Rechtsstaat §5 online

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H2. Rechtsstaat

§5 Is een staat met recht een rechtsstaat?

Lesopbouw

1. Lesdoelen
2. Actualiteit: 
3. Stellingen bij §5
   
4. Aan de slag
   
5. Afsluiting

Lesdoelen

• Je kunt beargumenteren welke keuze een regering maakt in het dilemma van de rechtsstaat als ze een noodtoestand afkondigt.
  
• Je kunt uitleggen waarom landen die toegetreden zijn tot de Raad van Europa meestal, maar niet per se, rechtsstatelijke normen en waarden hanteren.
• Je kunt beredeneren waarom het lastig is om te bepalen of een staat een rechtsstaat is en waarom landen elkaars kritiek kunnen negeren.

Toetsstofdocument

•Mensenrechten

•Klassenjustitie

•Censuur

Wat is censuur?

Bestuur moet gecontroleerd worden

kenmerken
rechtsstaat?

Kenmerken rechtsstaat

1. Grondrechten

2. Machtenscheiding

3. Legaliteitsbeginsel

4. Onafhankelijke rechtsspraak 

klassenjustitie

Klassenjustitie 

= ongelijke behandeling door politie/justitie/rechters op basis van sociale klasse

• ongelijke mogelijkheden om belangen te verdedigen
• vooroordelen over verwacht gedrag
• veelvoorkomende criminaliteit (gepleegd door sociaal lagere milieus) komen eerder aan het licht dan witteboordencriminaliteit (gepleegd door hoge milieus)
• Niet-westerse migranten worden negatiever beoordeeld, onbegrip ligt hieraan ten grondslag

Waarom past klassenjustitie
niet in een rechtsstaat?

Kenmerken rechtsstaat

1. Grondrechten

2. Machtenscheiding

3. Legaliteitsbeginsel

4. Onafhankelijke rechtsspraak 

Gebruik de kenmerken bij de stellingen >>>

Als er een medicijn gevonden wordt,
hebben jongeren hier meer recht op dan ouderen.

1. eens
2. oneens

Iemand die misschien besmet is mag
gedwongen worden om thuis te blijven.

1. eens
2. oneens

De overheid moet bedrijven die veel last hebben van het coronavirus helpen met geld

1. eens
2. oneens

Het kabinet en de Tweede Kamer moeten geïsoleerd worden, zodat zij het virus niet krijgen

1. eens
2. oneens

Ik sta achter de lockdown-maatregelen die van kracht zijn.

1. eens
2. oneens

Actualiteit

Trouw | Wendelmoet Boersema | 25-03-2020

Democratie in quarantaine: overleeft de rechtsstaat corona?

Trouw | Democratie in quarantaine: overleeft de rechtsstaat corona?

Artikel

Trouw | 25-03-2020

De toestand van de democratische rechtsstaat, het lijkt de minste van alle zorgen als de intensive care straks uitpuilt en dokters vechten voor het leven van hun patiënten. Het Chinese regime wekt bewondering met zijn rigoureuze bestrijding van het virus, mede dankzij de massale inzet van controlerende technologie. Overal ter wereld vaardigen regeringen de ene noodmaatregel na de andere uit, om de levens van hun burgers te redden en de enorme klappen voor de economie te verzachten. Veiligheid voor alles, en gezondheid gaat in deze crisistijd voor burgerlijke vrijheden.

Trouw | 25-03-2020

In democratieën is bij wet geregeld hoelang een noodtoestand mag duren. Dat wil niet zeggen dat daarna alles automatisch weer bij het oude terugkeert. De coronacrisis is al bestempeld als de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog, maar ook recentere gebeurtenissen als 9/11 kunnen inzicht geven. De schokkende aanslagen op de WTC-torens in New York leidden wereldwijd tot een omslag in het denken over veiligheid. Ze vormden het startschot voor een proces van ‘securitisering’, zoals hoogleraar Beatrice de Graaf het omschreef, waarbij veiligheid de nieuwe utopie werd en burgerrechten, privacy en individuele vrijheden een stap terug moesten doen. Veel wetgeving vanwege 9/11 is nog altijd van kracht. In de VS worden zelfs twee nationale ‘state of emergencies’ die dateren uit september 2001, jaarlijks verlengd.

Uit het boek (§2) 

1. grondrechten

2. machtenscheiding

3. legaliteitsbeginsel

4. onafhankelijke rechtsspraak

2 taken van de overheid

Heb je nu nog vragen
(over de stof/toets/voorbereiding/IM algemeen)?

1. ja
2. nee

Afsluiting: lesdoelen

• Je kunt beargumenteren welke keuze een regering maakt in het dilemma van de rechtsstaat als ze een noodtoestand afkondigt.
  
• Je kunt uitleggen waarom landen die toegetreden zijn tot de Raad van Europa meestal, maar niet per se, rechtsstatelijke normen en waarden hanteren.
• Je kunt beredeneren waarom het lastig is om te bepalen of een staat een rechtsstaat is en waarom landen elkaars kritiek kunnen negeren.

Maak online opdrachten en kijk ze eerlijk na = 'test jezelf' op jouw niveau.