Grammatica zinsontleding - les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica - zinsontleding

- Herhalen volgorde zinsontleding

- Huiswerk bespreken

- Verschil BWB en BVB

- Werkwoord bepaalt het aantal zinsdelen

- Opdrachten maken

Volgorde zinsontleding...

Vaste volgorde zinsontleding

1. persoonsvorm                        PV
2. zinsdelen maken 
3. naamwoordelijk gezegde   NWG
4. werkwoordelijk gezegde     WWG
5. onderwerp                              OND
6. lijdend voorwerp                   LV
7. meewerkend voorwerp       MV
8. voorzetselvoorwerp              VZV
9. bijwoordelijke bepaling       BWB
10. bijvoeglijke bepaling            BVB bij
11. bijstelling                                 bijstelling

Huiswerk

Vergelijk eerst je antwoorden met die van je buur en bespreek het gemaakte werk. 

Daarna bespreken we de antwoorden klassikaal.

De bijwoordelijke en bijvoeglijke bepaling worden vaak door elkaar gehaald.

Wat is de overeenkomst? 

Wat is het verschil?  

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. 

Alles wat je aan het eind overhoudt, noem je een bijwoordelijke bepaling.

Bijwoordelijke bepaling 

De bijwoordelijke bepaling geeft extra informatie en antwoord op vragen als WAAR, WANNEER, WAAROM, HOE, HOELANG, WAARHEEN, WAARVANDAAN, WAARMEE enz. 

Voorbeeld:

Op Valentijnsdag I gaf I Bram I zijn vriendin I in Parijs I een prachtige ring.  

Vraag: Wanneer gaf Bram zijn vriendin een prachtige ring? 

Antwoord: Op Valentijnsdag = bijwoordelijke bepaling.

Vraag: Waar gaf Bram zijn vriendin een prachtige ring? 

Antwoord: in Parijs = bijwoordelijke bepaling

Bijwoordelijke bepaling

Let op: 

Niet in alle zinnen komt een bijwoordelijke bepaling voor, maar een zin kan wel meerdere bijwoordelijke bepalingen bevatten!

Zinsdelen en zinsdeelstukken

- Naamwoordelijk/Werkwoordelijk gezegde

- Onderwerp

- Lijdend voorwerp

- Meewerkend voorwerp

- Voorzetselvoorwerp

- Bijwoordelijke bepaling

----------------------------------

- Bijvoeglijke bepaling

- Bijstelling

Zinsdelen

Zinsdeelstukken

Bijvoeglijke bepaling

Een bijvoeglijke bepaling (bvb) geeft extra informatie over 

een zelfstandig naamwoord.

Een bijvoeglijke bepaling is ALTIJD deel van een ander zinsdeel.

Een bijvoeglijke bepaling kan voor of achter 

het zelfstandig naamwoord staan. 

Staat de bijvoeglijke bepaling achter het zelfstandig naamwoord, dan begint het ALTIJD met een voorzetsel.

Verschil bijwoordelijke en bijvoeglijke bepaling

Overeenkomst:

De bijwoordelijke en de bijvoeglijke bepaling geven allebei extra informatie. 

Verschil: 

Bijwoordelijke bepaling -> apart zinsdeel

Bijvoeglijke bepaling -> deel van een zinsdeel

Voorbeelden:

In Parijs I staat I de Eiffeltoren. -> bijwoordelijke bepaling

Het Louvre I is I een van de drukstbezochte musea in Parijs. -> bijvoeglijke bepalingen bij musea 

Opdracht maken

Maak nu opdracht 2 op blz. 20.

Let op: 

Maak betekenisvolle zinnen. 

Klaar?

Ga verder met opdracht 3 op blz. 21. 

Opdracht 2: voorbeeldzinnen

• Op 4 mei vindt jaarlijks in Amsterdam de dodenherdenking plaats. 
• Op 4 mei vindt jaarlijks op de Dam in Amsterdam de dodenherdenking plaats.
• De huizen in Amsterdam zijn de afgelopen jaren sterk in prijs gestegen. 
• In Amsterdam zijn de huizen de afgelopen jaren onbetaalbaar geworden. 

Opdracht 2: voorbeeldzinnen

• Op de foto zie je de jongen die vroeger bij mij in de klas zat. 
• De jongen op de foto is een oud-klasgenoot van mij. 

Opdracht maken

Maak nu opdracht 3 op blz. 21.

Einde les 3 grammatica