Vrijheid en Onvrijheid

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Vrijheid en Onvrijheid

Een staat

Grondgebied

Bevolking

Er is een bevoegd gezag --> soevereiniteit
Bindende regels

Monopolie op legitiem geweld

Externe erkenning

In essentie gaat soevereiniteit over de zelfbeschikking van staten. Een staat is soeverein wanneer hij binnen zijn grondgebied het hoogste gezag voert. Wanneer bijvoorbeeld een andere staat of een bepaalde groepering machtiger is dan de staat, wordt deze staat gezien als niet (geheel) soeverein.

alle soorten wet- en regelgeving waar partijen op wie die wet- en regelgeving van toepassing is, zich aan moeten houden.

In de politieke filosofie is een monopolie op geweld of een monopolie op het legaal gebruiken van geweld het eigendom van een staatsorgaan dat als enige binnen zijn rechtsgebied legitiem geweld mag gebruiken, en dus de hoogste autoriteit is in dat gebied.

Kenmerken van een rechtstaat

1. Burgers hebben grondrechten
2. Er is sprake van een machtenscheiding
3. Het legaliteitsbeginsel
4. Onafhankelijke rechtsspraak

Politiestaat of totalitaire staat

Een staat als rechtstaat

Zoek artikel 1 van de grondwet op.

1. Grondrechten

Dus moeten vrouwen en mannen, volgens deze grondwet, dan evenveel verdienen als ze hetzelfde werk doen?

1. Grondrechten

1. ja
2. nee

1. Grondrechten

Kritische noten bij gelijk loon?

Mag een werkgever eisen stellen aan het opleidingsniveau van mensen om een bepaald beroep te mogen uitoefenen?
bijv. een chirurg moet chirurgie gestudeerd hebben

1. Grondrechten

1. ja
2. nee

Waarom mag hier wel een verschil in gemaakt worden?

Er behoeft geen sprake te zijn van een gelijk geval als er sprake is van een gerechtvaardigd verschil. Zo mogen er best eisen worden gesteld aan het opleidingsniveau van mensen om een bepaald beroep te mogen uitoefenen. Maar er mag geen onderscheid worden gemaakt op grond van bijvoorbeeld godsdienst of geslacht.

1. Grondrechten

Welke grondrechten ken je nog?

Kenmerken van een rechtstaat

1. Burgers hebben grondrechten
2. Er is sprake van een machtenscheiding
3. Het legaliteitsbeginsel
4. Onafhankelijke rechtsspraak

Politiestaat of totalitaire staat

2. Machtscheiding

???

De scheiding der machten wordt ook wel trias politica genoemd. Dat betekent dat de wetgevende, de uitvoerende en de rechtsprekende macht in een land bij verschillende instellingen moeten liggen. Het gaat tegenwoordig vooral om de spreiding van wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht. Zij kunnen elkaar dan controleren en verbeteren.

Rechtelijke macht

Uitvoerende macht

Wetgevende macht

Kenmerken van een rechtstaat

1. Burgers hebben grondrechten
2. Er is sprake van een machtenscheiding
3. Het legaliteitsbeginsel
4. Onafhankelijke rechtsspraak

Politiestaat of totalitaire staat

Alles dat de overheid doet moet 

gebaseerd zijn op de wet (rechtszekerheid).

Nieuwe wetten mogen niet met 

terugwerkende kracht worden toegepast.     

3. Het legaliteitsbeginsel

Anders zou iedereen die hier nu zit potentieel crimineel zijn

Had ik maar geen Saccharomyces 

cerevisiae gebruikt!

Kenmerken van een rechtstaat

1. Burgers hebben grondrechten
2. Er is sprake van een machtenscheiding
3. Het legaliteitsbeginsel
4. Onafhankelijke rechtsspraak

Politiestaat of totalitaire staat

Rechters zijn onafhankelijk.
Zij worden benoemd voor het leven.

4. Onafhankelijke rechtsspraak