2. Geef een omschrijving van een gilde in 10 woorden
3. Geef een omschrijving van een gilde in 5 woorden

Maak de goede combinaties tussen betekenis en begrip.

Betekenis	Begrip
Het recht van een stad op een eigen bestuur.
Tijd van steden en staten (1000-1500)
Beroep waarbij je producten met de hand maakt.
Vereniging van mensen met hetzelfde ambacht of beroep.
Groep steden die met elkaar samenwerkten om meer handel te krijgen
Hoofdkerk van een bisdom, het gebied dat een bisschop bestuurde.

stadsrechten

late Middeleeuwen

ambacht

gilde

Hanze

kathedraal

Is iedere stelling juist of onjuist?

JUIST

ONJUIST

Een stad met stadsrechten mocht zichzelf besturen.

Allen de koning van een land kon stadsrechten aan een stad verlenen.

Een stad met stadsrechten mocht haar eigen munt slaan.

In een middeleeuwse stad woonden vooral boeren.

In ruil voor stadsrechten betaalde een stad belasting aan de heer van het gebied.

Stadsrechten

Steden krijgen stadsrechten. Dit      zijn privileges van een stad. 

• Steden moesten voor stadsrechten betalen. Koningen, hertogen en graven verkochten stadsrechten voor geld. 

           

Stadsrechten

De Heer gaf steden stadsrechten

Stad met stadsrechten mocht: 

• Zelf de stad besturen
• Eigen wetten maken
• Stadsmuur bouwen
• Eigen leger hebben
• Rechtspraak zelf doen
• Eigen munten slaan

Oudste stad?

• Stavoren stadsrechten in 1061
  
  
• 18 maart 1275 kreeg Schiedam (of Nuwer Scie) stadsrechten
• 1273: Vlaardingen
  

Stadsrechten

Rechtspraak en bestuur

Steden met stadsrechten mochten hun eigen wetten en regels maken. De schout en schepenen zorgden voor orde en rust. 

Elke stad had eigen rechtbank. De schepenen waren hier de rechters en de schout de voorzitter. Samen met de schout bepaalden zij de straffen. 

Maakten keuren ( wetten)

I

Soorten straffen in de Middeleeuwen

1. Schandstraffen: vernedering
2. Lijfstraffen: pijnlijk
3. Doodstraf

Maak opdrachten 6.2

• Lees paragraaf 6.2, maak opdr 1, 2, 3, 4 a+b, 6, 7
• Maak een samenvatting van paragraaf 6.2