7.1 + 7.2

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

7.1 Macht en invloed

 

Leerdoelen

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je uitleggen wat macht betekent

Aan het einde van de les kun je de machtsmiddelen uitleggen

Aan het einde van de les kan je het verschil tussen formele macht en informele macht uitleggen

Politiek

Uitleg

Machtsmiddelen

Macht en machtsmiddelen

• Macht is het vermogen om het gedrag van anderen te beïnvloeden. Een voorbeeld is dat de docent jou verbiedt om te eten in de klas.

• Een machtsmiddel is een middel om het gedrag van anderen te beïnvloeden. 

Machtsmiddelen (1)

• Functie/beroep: een docent die jou de les uit kan sturen
• Kennis en vaardigheden: een dokter die jou medicijnen geeft
• Overtuigingskracht: een politicus die stemmen krijgt door mensen te overtuigen
• Geld: iemand omkopen om iets te doen

We zien hier twee machtsmiddelen. Allereerst zien we het machtsmiddel geld. Mensen gebruikten dit machtsmiddel om het gedrag van de ambtenaar te beïnvloeden. Een anders machtsmiddel wat we terugzien is functie/beroep. Het OM (openbaar ministerie) gebruikt hun functie om een werkstraf en een geldboete te eisen. 

bron:https://www.parool.nl/amsterdam/om-ambtenaar-liet-zich-omkopen-met-audi-a4-airconditioners-en-badkamermeubel~bbc7a4aa/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

Machtsmiddelen (2)

• Geweld (militaire macht):  tijdens een oorlog macht uitoefenen door geweld
• Status/ aanzien: een beroemd persoon die veel aandacht krijgt
• Aantal personen: een grote groep maakt meer indruk dan twee personen
• Toegang tot media: als je media gebruikt heb je een groter publiek

Hier wordt het machtsmiddel geweld (militaire macht) gebruikt door de Russen. Zij leggen mijnen neer. Op deze manier willen ze het gedrag van anderen beïnvloeden. Ze willen namelijk Zelinske (minister-president van Oekraïne) beïnvloeden om zich over te geven. 

Opdracht: machtsmiddelen

Opdracht: machtsmiddelen

Aantal personen

Status/aanzien

Overtuigingskracht

Geld

Functie/beroep

Kennis en vaardigheden

Geweld

Toegang tot media

Uitleg

Formele macht en informele macht

Formele macht en informele macht

• Formele macht is macht dat is vastgesteld in regels en wetten. Bijvoorbeeld de politie heeft formele macht om mensen staande te houden als zij zonder licht fietsen. 

• Informele macht is de macht die je hebt zonder machtsmiddelen te gebruiken. Bijvoorbeeld een vriend die altijd bepaald wat jullie gaan doen. 

Aan de slag 

Opdracht 1 tot en met 5 van 7.1

Klaar?  6, 8 en 10 (huiswerk volgende les)

Nakijken

Opdracht 1 tot en met 5

7.2 Macht in Nederland

 

Leerdoelen

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je uitleggen wat democratie betekent

Aan het einde van de les kun je de kenmerken van de democratie uitleggen

Aan het einde van de les kan je de trias politica uitleggen

Uitleg

Democratie

• Democratie is een land waarin het volk regeert. Dit betekent dat het volk invloed heeft op de politiek. In Nederland heeft het volk invloed, omdat wij bij mogen stemmen. 

• De mensen die gekozen worden noemen we volksvertegenwoordigers. De volksvertegenwoordigers nemen daarna de beslissingen namens het volk. 

Kenmerken van de democratie

1. Er is een volksvertegenwoordiging: dit zijn de Eerste Kamer en Tweede Kamer (parlement)
2. Er is een grondwet
3. Vrije, geheime verkiezingen
4. Machtenscheiding: dit noemen we de trias politica*
5. Vrije media: de media informeert burgers over problemen

Hier zien we de zetelverdeling van de Tweede Kamer. De Tweede Kamer heeft in totaal 150 zetels. Hier zit een deel van de volksvertegenwoordigers. Deze mensen zijn gekozen door de burgers. De burgers kunnen namelijk om de vier jaar stemmen op een partij. 

De volksvertegenwoordigers vertegenwoordigen de burgers. Zij nemen beslissingen namens het volk. De volksvertegenwoordigers zijn de Tweede Kamer en de Eerste Kamer. 

1. Er is een volksvertegenwoordiging

Het parlement (Tweede Kamer en Eerste Kamer) nemen besluiten namens het volk. 

Er is een grondwet

Een document met de rechten en plichten van zowel de burgers als de overheid.

Er zijn vrije, geheime verkiezingen

Je mag stemmen op wie je zelf wilt. Daarnaast hoef je het niemand te vertellen. Dit mag wel. 

Trias politica (machtenscheiding)

• Wetgevende macht: het parlement (Tweede Kamer en Eerste Kamer) + de regering (koning en ministers) zijn de wetgevende macht. Zij hebben twee taken: wetten maken en controleren van de regering.

• Uitvoerende macht: de regering voeren de wetten uit. Zij krijgen hulp van ambtenaren. Een voorbeeld is de politie die de wetten uitvoert.

• Rechterlijke macht: zij controleren of de wetten worden nageleefd. Dit zijn de rechters. 

Vrije media

De media moet ons informeren. Zij mogen zelf bepalen wat zij uitzenden. Dit is belangrijk zodat we alle verschillende meningen/ ideeën horen. 

Opdracht: parlement als wetgevende macht (trias politica)

Werkvorm: taken van het parlement 

• Straks krijg je een rol. Hier ga jij je in verplaatsen. Beantwoord de volgende vragen: Hoort dit bij de wetgevende of controlerende taak? en waarom? 

• Schrijf het antwoord in een schrift of achterin je boek

• Het boek mag gebruikt worden.

• Klaar? klassikaal bespreken

Wetgevende taak 

Controlerende taak 

 

Leerdoelen checken

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je uitleggen wat macht betekent

Aan het einde van de les kun je de machtsmiddelen uitleggen

Aan het einde van de les kan je het verschil tussen formele macht en informele macht uitleggen

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je uitleggen wat democratie betekent

Aan het einde van de les kun je de kenmerken van de democratie uitleggen

Aan het einde van de les kan je de trias politica uitleggen

Huiswerk

• 1 tot en met 7 van § 7.1 
• 11 tot en met 13 van § 7.2