Cette leçon contient 12 diapositives, avec diapositives de texte et 4 vidéos.
La durée de la leçon est: 20 min
Éléments de cette leçon
Regenten en Stadhouders
B. Toch ook eenheid deel 2.
Staatsgezinden - Prinsgezinden
Slide 1 - Diapositive
Leerdoelen
Je kunt uitleggen hoe & waarom de stadhouder en raadpensionaris in de jonge Republiek in conflict kwamen
Je kunt dit uitleggen aan de hand van het conflict tussen stadhouder Maurits en raadpensionaris Van Oldenbarnevelt
Je kunt dit uitleggen aan de hand van de gebeurtenissen in het rampjaar 1672
Slide 2 - Diapositive
Slide 3 - Vidéo
prinsgezinden
staatsgezinden
Slide 4 - Diapositive
Slide 5 - Vidéo
Prins- of Staatsgezind?
Strijd tussen mensen die partij kozen voor de stadhouder: Oranjegezinden
En mensen die de raadspensionaris wilden behouden: Staatsgezinden
Slide 6 - Diapositive
Zonder stadhouder verder
1650-1672
De stadhouder (Prins van Oranje) is de hoogste militaire baas in de Republiek
Als stadhouder Willem II in 1650 plotseling overlijdt is zijn zoon nog niet eens geboren (pas acht dagen later)
Sommige regenten zijn van mening dat er geen nieuwe stadhouder hoeft te komen: ze kunnen het wel alleen!
Johan de Witt werd in 1653 de nieuwe raadspensionaris. Tijdens een oorlog met Engeland liet hij een sterke vloot bouwen waarmee Michiel de Ruijter in 1667 de Engelsen versloeg.
De Witt was fel anti-stadhouder: "Vertrouw nooit een Oranje", had zijn vader ooit tegen hem gezegd.
Slide 7 - Diapositive
Slide 8 - Vidéo
Slide 9 - Vidéo
Het Rampjaar
1672
In 1672 vielen de Engelsen, Fransen en Duitsers tegelijkertijd Nederland aan.
Op zee wist De Ruijter de Engelsen tegen te houden, maar het landleger is te zwak.
Sommigen gaven De Witt de schuld: hij had ook het leger moeten versterken
Samen met zijn broer Cornelis werd hij afgeslacht en opgehangen
Aan het einde van de middag drongen opgehitste, dronken en woedende schutters de gevangenis binnen en sleurden de broers naar buiten. Cornelis bezweek onder de slagen van geweerkolven. Johan werd door notaris Van Soenen met een piek in zijn gezicht gestoken. Daarna schoot luitenant-ter-zee Maerten van Valen hem van achteren met een pistool in zijn hoofd.
De lijken werden geheel ontkleed, op het Groene Zoodje aan de wipgalg ondersteboven opgehangen, opengereten en gecastreerd. Tenen, vingers, oren, neuzen, lippen en tongen werden afgesneden. De ingewanden werden uit de lichamen gehaald en volgens de ooggetuige en dichter-industrieel Joachim Oudaan deels door de omstanders opgegeten of aan honden te eten gegeven. Hendrick Verhoeff ging er prat op dat hij de harten uit de lichamen had gesneden, iets dat hij de magistraat – de ochtend van de moord – beloofd had te doen. Ze zijn nog jaren tentoongesteld geweest.
Slide 10 - Diapositive
Toch weer een stadhouder
1672
Pas toen de gebieden rond Holland onder water werden gezet (inundatie), gaven de Franse legers het op. De Duitsers hadden zich al teruggetrokken.
De Republiek was gered, maar voor veel mensen was duidelijk geworden dat ze niet zonder stadhouder konden: Willem III volgde na 25 jaar zijn vader op
Behalve stadhouder en Prins van Oranje, werd Willem III in 1688 ook Koning van Engeland! Daar heeft hij nog steeds de bijnaam King Billy.