Taalverzorging B klas 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom 

Binnen = beginnen 

Pak je boek en ga naar de juiste pagina. 

10 minuten lezen!

Wat gaan we doen?

We gaan de komende weken de volgende onderdelen bespreken:

• Meervoud
• Koppelteken 
• Trema
• Leestekens 

MEERVOUD 

Meervoud 

Lesdoel: Je gebruikt de  meervoudsvorm volgens de spellingsregels. 

- meervouden op -en

- meervouden op -s of 's 

- meervouden op -eren 

- meervouden op -iën of ieën

Als de persoonsvorm meervoud is, moet het onderwerp ook meervoud zijn.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is het meervoud van piano?

1. pianos
2. pianoos
3. piano's
4. pianoo's

Wat is het meervoud van idee?

1. idees
2. ideeen
3. ideeën
4. ideën

Meervoud

1. caloriën
2. calorieën

Meervoudsvormen 

Meervoud op -en: de meeste zelfstandig naamwoorden krijgen in het meervoud een -en. 

Bijvoorbeeld: hand - handen / les - lessen

Meervoud op -eren: soms schrijf je in het meervoud de uitgang -eren.

Bijvoorbeeld: kind - kinderen / blad - bladeren 

Meervoud op -s: Als een woord eindigt op -e, -el, -en, -er, -em, -ie of -eau dan schrijf je in het meervoud een s.

Bijvoorbeeld: vlinder - vlinders / cadeau - cadeaus / wortel - wortels 

Meervoudsvormen 

Meervoud op -'s: Als een woord eindigt op i, -a, -o, -u, -y dan schrijf je in het meervoud een 's.

Bijvoorbeeld: baby - baby's / taxi - taxi's  

Uitzondering: Als er een klinker voor de y staat, schrijf je de s eraan vast

Bijvoorbeeld: essay - essays / jockey - jockeys

Meervoud op -iën en -ieën: deze bespreken we bij het onderdeel trema. 

Je gaat aan de slag met de opdrachten in het opdrachtenboekje 

Ben je klaar? Ga lezen of ga aan de slag met een ander vak. 

Aan de slag!

Aan de slag?

Aan de slag.

Afsluiting 

Lesdoel: Je gebruikt de meervoudsvorm volgens de spellingsregels.

Koppelteken 

Lesdoel: je herkent een koppelteken in een zin.

Lesdoel: je gebruikt het koppelteken volgens de  spellingsregels. 

TREMA

Lesdoel: Je herkent een trema  in een zin. 

Lesdoel: Je gebruikt een trema volgens de spellingsregels. 

Wat is een koppelteken?

1. -
2. "
3. >
4. )

Koppelteken?

1. Noord-Holland
2. Noord Holland
3. NoordHolland

Koppelteken?

1. €-teken
2. € teken

Koppelteken?

1. niet roker
2. niet-roker

Koppelteken?

1. vice-president
2. vice president
3. vieze-president
4. vieze president

Met of zonder koppelteken?

1. auto onderdelen
2. auto-onderdelen

Wat is een koppelteken? 

Wanneer je een samenstelling verkeerd kunt lezen, gebruik je een koppelteken.

Bijvoorbeeld: jojo-effect

Wanneer gebruik je een koppelteken?

1. Om een klinkerbotsing te voorkomen: auto-ongeluk / lente - ui 
   
   
2. Aardrijkskundige namen: Noord-Amerika / Zuid-Afrika / Nieuw-Zeelander
   
   
3. Bij afkortingen en getallen: hbo-master / €-teken / 60-plusser / IQ-test 
   
   
4. Bij niet, oud of ex: niet-roker / oud-collega / ex-vriend
   
   
5. Bij vaste combinaties: woon-werkverkeer / huis-aan-huisblad / mond-tot-mondreclame
   
   
6. Bij een functie: assistent-bedrijfsleider 

Wat is een trema?

Een trema is een teken waarmee je verwarring over de uitspraak voorkomt. Je gebruikt het als er twee klinkers naast elkaar staan die je als één klank kunt lezen, terwijl ze in twee verschillende lettergrepen staan.

Bijvoorbeeld: kijk naar het woord efficiënt. Zonder trema zou je ie als één i-klank uitspreken.

Hoe gebruik je een trema?

1. Om problemen met de uitspraak te voorkomen plaats je een trema op de tweede klinker.
   Bijvoorbeeld: industriële - reëel
   
   
2. Ligt de klemtoon op de laatste lettergreep? Dan schrijf je aan het eind van een woord in het meervoud twee e's en plaats je een trema op de tweede e. 
   Bijvoorbeeld: ideeën - industrieën -fantasieën

Je gaat aan de slag met de opdrachten in het opdrachtenboekje 

Ben je klaar? Ga lezen of ga aan de slag met een ander vak. 

Aan de slag!

Aan de slag?

Aan de slag.

Afsluiting 

Koppelteken 

1. Lesdoel: je herkent een koppelteken in een zin.
2. Lesdoel: je gebruikt het koppelteken volgens de spellingsregels.

Trema

1. Lesdoel: Je herkent een trema in een zin.
   
2. Lesdoel: Je gebruikt een trema volgens de spellingsregels. 

Leestekens 

Lesdoel: je herkent leestekens in een zin.

Lesdoel: Je gebruikt leestekens volgens de spellingsregels. 

leestekens zijn:

1. alleen hoofdletters
2. hoofdletters, komma's, punten en vraagtekens
3. komma's, dubbele punt, aanhalingstekens
4. A,B en C zijn juist

Hoe heten deze leestekens?
" "

1. luchtkomma's
2. aerostrofen
3. citeerkomma's
4. aanhalingstekens

Leestekens: aanhalingstekens gebruik je bij..

1. een citaat/uitspraak
2. een bijvoeglijk naamwoord
3. een vraagzin
4. een gebiedende wijs

Kloppen de leestekens?

1. Robin zei: 'Wie gaat er mee naar de Mac?'
2. Robin zei Wie gaat er mee naar de Mac?
3. Robin zei: Wie gaat er mee naar de Mac?
4. Robin zei 'Wie gaat er mee naar de Mac?'

Waar kloppen de leestekens?

1. Bert als je af bent mag je gaan zitten.
2. Bert, als je af bent mag je gaan zitten.
3. Bert, als je af bent, mag je gaan zitten.
4. Bert als je af bent, mag je gaan zitten.

Citaat

Komma

 De komma is een korte pauze in een zin.

Je gebruikt een komma...	bijvoorbeeld
als je iemand aanspreekt	'Hé, wat doe jij hier?'
tussen delen van een opsomming	In de zomer ga ik fietsen, zwemmen, wandelen en raften.
voor (onderschikkende) voegwoorden als: want, maar, omdat, zoals.	In deze zin staat een komma, want er staat een voegwoord in.
tussen twee persoonsvormen	Pas toen hij dat zei, vielen de puzzelstukjes op z'n plaats.

Hoofdletters 

Bijzondere gevallen: 

• Feestdagen wel, maar afleidingen van feestdagen niet, zoals: kerstboom en paasviering. 
• Begint de zin met een 's, zoals: 's Ochtends sta ik vroeg op. De eerste letter na de 's schrijf je met een hoofdletter. 
• Begint de zin met een teken, bijvoorbeeld € of %. Dan schrijf je de eerst volgende letter niet met een hoofdletter. 
• Begint de zin met een getal, bijvoorbeeld: 60 personen werden geëvacueerd. Dan schrijf je de eerste letter niet met een hoofdletter.  

Je gaat aan de slag met de opdrachten in het opdrachtenboekje 

Ben je klaar? Ga lezen of ga aan de slag met een ander vak. 

Aan de slag!

Aan de slag?

Aan de slag.

Koppelteken?

1. 80 jarige
2. 80-jarige

Afsluiting 

1. Lesdoel: je herkent leestekens in een zin.
2. Lesdoel: Je gebruikt leestekens volgens de spellingsregels.

Kies de juiste spelling van het werkwoord (t.t).
Hij ..... dat niet leuk.

1. vind
2. vindt
3. vond
4. vont