Paragraaf 4.5: Marx en Socialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Lesdoel

Je kan uitleggen welke twee groepen socialisten er waren en voor welke idealen zij zich inzetten.

Wat waren de ideeën van de liberalen?

Handboek Blz. 86

Industriële Revolutie in Nederland:

• Tweede helft 19e eeuw

Wanneer is de tweede helft van de 19e eeuw?

1. 1800-1900
2. 1850-1900
3. 1900-1950
4. 1950-2000

Handboek Blz. 92

Industriële Revolutie in Nederland:

• Tweede helft 19e eeuw
• Begin industrialisatie: Fabrieken voor textiel en landbouwproducten
• Vanaf 1890: Zware industrie: Machinebouw en scheepsbouw
• Uitbreiding infrastructuur
• Eind 19e eeuw: Steenkoolmijnen in Zuid-Limburg

Waarom waren steenkoolmijnen belangrijk?

Wat is de sociale kwestie?

Handboek Blz. 86

Sociale kwestie:

• Regering deed bijna niks

Lees eerste alinea van 'Socialisme tegen het kapitalisme'.

Waarom deed de regering niks?

Wat is het kapitalisme?

Handboek Blz. 86-87

Socialisme:

• Ontstaan rond 1850
• Grondlegger: Karl Marx -> Schreef over het communisme
• Beweging die opkwam voor de arbeiders
• Iedereen in de gemeenschap moet gelijk zijn.

Handboek Blz. 86-87

Karl Marx' ideeën:

• Voorspelde klassenstrijd tussen arm en rijk
• Arbeiders zouden in een revolutie de macht grijpen. -> Fabrieken, grond en machines zouden bezit voor iedereen worden. -> De staat moest alles eerlijk verdelen.

Handboek Blz. 87

Socialisme: Slechte werk- en leefomstandigheden verbeteren. 

Twee manieren:

1. Socialisten: Verandering door klassenstrijd en revolutie
2. Sociaaldemocraten: Verandering door wetten maken in het parlement.

Hoe waren de sociaaldemocraten zichtbaar in Nederland?

Handboek Blz. 87

Lees 'De eerste sociale wetten' op blz. 87.

Hoe kwamen er veranderingen in de werk- en woonomstandigheden van de arbeiders?

Afsluiting

Huiswerk: Paragraaf 4.5 - Zie werkwijzer.

Deadline: Maandag 31 mei 07.00.