Masterclass Kant V5 HGLVM ET 57 en 58

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Eindterm 57 en 58

• De kandidaten kunnen aangeven wat Kant verstaat onder goede wil en kunnen uitleggen dat deze volgens hem van absolute waarde is.
  
  
  • De kandidaten kunnen uitleggen dat het vrije handelen volgens Kant aan een algemene wetmatigheid gebonden is. Tevens kunnen zij uitleggen aan welke specifieke eis de wetsvorm van het goede handelen moet voldoen. 

De goede wil

• Een goede wil is niet goed door wat hij tot stand brengt of verricht, niet door zijn geschiktheid om een gesteld doel te bereiken, maar is enkel goed door het willen, dat wil zeggen: op zich genomen.

• Een goede wil heeft zijn volle waarde in zichzelf en is daarmee een absolute waarde – geen waarde omwille van iets anders.

• Een goede wil is enkel goed door het willen.
  

Wat wil een goede wil?

• Een goede wil wil zichzelf het onvoorwaardelijke gebod opleggen dat hij alleen handelt volgens die maxime waarvan hij kan willen dat het een algemene wet wordt.
  

• Een goede wil is daarmee het grondprincipe van het menselijke vrije handelen, waardoor hij zich niet laat leiden door natuurlijke behoeften en neigingen.

Drie opties...

Vind je de theorie nog lastig? Kies GEEL

Begrijp je de theorie en wil je oefenen met toepassen? Kies PAARS

Is het tijd om het inzicht te trainen? Kies BLAUW

Ga naar de slides met jouw voorkeurskleur

Herhalingsvragen

Lever kritiek op het utilitaristische principe van Bentham vanuit Kants opvatting van de goede wil.

Wat was de eerste categorische imperatief van Kant ook alweer?

1. Gebruik nooit de mensheid in de ander als middel alleen.
2. Handel alleen volgens die maxime waarvan je tegelijkertijd moet kunnen willen dat deze universaliseerbaar wordt.
3. Handel alleen volgens die maxime zoals anderen die ook zouden gebruiken.
4. Handel zo dat je de mensheid, zowel in jezelf als in de ander, nooit louter als middel maar altijd als doel op zichzelf beschouwt.

Wat wil een goede wil volgens Kant?

Toepassingsvragen

Brontekst

Dexter Morgan is forensisch bloedexpert bij de politie in Miami. Op vierjarige leeftijd werd hij geadopteerd door politieagent Harry Morgan, die bij het jonge kind al vroeg moordlustige neigingen ontwaarde.  Van Harry leerde Dexter om zijn onweerstaanbare drang om te moorden te kanaliseren. Hij brengt alleen mensen om “die het verdienen”: moordenaars en andere zware criminelen op vrije voeten, die door de mazen van het net zijn geglipt. Dexter doet dit volgens een vast en zorgvuldig patroon. Hij spreekt zijn slachtoffers aan op hun daden en neemt via een snee in de wang bloedmonsters en bewaart deze als aandenken. 

bron: http://weblogs.vpro.nl/dexter/over-dexter

Zou de casus van Dexter Morgan voor Kant een voorbeeld zijn van zijn kritiek op Benthams utilitaristische opvatting?

1. Ja, als we ons laten leiden door lichamelijke prikkels laten leiden. Dexter Morgan is onvrij.
2. Nee, want wanneer we de rede gebruiken zijn wij vrij. Dexter Morgan is vrij.

Als Harry Morgan, de pleegvader van Dexter, ontdekt dat de jonge Dexter een psychopaat is, brengt hij hem een speciale ‘ethische code’ bij. Deze code of gedragsregel verplicht Dexter alleen mensen om te brengen die zelf een moord hebben begaan op een onschuldig persoon en dat naar alle waarschijnlijkheid in de toekomst opnieuw zullen doen.

Is deze gedragcode te rechtvaardigen vanuit de categorisch imperatief?

Examenvraag!

Zou Kant stellen dat Dexter Morgan handelt vanuit een goede wil?

Inzichtsvragen

Op welke manier kan Kant in het klassiek Grieks en christelijk perspectief geplaatst worden?

1. Ze gaan allen uit van een hiërarchie
2. Ze gaan allen uit van een ondergeschikte rol van het lichaam
3. Ze gaan allen uit van dienstbaarheid tot een polis/koninkrijk/staat
4. Ze stellen allen arbeid als centraal thema in hun ethiek

Op welke manier is de goede wil al in ieder mens aanwezig volgens Kant?

Leg uit dat Kants ethiek voort komt uit de protestantse religieuze levenservaring en dat Kant daar tegelijkertijd kritiek op levert.