Communicatie 4 Slechtnieuwsgesprek

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Slechtnieuwsgesprek

Lesdoelen

• Je benoemt het doel van een slechtnieuwsgesprek
  
• Je bediscussieert wat wel- en wat vooral niet te doen in een slechtnieuwsgesprek aan de hand van video’s
  
• Je luistert naar de theorie achter hoe een slechtnieuws-boodschap te brengen
  
• Je oefent met het brengen van slecht nieuws (casussen)

Slechtnieuwsgesprek

Een slechtnieuwsgesprek is iets waar je in de zorg zeker wel eens mee te maken krijgt. Dit kan een gesprek zijn met zorgvragers, maar ook met mensen binnen de instelling waar je werkt.

Voorbeelden van slechtnieuwsgesprekken

Voorbeelden van slechtnieuwsgesprekken zijn:

• Vertellen dat een zorgvrager ernstig ziek is;
  
• Het nieuws brengen dat een naaste is overleden;
  
• Een zorgvrager vertellen dat je niets aan zijn klachten kunt doen;
  
• Een werknemer vertellen dat hij ontslagen wordt;
  
• Vertellen dat een werknemer geen vrij kan krijgen voor een uitje.

Ervaring?

Denk kort (2min) na over ervaring in werk/privé met slechtnieuws in rol van boodschapper óf ontvanger.

Wat is jouw doel als brenger van slechtnieuws gedurende een slechtnieuwsgesprek?

Video's

We bekijken 1 video waarin een slechtnieuwsgesprek wordt gevoerd. 

Je noteert tijdens het kijken:

- wat zie je aan verbaal én non-verbaal gedrag?

- Wat zijn/vind jij goede interventies tijdens het gesprek?

- Wat zijn/vind jij minder goede interventies tijdens het gesprek?

Nabespreken

En?

- wat zie je aan verbaal én non-verbaal gedrag?

- Wat zijn/vind jij goede interventies tijdens het gesprek?

- Wat zijn/vind jij minder goede interventies tijdens het gesprek?

Waarom vinden we slecht nieuws brengen moeilijk?

Boodschapper van slecht nieuws

Waarom spannend?

• Je wilt de ander geen pijn doen
• Emoties, zoals boosheid, verdriet en verwijten belasten jou ook
• Vaak komt jouw boodschap niet alleen, stapelt het al op eerder slecht nieuws

Valkuil?

Hoe dan?

1. Bereid je voor 

• Hoe nodig je de ander uit?
• Wat is het slechte nieuws, wat zijn oorzaken en gevolgen?

Hoe dan?

1. Bereid je voor

2. Breng de boodschap snel, duidelijk en begrijpelijk

• Vertel de kern
• Verbloem slecht nieuws niet
• Verontschuldig je niet
• Geef de tijd om te verwerken
• Bied gelegenheid om te reageren

Hoe dan?

1. Bereid je voor

2. Breng de boodschap snel, duidelijk en begrijpelijk

3. Maak gedachten en gevoelens bespreekbaar

• Geef ruimte om emoties te uiten, emoties zijn toegestaan
• Troost niet te snel
• Vat samen en verwoord gevoelens
• Let op reacties; kan de ander nog luisteren?

Hoe dan?

1. Bereid je voor

2. Breng de boodschap snel, duidelijk en begrijpelijk

3. Maak gedachten en gevoelens bespreekbaar

4. Vat samen, maak vervolgafspraken en rond af

• Vraag of er nog belangrijke punten zijn blijven liggen
• Geef belangrijke informatie op papier
• Geef aan bij wie de ontvanger terecht kan voor vragen of opvang
• Laat de ander niet laaiend of overstuur achter bij het weggaan
• Nodig evt. uit voor een vervolggesprek

Hoe dan?

1. Bereid je voor

2. Breng de boodschap snel, duidelijk en begrijpelijk

3. Maak gedachten en gevoelens bespreekbaar

4. Vat samen, maak vervolgafspraken en rond af

5. Vervolggesprek

• Herhaal kernboodschap uit 1e gesprek
• Ga na of informatie begrepen is
• Verhelder onduidelijkheden en beantwoord vragen
• Bespreek behoeften en mogelijkheden voor extra begeleiding

Oefenen

Werk in 3 tallen. 1 student is 'de boodschapper', 1 student ontvangt het slechte nieuws, 1 student is observator.

Gebruik als observator het observatieformulier communicatie

Gebruik de casus

Oefen het slechtnieuwsgesprek en geef elkaar feedback ten aanzien van communicatie aan de hand van het observatieformulier

Wissel. Neem 5 min voor gesprek en 5 min voor feedback. Zorg dat iedereen elke rol één keer gehad heeft. 

Tips

• Vertel direct dat je slecht nieuws hebt
• Wees duidelijk en draai er niet omheen 
• Geef de ander geen valse hoop

Wat kan je beter niet doen tijdens een slechtnieuwsgesprek?

Er zijn ook een aantal dingen die je beter niet kunt doen:

Er zijn ook een aantal dingen die je beter niet kunt doen:

• In de verdediging schieten: ‘Ja, maar ik kan er ook niets aan doen.’
  
• Het probleem kleiner maken: ‘Zo erg is het nou ook weer niet.’
  
• Opbeuren: ‘Het komt wel weer goed.’
  
• Gelijk troosten. Dit kan voor verwarring zorgen.
  
• Je laten meeslepen in de emoties van de ander.

Vragen?

Lesdoelen behaald?
Je benoemt het doel van een slechtnieuwsgesprek
Je bediscussieert wat wel- en wat vooral niet te doen in een slechtnieuwsgesprek aan de hand van video’s
Je luistert naar de theorie achter hoe een slechtnieuws-boodschap te brengen
Je oefent met het brengen van slecht nieuws (casussen)

Ja

Nee