V1 Grammatica 21 zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom V1T

Programma

1. Dagopening
2. 10 minuten lezen
3. Onderwerp herhalen
4. Grammatica 21: zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord
5. Afsluiting en vooruitblik

10 minuten lezen

Grammatica 20 onderwerp

Vandaag gaan we het zinsdeel onderwerp opfrissen/herhalen. 

Doel: Je leert hoe je het onderwerp herkent in een zin.

Zindelen vinden

Hoeveel zinsdelen heeft de volgende zin?

Vanmorgen kon ik moeilijk mijn bed uitkomen.

1. 4 zinsdelen
2. 5 zinsdelen
3. 3 zinsdelen
4. 6 zinsdelen

Hoe vind je het onderwerp in een zin?

1. Door de zin vragend te maken
2. Door de vraag 'Wie of wat + gezegde?' te stellen
3. Door de vraag 'Wie of wat + onderwerp + gezegde?’ te stellen

Wat is het gezegde in een zin?

1. alle werkwoorden (zonder persoonsvorm)
2. de persoonsvorm
3. de zelfstandig naamwoorden
4. alle werkwoorden (met persoonsvorm)

Wat is het onderwerp in onderstaande zin?

De aarde warmt op als gevolg van menselijk handelen.

1. als gevolg
2. warmt
3. menselijk handelen
4. de aarde

Wat is het onderwerp in onderstaande zin?

Een groot deel van de vluchtelingen maakt weinig kans op asiel.

1. een groot deel
2. vluchtelingen
3. een groot deel van de vluchtelingen
4. van de vluchtelingen

Wat is het onderwerp in onderstaande zin?

Op maandag zijn alle musea gesloten.

1. maandag
2. zijn
3. alle musea
4. musea

Wat is het onderwerp in onderstaande zin?

Het regent al dagen pijpenstelen.

1. Het
2. regent
3. al dagen
4. pijpenstelen

Wat ontbreekt: de persoonsvorm, het onderwerp of allebei?
Inleveren vóór 12 uur.

1. de persoonsvorm
2. het onderwerp
3. allebei

Wat ontbreekt: de persoonsvorm, het onderwerp of allebei?
Nu ook vissticks in familiepak.

1. de persoonsvorm
2. het onderwerp
3. allebei

Wat ontbreekt: de persoonsvorm, het onderwerp of allebei?
Pas op, glad oppervlak.

1. de persoonsvorm
2. het onderwerp
3. allebei

Grammatica 21: zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

Doel: Je weet wat een zelfstandig werkwoord en wat een hulpwerkwoord is en je kunt deze soorten werkwoorden herkennen. 

Wat is een hulpwerkwoord?

1. Een hulpwerkwoord zegt iets over een zelfstandig naamwoord.
2. Een hulpwerkwoord staat achteraan in een zin.
3. Een hulpwerkwoord bestaat niet.
4. Een hulpwerkwoord 'helpt' het zelfstandige werkwoord in een zin.

Welke uitspraak is niet waar?
1. Er staat altijd een hulpwerkwoord in de zin.
2. Hulpwerkwoorden helpen de zin een bepaalde tijd (tt/vt) te zetten.
3. Hulpwerkwoorden helpen de zin in een bepaalde vorm (bedrijvend/lijdend) te zetten.
4. Hulpwerkwoorden komen niet zelfstandig voor.

1. uitspraak 1
2. uitspraak 2
3. uitspraak 3
4. uitspraak 4

Wat is een zelfstandig werkwoord?

1. Een werkwoord dat de actie aangeeft in de zin.
2. Een werkwoord dat een ander werkwoord helpt.
3. Het voltooid deelwoord in de zin.
4. Het laatste werkwoord in de zin.

Welke uitspraak is niet waar?
1. Een zelfstandig werkwoord zegt wat het onderwerp doet.
2. Er kan altijd maar één zelfstandig werkwoord in de zin staan.
3. Er kunnen meerdere zelfstandig werkwoorden in de zin staan.
4. Als er één werkwoord in de zin staat, is dat altijd een zelfstandig werkwoord.

1. uitspraak 1
2. uitspraak 2
3. uitspraak 3
4. uitspraak 4

Ik heb gegeten
heb = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Charles kan goed gamen.
kan = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik heb altijd al willen vliegen.
vliegen = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik fiets naar huis.
fiets = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik ben naar de kapper geweest.
ben = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Vandaag heb ik Nederlands.
heb = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

        Jij zal harder moeten werken.

HULPWERKWOORD

ZELFSTANDIG WERKWOORD

zal

moeten

werken

        Ik heb deze week al twee keer pizza gegeten.

HULPWERKWOORD

ZELFSTANDIG WERKWOORD

heb

gegeten

        Ik mag morgen gaan winkelen.

HULPWERKWOORD

ZELFSTANDIG WERKWOORD

mag

gaan

winkelen

Hoe gingen de vragen over het zelfstandig werkwoord en het hulpwerkwoord?

1. Ik had een paar / veel fouten.
2. Ik had nauwelijks / geen fouten.

Opdracht maken

• Ik had een paar / veel fouten --> maak opdracht 1 op pagina 87. 
• Ik had nauwelijks / geen fouten --> maak opdracht 2 op pagina 87.
• Jullie krijgen voor deze opdracht(en) 10 minuten de tijd, daarna bespreken we de antwoorden.
• Klaar? Ga nog even in je leesboek lezen.

Opdracht 1

a eten = zww

b staat ... klaar = zww

c hebben = hww, verbeterd = zww

d heeft = hww, geplaatst = zww

e konden = hww, ontgrendelen = zww

f wil = hww, maken = zww

g hebben = hww, moeten = hww, ontvluchten = zww

h heeft = hww, gedraaid = zww

i laat = hww, livestreamen = zww

Opdracht 2

c Cookies op websites verbeterden de afgelopen jaren het gebruiksgemak.

d Door de nederlaag tegen Rusland plaatste het Nederlandse curlingteam zich definitief niet voor de Olympische Spelen.

e Door een veiligheidslek ontgrendelden hackers duizenden telefoons.

f De actrice maakt zich sterk voor vrouwenrechten in Hollywood.

g In Californië ontvluchtten 200.000 mensen hun huis voor natuurbranden.

h Radiostation 3FM draaide donderdag een dag lang alleen maar liedjes van vrouwelijke artiesten.

De fietsenmaker zou mijn fiets kunnen maken.
zou = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

De fietsenmaker zou mijn fiets kunnen maken.
kunnen = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik ga op vakantie.
ga = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik geef hem een cadeautje.
geef = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Je eigen huiswerk kiezen.

(De vragen zijn te vinden via het linkje op SOM bij volgende week maandag.)

1. geen huiswerk, ik heb alles begrepen en beheers de soorten werkwoorden goed
2. vraag 1, 2 en 3 (online), ik begrijp het, maar wil nog even de puntjes op de i zetten
3. vraag 1 t/m 6 (online), ik vind de soorten werkwoorden nog lastig en er is nog wat werk aan de winkel

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: maandag 19 december

• Huiswerk: eigen gekozen online huiswerkvragen + leren theorie p. 86 en 88
• Meenemen: LAPTOP, boek, leesboek, schrift, pen en plenda
• Programma: grammatica 22

maken.wikiwijs.nl