Brandaan thema 5 les 2 stap 1 en 2 Naar Oost-Indië?

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 5

Kerndoel 51

 De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.

Kerndoel 52

De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. De vensters van de canon van Nederland dienen als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken.

Kerndoel 53

De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis.

Naar Oost-Indië?

Les 2, stap 1 en 2

Wat ga je deze les leren?

• Waarom landen en kooplieden zelf naar verre landen wilden.
• Welke landen dit ook durven.
• Hoe de zeelieden hun weg over de zeeën en oceanen vonden.
• Wat ze nodig hadden om niet te verdwalen op de grote oceanen.
• Hoe mensen toen bedachten dat ze makkelijker boeken konden maken

Je weet al van de vorige les:

•  waar Oost-Indië ligt.
  
• wat specerijen zijn 
• dat kooplieden uit deze periode handelden met Arabieren. 
• Je weet ook waar op de wereld Arabieren wonen.

Hoe zat het ook alweer...

Eens kijken wat jullie onthouden hebben van de vorige lessen...

Een kogge is...

1. Een veelgebruikt schip van de Hanze
2. Een soort schip van vikingen
3. Een schip gebouwd van ijzer
4. Een schip voor olifanten en schoolkinderen.

Wat hoort bij de Hanzesteden?

1. aandelen
2. koggeschip
3. Amsterdam
4. goud en zilver

Wat is de Hanze?

1. Steden die samen handelden in 1500-1600
2. Een middeleeuwse stad
3. Samenwerking tussen belangrijke adel.
4. Veel koggeschepen bij elkaar

Waar handelden de Hanzesteden
niet in?

1. Zout
2. Goud
3. Dierenhuiden
4. Hout

Komen specerijen uit Nederland?

1. Ja
2. Nee

Waar komen specerijen dan wel vandaan?

1. Van de Noordpool
2. Uit de winkel
3. Uit tropische landen
4. Uit Amerika

Waarom heten Ommelandvaarders nou eigenlijk Ommelandvaarders?

1. Omdat ze uit Ommeland kwamen.
2. Omdat ze uit Ommen kwamen en dat was een hanzestad.
3. Omdat ze OM land heen vaarden (ze hadden toen nog geen kompas).
4. Dat vonden ze gewoon een mooie naam.

Genoeg quizvragen, 

de 3e les online gaat beginnen!

Naar Oost-Indië?

• Arabische kooplieden verkochten hun spullen voor veel geld.
• Europese kooplui wilden zelf veel geld verdienen.
• Arabische kooplui bewaakten hun handelsroutes over land.
• Europese kooplui wilden daarom maar over de zee naar die verre gebieden...
• Maar hoe? Daar gaat deze les over.
• Veel plezier!

Lees eerst deze tekst van stap 1 van het boek

Specerijen

• Zaden en delen van tropische planten.
• Erg interessant, meer smaak, lang te bewaren, soms te gebruiken als medicijn.
  

• Groeit alleen in tropische landen.

• Door lange route, met veel handelaren die de specerijen voor steeds wat meer geld aan elkaar doorverkopen, zijn specerijen peperduur.
• Peper was vroeger heel duur, daarom gebruiken dat woord peperduur nu nog.

Kijk eens hoe ver de koopmannen moesten varen om in Indië te komen. Ze voeren via de lijnen om bijvoorbeeld Afrika heen. Dat kon maanden duren!

Nederland

Afrika

Azie

Indië

Zuid-Amerika

Noord-Amerika

Even een filmpje

Het klokhuis over het drukken van boeken.

Klik maar door naar de volgende bladzijde.

Schrijf 3 dingen op uit het filmpje die je wilt onthouden.

Boeken

In de middeleeuwen schrijven monniken boeken met de hand. Het kost heeeeeeeel veel tijd om één boek te maken. Wel maanden voor 1 boek...

Boekdrukkunst

Aan het eind van de middeleeuwen wordt de boekdrukkunst ontdekt. 

Drukken gaat veel sneller dan schrijven. 

Zo kun je veel boeken tegelijk maken. 

Dit zijn allemaal dezelfde boeken. 

Het drukken van boeken heet boekdrukkunst. 

In de drukkerij aan het werk

Zet de plaatjes om een boek te drukken in de goede volgorde van 1 naar 4. 

lezen

inkt op letters doen

drukken

letters in woorden zetten

De verschillen:

• minder tekeningen
• minder kleur
• minder versiering

Boek uit een drukkerij

Boek uit de middeleeuwen

Een middeleeuws boek en een gedrukt boek hebben allebei plaatjes. Waar of niet waar?

1. waar
2. niet waar

Wat is boekdrukkunst?

1. Een boek met plaatjes over kunst.
2. Kunst gemaakt van boeken.
3. Een manier om snel boeken te drukken.
4. Monniken die boeken schrijven.

Een middeleeuws boek en een gedrukt boek hebben allebei teksten om te lezen.
Waar of niet waar?

1. waar
2. niet waar

Een middeleeuws boek en een gedrukt boek hebben allebei mooie kleuren.
Waar of niet waar?

1. waar
2. niet waar

Een middeleeuws boek en een gedrukt boek: ...

... hebben allebei versierde hoofdletters.

1. waar
2. niet waar

Uitvindingen en ontdekkingen

• De tijd na de middeleeuwen wordt de tijd van de ontdekkers genoemd.
• De boekdrukkunst is niet de enige uitvinding.
• Er worden allerlei nieuwe instrumenten bedacht door geleerden, zoals de telescoop en het kompas. 

Filmpje: Hoe werkt een kompas? (3.29 min)

Vroeger waren er geen smartphones waarmee je de weg kon vinden. Toen gebruikten ze een kompas. Een kompas heeft een naald die elektrisch geladen is, net als onze aarde. Daardoor wijst hij altijd naar het noorden. 

Zo vind je de weg op zee, ook als je geen land meer kunt zien!

Hoe vinden wij nu de weg?

Wat heb je in deze les geleerd?
Noem 2 dingen!

Bedankt en tot de volgende les!