Oefening stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Stijlfiguren (3H)

Aan het eind van deze les...

... ken en herken je verschillende stijlfiguren in een tekst:

opsomming, climax, overdrijving, tegenstelling, eufemisme, understatement, ironie, sarcasme

Wat zijn een stijlfiguren?

Bewuste afwijkingen van de 'gewone manier' van zeggen.

Functie van stijlfiguren:

• Teksten stijlvoller, mooier en aantrekkelijker maken
• Nadruk leggen op iets
• Spanning, verrassing, verbazing wekken

 Stijlfiguren

Climax: Een steeds sterker wordende reeks. 

Je bent mooi, prachtig, fantastisch, zo adembenemend. 

(Anti-climax: Een steeds zwakker wordende reeks. 

Men schreeuwde, praatte, fluisterde en uiteindelijk was het stil. )

Stijlfiguren

Overdrijving(Hyperbool): Je overdrijft iets. 

We hebben ons dood gelachen. 

Opsomming (enumeratie ): Zaken die achterelkaar worden genoemd (vaak het woordje en)

Je bent alweer je boek, schrift, huiswerk en pen vergeten.

Stijlfiguren

Tegenstelling (antithese): tegengestelde dingen worden gecombineerd.

In de stilte hoorde je het geschreeuw.

Eufemisme (verzachtende omschrijving van iets onaangenaams): je gebruikt verzachtende woorden om een pijnlijke situatie te verzachten, om te voorkomen dat je iemand kwetst of om een taboeonderwerp af te zwakken.

Hardhandige ondervragingstechnieken i.p.v. marteling

Stijlfiguren

Understatement (parabool): je geeft een mededeling zwakker of voorzichtiger weer met de bedoeling deze juist sterk te laten overkomen. 

Hitler was een stoute jongen.

Welk stijlfiguur herken je?
Ach, die tien kilometer is een kippeneindje...

1. climax
2. overdrijving
3. opsomming
4. parabool

Welk stijlfiguur herken je?
Helaas zit hij nu tussen twee banen.

1. eufemisme
2. tegenstelling
3. opsomming
4. opsomming

Welk stijlfiguur herken je?
Ik erger me dood aan hem.

1. overdrijving
2. understatement
3. climax
4. opsomming

Welk stijlfiguur herken je?
Ik had een twee voor mijn proefwerk, ik had dus wel wat foutjes gemaakt.

1. overdrijving
2. eufemisme
3. understatement
4. climax

Welk stijlfiguur herken je?
Je wordt doodgegooid met informatie over de verkiezingen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. tegenstelling

Welk stijlfiguur herken je?
Ik sta al een eeuw op je te wachten.

1. eufemisme
2. overdrijving
3. tegenstelling
4. climax

Climax of anticlimax
4. In het begin brulde hij het uit, maar na vijf minuten huilde alleen nog maar hij om vervolgens na een kwartiertje zo af en toe nog wat na te snikken.

1. Climax
2. Anticlimax

In welke zin staat een climax?

1. Uren, dagen, maanden, jaren vliegen voorbij.
2. Hij begon te brullen, te huilen en te snikken.

Een climax is een

1. herhaling
2. opsomming in drieën
3. lange opsomming
4. opsomming die naar een hoogtepunt voert

Welk stijlfiguur herken je?
De gele zonnebloemen maken de kamer veel gezelliger

1. pleonasme
2. tautologie

De spot drijven met iets = iets belachelijk maken.

Om iets belachelijk te maken wordt in het dagelijks leven, de politiek en de literatuur vaak een vorm van humor gebruikt: ironie, cynisme of sarcasme.

3 vormen van spot:                                                                                (deze verschillen in karakter en in sterkte)

ironie

cynisme

sarcasme

Verschil ironie en sarcasme:

Ironie: pijnlijke humor, die niet kwetsend bedoeld is.

Sarcasme: pijnlijke humor, die juist wél kwetsend bedoeld is!

Geen duidelijke grens te trekken tussen ironie en sarcasme.
Ook is dit vaak persoonlijk, maar het gaat om
de bedoeling van de spreker!

"Handig van jou om geen sleutel mee te nemen."

1. Ironisch
2. Sarcastisch
3. Cynisch

"Ach, niemand gaat deze tekst lezen. Iedereen lijdt tegenwoordig toch aan een infofarct."

1. Ironisch
2. Sarcastisch
3. Cynisch

"Goh, de vorige keer had je een betere smoes toen je te laat kwam."

1. Ironisch
2. Sarcastisch
3. Cynisch

"Wat een geweldige jongens, om iemand die al op de grond ligt te trappen en te slaan."

1. Ironisch
2. Sarcastisch
3. Cynisch

"Jij stond zeker achteraan toen de intelligentie werd uitgedeeld."

1. Ironisch
2. Sarcastisch
3. Cynisch