les 5: herhaling woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1,2

Herhaling woordsoorten

Leerdoel

Je kunt het lw, zn, bn, ww, vz, psv, bzv, av en betr.v  benoemen in een zin

De drie lidwoorden zijn

Lidwoord

De, het, een 

Kenmerken: 

Ze staan altijd voor een zelfstandig naamwoord. 

Tussen een lidwoord en een zelfstandig naamwoord kan een bijvoeglijk naamwoord staan (de mooie plant) 

De & het  bepaalde lidwoorden 

Een  onbepaald lidwoord 

Welk woord is geen zn?

1. moeder
2. rode
3. Maud
4. computer

Zelfstandig naamwoord

Mensen, dieren, planten, dingen en begrippen.  

Kenmerken: 

Je kan er een lidwoord voor zetten (de hond, het verdriet, een kast) 

Je kan het meestal in meervoud zetten (honden, kasten) 

Je kan er vaak een verkleinwoord van maken (het hondje, het kastje) 

Eigennamen zijn ook zelfstandig naamwoorden (Piet, Amsterdam, de Efteling) 

Welk woord is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. katoenen
2. lange
3. klein
4. nieuwe

Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord noemt een eigenschap van een zelfstandig naamwoord.  

Kenmerken: 

Staat meestal voor een zelfstandig naamwoord, maar soms ook los. 

 Dit is een mooie plant. OF Deze plant is mooi.  

Ze hebben vaak een vorm met en zonder extra –e (zoals hierboven: mooie en mooi) 

Stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden eindigen meestal op –en en veranderen niet van vorm  gouden oorbellen, rieten manden, plastic pennen 

De

mooie

bloemen

lidwoord

zelfstandig naamwoord

bijvoeglijk naamwoord

De

verkoper

Glimlacht

Werkwoord

Lidwoord

Zelfstandig naamwoord

zelfstandig naamwoord

 Bijvoeglijk naamwoord

peren

aardige

auto

Roos

Lokalen

klein

Welk woord is geen vz?

1. in
2. wegens
3. ondanks
4. niet

Voorzetsel

Een voorzetsel zegt vaak iets over de plek. Een woord is een voorzetsel als je het kunt plaatsen voor de kast of de vakantie.  

Voorbeelden van voorzetsels zijn: in, op, bij, van, met, naast, aan, voor, achter, onder, om, naar, tegen, tijdens, sinds, na, vanwege, gedurende, ondanks.  

  

 Tijdens de vakantie stonden we naast een ander gezin op de camping.  

Voorzetsel

!! Ook te voor een infinitief is een voorzetsel.  

 De kat zat te spinnen.  

!!  Hij schreef de zin op.   

Op is GEEN vz, maar hoort bij het ww opschrijven. 

 Hij schreef de zin op een blaadje  

Op is WEL een vz.  

Dansen, fietsen, bewegen

Het zegt iets over het zelfstandig naamwoord

Op, in, naast, voor, achter

Utrecht, Martijn, stoel, hond

Het staat vóór het zelfstandig naamwoord

Werkwoord

Voorzetsel

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijknaamwoord

Lidwoord

Welk woord is geen psv?

1. mijn
2. mij
3. ik
4. we

Persoonlijk voornaamwoord

Verwijst meestal naar één of meer personen

Staat vaak in plaats van een zelfstandig naamwoord

Hij gaat samen met zijn vriend. (onderwerpsvorm)

Dimitri heeft hem gebeld. (voorwerpsvorm)

Een bzv staat altijd voor een zn.

1. juist
2. onjuist

Bezittelijk voornaamwoord

geeft aan van wie iets is

staat altijd voor een zn

Gamen is zijn hobby.

Het is ook haar grootste liefhebberij.

Dat vriendinnetje van jou is slim.  jou is psv

Noem twee av's

Aanwijzend voornaamwoord

wijst iets of iemand aan

meestal staan ze voor een zn

de belangrijkste zijn: deze, die, dit en dat

deze en die voor de- woorden (deze auto's)

dit en dat voor het-woorden (dit geval)

Benoem het onderstreepte woord in de volgende zin. 

  

Voor Moederdag geef ik mijn lieve moeder een bos bloemen.

1. ww
2. vz
3. bn
4. zn

Benoem het onderstreepte woord in de volgende zin.  

   

Voor Moederdag geef ik mijn lieve moeder een bos bloemen.

1. av
2. vz
3. ww
4. bn

Benoem het onderstreepte woord in de volgende zin.   

    

Voor Moederdag geef ik mijn lieve moeder een bos bloemen.

1. av
2. psv
3. bzv
4. zn

Benoem het onderstreepte woord in de volgende zin.  

   

Voor Moederdag geef ik mijn lieve moeder een bos bloemen.

1. ww
2. vz
3. bn
4. zn

Benoem het onderstreepte woord in de volgende zin.  

   

Voor Moederdag geef ik mijn lieve moeder een bos bloemen.

1. zn
2. bn
3. vz
4. ww

Betrekkelijk voornaamwoord

Het betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar iets dat eerder in de zin al is genoemd. Dit noemen we het antecedent. 

De betrekkelijk voornaamwoorden die we kennen zijn: 

die, dat, wie, wat, welk (e), hetgeen

Verwijzingen 

Met het woordje 'wat' verwijzen we naar hele zinnen, de overtreffende trap en naar onbepaalde voornaamwoorden. 

Met het woordje 'die' verwijzen we naar de-woorden

Met het woordje 'dat' verwijzen we naar het-woorden

Het woordje 'wie' als betrekkelijk voornaamwoord wordt over het algemeen voorafgegaan door een voorzetsel. 

Wie niet waagt, wie niet wint. 

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord

Heb je dat nieuwe boek van 

Margje Woodrow al gelezen? 

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord

Het boek dat ik vorige week gelezen heb, is erg spannend. 

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord

De auto die daar staat, 

is van mijn vader. 

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord

Wat heb je geleerd?

Wat wist je al?