Hoofdstuk 4 Nederland is een rechtstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H4: Nederland is een 

Paragraaf 4.1: Wat is een rechtstaat ?

Paragraaf 4.2: Hoe wordt de macht van de overheid beperkt ?

Paragraaf 4.3: Wat zijn de problemen van onze rechtstaat?

https:

Wat is een rechtstaat?

• Een land waar de rechten en plichten van burgers en van de overheid zijn vastgelegd
  

2 taken van de overheid: 

1: Rechtshandhaving

Handhaven van de rechtsorde. 

2. Rechtsbescherming

Burgers worden beschermt tegen grote overheidsmacht. 

Kenmerken van een rechtstaat

• 1. Er is een grondwet met de belangrijkste rechten en plichten
• 2. Er zijn grondrechten: zoals persvrijheid en godsdienstvrijheid
• 3. Er is rechtsbescherming: de overheid moet zich houden aan de wet *
• 4. Er is onafhankelijke rechtelijke macht *
• 5. Er is een eerlijk democratisch gekozen parlement *

Vraag: de Amerikaanse president kiest zelf rechters uit, is dit goed voor rechtsbescherming?

3: De overheid moet zich ook aan de wet houden.

Niet alleen burgers maar ook de overheid moet zich houden aan regels. 

Er zijn ook landen waar dit niet het geval is. Wat voor soort landen zijn dat?

Elke burger moet weten wat hem te wachten staat als hij een delict pleegt. 

Dit noem je: rechtszekerheid. 

Ook moet iederéén op dezelfde manier behandeld worden in het strafproces!! Dit noem je: rechtsgelijkheid

4: De rechterlijke macht is onafhankelijk

Dat wil zeggen dat rechters zich door niemand laten beïnvloeden en alleen mogen straffen wat volgens DE WET strafbaar is!

5: Er is altijd een democratie

Een rechtsstaat heeft altijd een democratisch gekozen parlement. Dus..... burgers hebben invloed op de manier waarop het land wordt geregeerd

Aan de slag 

Maken vraag.1 tm 4 paragraaf 4.1 

Ongeveer 10 minuten 

Paragraaf 4.2 

Hoe wordt de macht van de overheid beperkt ?

4.2 .Trias Politica

Wat is trias politica?

Waarom bestaat  er een trias politica?

Trias Politica

• "Scheiding der drie machten":
  1. Wetgevende macht
  2. Uitvoerende macht
  3. Rechtgevende macht
• Om misbruik te voorkomen
  

Trias Politica

Parlement

ministers

rechters

1. Wetgevende macht

Stelt wetten vast waar burgers en de overheid zich aan moeten houden. 

Taak

Wie:  

Regering: Koning + minsiters

Gekozen parlement: 1eK en 2e K

2. Uitvoerende macht 

Taak

Wie:  

Zorgt ervoor dat wetten worden uitgevoerd en nageleefd

 Landelijk: Regering: Ministers + de Koning

Lokaal: Burgemeesters en wethouders. 

Voorbeeld:

Minister  van Volksgezonheid (of parlementslid)dient wetsvoorstel in: Jongeren onder de 18 mogen niet drinken

wetgevende macht

Gemeentes moeten hier op gaan handhaven,  extra bewaking bij horecagelegenheden. Boetes uitdelen etc. 

uitvoerende macht

3.Rechtelijke macht

Taak

Wie:   onafhankelijke rechters

Beoordeeld of wetten goed worden nageleefd en doet uitspraak bij confliten

Aan de slag

 Maak vraag 5 tm 8. 

`klaar? - Nakijken Hoofdstuk 3 en verbeteren 

Alvast beginnen met 4.3 

- morgen: paragraaf 4.3 + examenvragen oefenen 

- Leren voor SO volgende week 

H4: Nederland is een 

Deze les 

Uitleg paragraaf 4.3

zelfstandig begrijpend lezen paragraaf 4.3 

Maken paragraaf 4.3.         15 min 

Maken in stilte oefen examenvragen    

bespreken oefenvragen 

Paragraaf 4.3 

De knelpunten van onze rechtstaat. 

1. Veiligheid vs Privacy

2. Ongelijke behandeling 

3. Botsende grondrechten 

Thema 1

Hoeveel privacy willen we inleveren voor een veilige samenleving?

Veiligheid vs privacy

Voorbeeld: Terrorisme moet worden bestreden. Maar in hoever kan de overheid meekijken in onze appjes?

2 taken van de overheid: 

1: Rechtshandhaving

Handhaven van de rechtsorde. 

2. Rechtsbescherming

Burgers worden beschermt tegen grote overheidsmacht. 

Thema 1

Ondanks dat iedereen recht heet op een eerlijk proces met een onafhankelijke rechter zien we nog steeds dat de maatschappelijke positie van een verdachte invloed heeft op het strafproces. ?

Ongelijke behandeling

Klassenjustitie !!

Klassenjustitie

Mensen uit hogere sociale klassen worden bevoorrecht boven mensen uit lagere sociale klassen. 

Oorzaken 

- Verschil in opleiding, cultuur, inkomen scholing

- Politie, ovj, rechters hebben soms vooroordelen. 

- lager milieu --> grotere pakkans. 

- Jongeren met migratie achtergrond worden zwaarder gestraft. 

- Mensen doen sneller aangifte bij criminelen met een migratie achtergrond. 

Thema 1

?

Botsende grondrechten 

Voorbeeld: Artikel 1 van de grondwet (verbod op discriminatie ) met artikel 7: recht op vrijheid van meningsuiting 

Botsende grondrechten

• waar ligt de grens tussen vrijheid van meningsuiting en discriminatie?

- Mag een christelijke school hoofddoekjes verbieden?

- Mag de paus homoseksualiteit een ziekte noemen?

Aan de slag. 

Maken paragraaf 4.3