Oefening stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Stijlfiguren (5H)

Aan het eind van deze les...

... ken en herken je verschillende stijlfiguren in een tekst.

Wat zijn een stijlfiguren?

Bewuste afwijkingen van de 'gewone manier' van zeggen.

Functie van stijlfiguren:

• Teksten stijlvoller, mooier en aantrekkelijker maken
• Nadruk leggen op iets
• Spanning, verrassing, verbazing wekken

 Stijlfiguren

Climax: Een steeds sterker wordende reeks. 

Je bent mooi, prachtig, fantastisch, zo adembenemend. 

Anti-climax: Een steeds zwakker wordende reeks. 

Men schreeuwde, praatte, fluisterde en uiteindelijk was het stil. 

Stijlfiguren

Hyperbool (overdrijving): Je overdrijft iets. 

We hebben ons dood gelachen. 

Enumeratie (opsomming): Zaken die achterelkaar worden genoemd (vaak het woordje en)

Je bent alweer je boek, schrift, huiswerk en pen vergeten.

Stijlfiguren

Repetitio (herhaling): je gebruikt twee keer hetzelfde woord om iets te benadrukken.

Altijd dit lege hart, altijd.

Antithese (tegenstelling): tegengestelde dingen worden gecombineerd.

In de stilte hoorde je het geschreeuw.

Stijlfiguren

Pleonasme: het noemen van een overbodige eigenschap bij het hoofdwoord. 

Het rode bloed, witte sneeuw, een oude bejaarde, een vliegtuig daalt naar beneden.

Tautologie: een begrip wordt twee of meerdere malen gebruikt en bestaat doorgaans uit twee of meer woorden van dezelfde woordsoort. 

Enkel en alleen, nooit ofte nimmer, onmiddellijk en meteen. 

Welk stijlfiguur herken je?
De tafels in het lokaal staan schots en scheef.

1. pleonasme
2. herhaling
3. opsomming
4. tautologie

Welk stijlfiguur herken je?
Wat een mooie rode aardbeien!

1. pleonasme
2. herhaling
3. opsomming
4. tautologie

Welk stijlfiguur herken je?
Ik erger me dood aan hem.

1. overdrijving
2. herhaling
3. climax
4. tautologie

Welk stijlfiguur herken je?
Ik had een twee voor mijn proefwerk, ik had dus wel wat foutjes gemaakt.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. tautologie

Welk stijlfiguur herken je?
Je wordt doodgegooid met informatie over de verkiezingen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. tautologie

Welk stijlfiguur herken je?
Ik sta al een eeuw op je te wachten.

1. eufemisme
2. hyperbool
3. anti-climax
4. climax

Climax of anticlimax
4. In het begin brulde hij het uit, maar na vijf minuten huilde alleen nog maar hij om vervolgens na een kwartiertje zo af en toe nog wat na te snikken.

1. Climax
2. Anticlimax

In welke zin staat een climax?

1. Uren, dagen, maanden, jaren vliegen voorbij.
2. Hij begon te brullen, te huilen en te snikken.

Een climax is een

1. herhaling
2. opsomming in drieën
3. lange opsomming
4. opsomming die naar een hoogtepunt voert

Welk stijlfiguur herken je?
De gele zonnebloemen maken de kamer veel gezelliger

1. pleonasme
2. tautologie

De spot drijven met iets = iets belachelijk maken.

Om iets belachelijk te maken wordt in het dagelijks leven, de politiek en de literatuur vaak een vorm van humor gebruikt: ironie, cynisme of sarcasme.

3 vormen van spot:                                                                                (deze verschillen in karakter en in sterkte)

ironie

cynisme

sarcasme

Verschil ironie en sarcasme:

Ironie: pijnlijke humor, die niet kwetsend bedoeld is.

Sarcasme: pijnlijke humor, die juist wél kwetsend bedoeld is!

Geen duidelijke grens te trekken tussen ironie en sarcasme.
Ook is dit vaak persoonlijk, maar het gaat om
de bedoeling van de spreker!

"Handig van jou om geen sleutel mee te nemen."

1. Ironisch
2. Sarcastisch
3. Cynisch

"Ach, niemand gaat deze tekst lezen. Iedereen lijdt tegenwoordig toch aan een infofarct."

1. Ironisch
2. Sarcastisch
3. Cynisch

"Goh, de vorige keer had je een betere smoes toen je te laat kwam."

1. Ironisch
2. Sarcastisch
3. Cynisch

"Wat een geweldige jongens, om iemand die al op de grond ligt te trappen en te slaan."

1. Ironisch
2. Sarcastisch
3. Cynisch

"Jij stond zeker achteraan toen de intelligentie werd uitgedeeld."

1. Ironisch
2. Sarcastisch
3. Cynisch