H8 8.2 Fabrieksmachines en veranderende maatschappij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.2 Fabrieksmatige en veranderende maatschappij

Leerdoel

De agrarische revolutie

Van huisnijverheid naar de fabriek.

Veranderingen in de maatschappij.

Fases van de industriële revolutie

KA: De Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving.

De agrarische revolutie: 

• Van open-field naar enclosures. ME waren boeren gericht op productie voor zichzelf. (Zie TVG). Boeren pachten een stuk land in het open-field systeem. In de 2e helft van de 18e eeuw: enclosures: stukken land werden opgekocht, herverkaveld en omheind. Zo ontstonden grote particuliere landerijen in bezit van rijke boeren.
• Arme boeren raken hun grond en inkomen kwijt. Grootgrondbezitter nam landarbeiders in dienst en produceerde voor de markt.

• Effectiever grondgebruik: Vierslagstelsel en vruchtwissel  (rapen en klaver)

• Er was een hogere productie door nieuwe landbouwmachines. Er was een nieuwe ploeg, zaaimachine (TVG) en cotton gin. 

Gevolgen:

• Voedselproductie steeg
• Bevolking nam toe (ook verbeteringen in ziekte bestrijding)
• Minder arbeiders nodig in de landbouw= konden naar de fabriek
• Meer behoefte aan voedsel en kleding

Veel boeren deden aan huisnijverheid. Spinnen en weven voor een koopman of ondernemen. Hij bracht de grondstoffen aan

huis en haalde de bewerkte producten op. Rond 1700 was textielnijverheid verplaatst van manufacturen in de stad naar de boerderijen op het platte land.

Er waren verschillende uitvindingen: schietspoel, spinning Jenny en het waterframe.

1770: James Watt: stoommachine: steenkool, ijzererts en staal werden belangrijk. Filmpje TVG.

Wat zijn enclosures?

1. Gevangenissen van de Franse koning
2. Grote samengevoegde stukken landbouwgrond
3. Dammen in de rivieren
4. Omheinde gebieden voor het vee

Wat was GEEN oorzaak van de landbouwrevolutie in 18e eeuw?

1. De overgang van het drieslagstelsel naar het vierslagstelsel.
2. Het gebruik van moderne machines, zoals bijv. de zaaimachine.
3. Schaalvergroting.
4. De schietspoel.

Wat is de juiste volgorde?

1. huisnijverheid, stoommachine, industrie, watermolens.
2. watermolens, huisnijverheid, industrie, stoommachine
3. watermolens, huisnijverheid, stoommachine, industrie
4. huisnijverheid, watermolens, stoommachine, industrie

We gaan van een agrarisch-urbane samenleving naar een industrieel-urbane samenleving.

1800: mensen wonen in een stad en werken in een fabriek.

2 bevolkingsgroepen: industriële ondernemers en fabrieksarbeiders: er ontstonden veel nieuwe beroepen.

Er vond urbanisatie plaats: woonomstandigheden waren slecht, de lonen waren laag en er was kinderarbeid.

19e eeuw: Er ontstaat een klassensamenleving, standensamenleving verdwijnt.

Je kon je opwerken!!

Er was een arbeidersklasse, een bezittende klasse en een middenklasse.

Ondernemers van het industrieel kapitalisme waren het belangrijkste. Het verwerven van inkomen en bezit door fabrieksmatige productie staat centraal. De ondernemer heeft natuur, kapitaal en arbeid= productiemiddelen zijn in privé bezit.

Fases Industriële revolutie:

1. 1760-1870: ijzeren stoomfase: grondstoffen en halffabricaten.
2. 1870-1914: technologische fase: dieselmotoren, elektriciteit en gasmotoren als aandrijfmiddel. Massaproductie in fabrieken.
3. 20e en 21e eeuw: digitale fase. Uitvindingen op gebied van communicatie en computer

Wat is GEEN oorzaak van de Industriële revolutie?

1. enclosures
2. transportrevolutie
3. industrieel kapitalisme
4. huisnijverheid

Oorzaken

Gevolgen

Industriële revolutie

Agrarische revolutie

Fabrieken

Stijgende vraag naar kleding

Dichtbevolkte steden

Bevolkingsgroei

Investeringen

Uitvindingen

Massaproductie

Is de digitale revolutie een onderdeel van de industriële revolutie?

😒🙁😐🙂😃

Transportrevolutie en agrarische revolutie

• Transport: van paard en wagen, trekschuit en zeilschepen naar stoomtrein en stoomboot (Impuls ijzer industrie).
• Landbouw: kunstmest, onkruidverdelgers, pesticiden en DNA onderzoek.
• Basis is: wetenschappelijke revolutie en Verlichting.
• Na G-B, Frankrijk en België. Na 1870 pas in Nederland, daardoor gingen we ook investeren in transport en handel.
• Na 1870: VS en Duitsland. G-B: wet van de remmende voorsprong.
• Doornemen Vaardigheden om te denken als een historicus/a. (TVG)

Aan de slag

Maken: opdrachten 8.2 uit je leerroute

Leerdoel

De agrarische revolutie

Van huisnijverheid naar de fabriek.

Veranderingen in de maatschappij.

Fases van de industriële revolutie

Noem 3 dingen die je geleerd hebt in deze les.

Heb je nog een vraag?