4.1 Einde van de wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.1 Einde van de wereldrijken

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je:

-Uitleggen wat het begrip dekolonisatie betekent door hier een voorbeeld bij te geven.

-Uitleggen waarom er in Afrika en Azië veel koloniën zaten en wie er de macht had.

-Uitleggen hoe het dekolonisatieproces opgang kwam.

-Uitleggen welke veranderingen het dekolonisatieproces gaf in de wereld.

Dekolonisatie

Dekolonisatie is het proces waarbij kolonies zelfstandig worden van een moederland. De term wordt vooral gebruikt voor het proces waarbij niet-Europese koloniën van Europese koloniale mogendheden onafhankelijk werden.

Reden tot dekolonisatie

1. Europese landen waren machteloos geworden.

2. Lokale bevolking had zijn eigen kracht gezien.

3. VS was tegen het bezit van koloniën (was ook zelf kolonie geweest van ENG)

4. Sovjet- Unie (Rusl.) was tegen het bezit van koloniën, ze wilden er zelf invloed krijgen.

5. Engeland dé-koloniseert vreedzaam, Nederland minder, Frankrijk & Portugal voeren oorlogen uit.

Dekolonisatie Azië

Kolonisatoren:

Frankrijk --> Indo- China, 

Engeland -->Brits- Indië, 

Nederland -->Nederlands- Indië.

-Moederland bepaalde de samenleving over zee. (politiek, onderwijs, economie, enz.)

-Blanken superieur ten opzichte van het Aziatische ras.

Tijdens de twee wereldoorlogen

1. Ook oorlog in de koloniën.
   
2. Koloniale soldaten vechten mee voor hun overheerser.
   
3. Na Tweede Wereldoorlog --> verzet in koloniën tegen het moederland.
   
4. Onderwijs sleutel tot zelfstandigheid
   
5. Ghandi --> India 
6. Soekarno --> Indonesië
   
7. Westerse ideeën --> Nationalisme = liefde voor eigen volk en vaderland
   
8. Verlangen naar eigen onafhankelijke staat.
   
9. Verzet + geweld
   

India

• Mahatma Ghandi -->Indiaas politicus
• Geweldloos verzet tegen Engeland.
• 1930 Engeland laat steeds meer over aan India.
• India: Moslims en Hindoes
• 1947 onafhankelijk: Burgeroorlog

Brits-Indië

Oude Brits- Indië:

1. India
   
2. Pakistan
   
3. Sri Lanka
   
4. Birma
   
5. Bangladesh
   

Geloof in Brits- Indië:

• Pakistan = Moslim
  
• India = Hindoe
  
• Bangladesh = Moslim
  
• Sri Lanka = Hindoe
  

Indonesië

Indië --> Nederlands- Indië

• Oud- kolonie van Nederland
  
• 1595-1949 Nederlands eigendom
  
• VOC --> monopolie handel
  
• 2 tussen- periodes:
  

 1799-1814 Engeland 
 1942-1945: Japan 

• Indonesië gebruikt voor handel grondstoffen als specerijen, ook rubber en olie.
  

Dekolonisatie Indonesië

• Na 1945 Japan belooft Indonesië steun tot onafhankelijkheid
  
• Japan verlies oorlog, NL herstelt gezag
  
• Soekarno (leider nationalisten) vecht met jonge soldaten om zelfstandigheid Indonesië
  
• Politionele acties: 1947 NL grijpt militair in.
  

Politionele acties 1947

27 december 1949

• Onafhankelijkheid Republiek Indonesië. Voormalig koningin Juliana tekent de Soevereiniteitsoverdracht = overdragen van de hoogste macht (bestuur) aan de eigen regering.
  
• Gevoel in NL: Indië verloren, rampspoed geboren....

Dekolonisatie Afrika

• Kolonisatoren: ENG, FRA, BEL, SPA, POR, DUI, ITA.
  
• Noord- Westen van FRA.
  
• Noord- Oosten ENG.
  
• Zuiden: De rest
  
• Doel: Ook hier is Europa op zoek naar grondstoffen en afzetmarkten.
  

Waarom het werelddeel Afrika?

• Afrika rijk aan grondstoffen als Goud, IJzer, Olie, enz.
  
• Grondgebied belangrijk voor vergroting Europese macht
  
• Afrika --> Slavenhandel
  
• Slaven waren nodig om te werken op de overige plantages in andere koloniën (Zuid- Amerika)
  
• Vb Nederland: Suriname + Curacao
  
• Engeland: VS
  
• Spanje: Latijns- Amerika
  
• Portugal: Brazilië
  

Kolonisatie Afrika

• 1880- 1914 Wedloop om Afrika (scramble of Africa)
  
• Conferentie van Berlijn: 1884/1885 opdeling van Afrika onder Europese grootmachten
  .

Trans-atlantiche slavenhandel

(Driehoekshandel)