20.5 Groei en levenscyclus

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

20.5 Groei en levenscyclus

Vragen

1. Welke twee opties heeft een plant met de glucose die is gevormd bij fotosynthese?

2. Welk gas komt vrij in de nacht?

Doel 20.5

Les 1: 

Je leert welke factoren voor een grote productie van organische stoffen  zorgen

Les 2:

Je leert hoe huidmondjes werken

Je leert hoe sommige planten zijn aangepast op lastige omstandigheden

Assimilatie/ dissimilatie

beperkende factot

beperkende factor

hoeveel appeltaarten kan je maken met...

-1,4kg suiker

-53 appels

-2,34kg boter

-35 eieren

-1250g bloem

recept appeltaart

300g bloem

200g suiker

200g boter

2 eieren

8 appels

Wat gebeurt er als je de beperkende factor verdubbelt?

alle ingrediënten delen door hoeveelheid recept: minste getal is beperkende factor

Recept voor fotosynthese?

Welke stoffen?

Welke organellen?

Overige factoren?

Benodigdheden voor fotosynthese

Zonlicht

Bladgroenkorrels

CO₂

H₂O

(Voor groei ook mineralen)

Temperatuur voldoende hoog en juiste pH (waarom?)

               Beperkende factor

Beperkende factor

Beperkende factor

De factor die beperkend is voor de hoeveelheid fotosynthese.

Zonlicht

Bladgroenkorrels

CO₂

H₂O

              Productie

Productie

BPP: Bruto primaire productie:

De totale hoeveelheid geproduceerde glucose op 1 dag overdag

Dissimilatie: voor ATP verbruikte glucose

NPP: Netto primaire productie: 

De na dissimilatie overgebleven hoeveelheid glucose die grondstof is voor de voortgezette assimilatie dus groei.

Productie

Productie

Compensatiepunt: fotosynthese = dissimilatie

Kleine lesafsluiter

1. Wat zijn mogelijke beperkende factoren voor fotosynthese?

2. Zie grafiek op het bord. In welke fase is de factor op de x-as nog de beperkende factor?

3. In welke fase is een andere factor mogelijk een beperkende factor?

4. Omschrijf wanneer het compensatiepunt bereikt wordt tijdens fotosynthese. 

Leerdoelen les 1:

Je hebt geleerd hoe planten groeien

Je hebt geleerd welke factoren voor een grote opbrengst zorgen

Aan de slag met opdrachten: 

20.5 Leerdoel 11

Oefentoets fotosynthese 

20.5 Les 2 Voorkennis

1. Zie grafiek 1 op het bord. Vanaf welk punt is CO2 niet langer de beperkende factor?

2. Zie grafiek 2 op het bord. Op welk punt spreekt men van het compensatiepunt?

3. Waar vindt gaswisseling plaats met de buitenlucht in een plant?

4. Waarom kost het een plant energie om de worteldruk te creëren in de wortels?

20.5 Les 2 

Leerdoelen:

Je kunt uitleggen hoe de opening en sluiting van huidmondjes wordt geregeld door een plant als reactie op omgevingsfactoren

Je kunt het verschil in metabolisme uitleggen tussen C3, C4 en CAM planten 

Bouw van een blad

Veel chloroplasten

Weinig chloroplasten

CO₂ - huidmondjes

CO₂ - huidmondjes

Regeling openen en sluiten huidmondjes

Oorzaak gevolg schema openen huidmondjes:

Veel chloroplasten -> Veel fotosynthese ->

Veel glucose -> Veel dissimilatie -> Veel energie -> Veel K⁺ naar binnen pompen door actief transport ->

Veel water volgt door osmose -> Stevige cellen ->

Huidmondjes open 

Oorzaak en gevolg schema sluiten huidmondjes:

Hoge temperatuur -> Veel verdamping -> Weinig instroom van water -> Slappe (non-turgescente) cellen -> Huidmondjes dicht

    

Assimilatie/ dissimilatie

Fotorespiratie bij C3 planten 

95% van de planten = C3-plant

1e stap calvin-cyclus: 

- Ribulose-1,5-bifosfaat reageert onder invloed van rubisco met CO2 en er ontstaan twee C3 moleculen. 

Fotorespiratie:

Indien te lage concentratie CO2 in de lucht kan rubisco ook met O2 reageren. Hierbij ontstaan C2-moleculen en geen glucose of ATP. 

Welk effect heeft fotorespiratie op de NPP van een plant?

C3 planten (95% van alle planten)

Bij tekort aan CO₂ gaat Rubisco met O₂ 

reageren (fotorespiratie). 

Kost ATP

Vormt geen glucose :-(

NPP neemt enorm af.

C4 planten (maïs, woestijnplanten)

Parenchymcel: 

Voorkomen fotorespiratie door een enzym 
PEP carboxylase wat CO₂ kan binden aan PEP. Er ontstaan oxaalazijnzuur (C4) moleculen 
PEP carboxylase werkt ook bij lage CO₂ 
concentraties

Speciale cel rondom de nerf:

Voeren de calvincyclus uit. Krijgen opgeslagen CO2 van de parenchymcellen.

Dus oplossing fotorespiratie: 

Opname CO2 fysiek scheiden van calvin-cyclus.

CAM planten (vetplanten, cactussen)

Aangepast aan erg droge gebieden -> overdag hoge temperatuur.

Wat is gevolg voor huidmondjes?

CAM-plant: Openen hun huidmondjes alleen ‘s nachts, 
nemen dan CO₂ op en binden dit mbv PEP-
carboxylase tot appelzuur (C4 molecuul) en slaan
dit op in hun vacuolen.

Overdag kan uit appelzuur CO₂ worden gehaald
voor de donkerreactie.

Kleine lesafsluiter 

1. Wat is de functie van de cuticula?

2. Welke structuren vindt je in de nerven van een blad?

3. Wat is de functie van de parenchymcellen 

4. Onder invloed van welke omgevingsfactoren staan huidmondjes open?

5. Beschrijf stapsgewijs hoe een huidmondje sluit onder invloed van een hoge omgevingstemperatuur

6. Wat is fotorespiratie en waarom is dit schadelijk voor een plant?

7. Hoe lost een C4-plant het probleem van fotorespiratie op?

8. Wat gebeurd er voornamelijk in de nacht in CAM-planten? 

Doel 20.5

Je hebt geleerd hoe planten groeien

Je hebt geleerd welke factoren voor een grote opbrengst zorgen

Je hebt geleerd hoe huidmondjes werken

Je hebt geleerd hoe sommige planten zijn aangepast op lastige omstandigheden

Aan de slag met de leerdoelen 20.5 

Eerste 5 minuten in stilte.