22/12 Taalverzorging spelling en formuleren 3H6

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom

Welkom 3H6b

Neem plaats volgens het plattegrond van de mentor. 

Op tafel:

- boek

- schrift

- pen

donderdag 22/12 3H6

• oefentoets lezen + antwoorden staan op de ELO
  
• deze les: spelling/formuleren 1- 4 + korte kerstquiz
• Spelling H 1 : uitleg + opdr. 2
• Formuleren H2 uitleg+ opdr. 2
• Spelling H3: uitleg + opdr. 1 en 2
• Formuleren H4 verwijswoorden (+test LessonUp)

Spelling H1: leestekens

Leestekengebruik is belangrijk! Het zorgt ervoor dat je tekst soepel leest.

komma

 De komma is een korte pauze in een zin.

Je gebruikt een komma...	bijvoorbeeld
als je iemand aanspreekt	'Hé, wat doe jij hier?'
tussen delen van een opsomming	In de zomer ga ik fietsen, zwemmen, wandelen en raften.
voor (onderschikkende) voegwoorden als: want, maar, omdat, zoals.	In deze zin staat een komma, want er staat een voegwoord in.
tussen twee persoonsvormen	Pas toen hij dat zei, vielen de puzzelstukjes op z'n plaats.

Dubbele punt

• Waarvoor gebruik je een dubbele punt?

1. Opsomming (voorbeeld: Ik wil hebben: boter, kaas, eieren)
2. Citaat (als iemand iets zegt, voorbeeld: Hij zei: 'Kom hier.")
3. Uitleg (betekenis: dat is)

Taalverzorging spelling H1

• Maken opdracht 2 in je boek (je hoeft de zinnen dus niet over te schrijven!) 

Wat is een samengestelde zin?

Noteer de persoonsvorm(en) uit de volgende zin: Ga jij straks mee of blijf je liever hier zitten?

H2 Samengestelde zin

Een samengestelde zin bestaat uit twee zinnen

Een samengestelde zin bevat dus twee (of meer) persoonsvormen. 

Soms staat er een voegwoord in een samengestelde zin, bv.  want, omdat, maar, doordat, en enz.

Bij de voegwoorden EN, MAAR en WANT staat de persoonsvorm en het onderwerp naast elkaar!

voorbeeld + opdracht

• Iedereen gaat naar huis, want het is kerst.
• Iedereen gaat naar huis, omdat het kerst is.
• Ik doe de boodschappen en ik maak een voorgerecht.
• 
  
• maken Taalverzorging Formuleren H2 opdracht 2
• maken Taalverzorging Spelling H2 opdracht 1 

Vul het juiste verwijswoord in:

1. Het meisje...daar liep, ken ik van school.

2. Heb jij dat boek aan hen/hun....gegeven?

3. Morgen vertel ik  hen/hun.....het grote nieuws.

4. Mijn docent Frans...ik les krijg, is ziek.

5. Het blaadje....ik heb geschreven, ben ik kwijtgeraakt.

6. Een fotomodel....goed betaald wordt, is een supermodel.

7.  De piano...ik heb geleend, is vals.

Verwijswoorden Formuleren H4

Kies het juiste verwijswoord:

mannelijk/vrouwelijk? Kijk in het woordenboek.

het-woorden (onzijdig)	het, zijn	dat, dit
de-woorden (mannelijk)	hij, hem, zijn	die, deze
de-woorden (vrouwelijk)	zij/ze, haar	die, deze
meervoud	zij/ze, hen, hun	die, deze

Verwijswoorden

de-woorden: verwijs met deze of die

het-woorden: verwijs met dit of dat

de-woorden en het-woorden

Deze deur is op slot, maar die daar is wel open.

(de deur)

Dat paard is wild, maar dit hier is rustig.

(het paard)

Verwijswoorden

vrouwelijke woorden: verwijs met zij of haar

mannelijke woorden: verwijs met hij of zijn

onzijdige woorden: verwijs met het of zijn

vrouwelijk / mannelijk / onzijdig

Als mijn tante komt logeren, neemt zij haar hondjes mee.

Ben gaat zwemmen en hij neemt zijn duikbril mee.

Het rugbyteam behaalde zijn eerste beker.

Verwijswoorden

hun:

hen:

hun of hen

hun iPad (bezittelijk voornaamwoord)

Ik geef hun een iPad (meewerkend voorwerp zonder voorzetsel)

die jongen heeft hen voorgelogen (lijdend voorwerp)

Ik geef een iPad aan hen (na een voorzetsel)

Verwijswoorden

met wie:

waarmee (waarvoor, waartegen, ...):

met wie / waarmee

verwijzen naar personen

de klasgenoot met wie ik afgesproken had, is helaas ziek

verwijzen naar dieren of dingen

dat is het paard  waarvoor ik bang ben

de bus waarmee we naar Berlijn reisden, was comfortabel

dat is de deur waartegen ik gebotst ben

de-woorden vrouwelijk

vrouwelijke de-woorden:

1. woorden voor vrouwelijke personen of dieren

2. abstracte woorden (je kunt het niet aanraken of vastpakken)

3. in de meeste gevallen wanneer het woord eindigt op: -heid, -nis, -ing, -schap,   -de, -te, -ij, -st, -theek, -ie.

Voorbeelden: regering, gevangenis, maatschappij, mediatheek, gemeente, liefde, politie enz.

Zoek op in een woordenboek of een woord vrouwelijk of mannelijk is.

Vrouwelijke woorden - achtervoegsel

• - heid: overheid, waarheid                         
• -de, -te: liefde, gemeente
• -ing, opmerking, regering
• -ij: partij
• -ie: familie, politie
• -theek: bibliotheek, mediatheek
• -tuur: natuur, cultuur

Verwijswoorden

wat (i.p.v. dat)

1. na overtreffende trap - dit is het mooiste wat ik ooit las.

2. hele zin: ik ga vanmiddag zwemmen, wat ik heel leuk vind.

3. bij onbepaald vnw: er is niets wat ik niet kan leren.

wie of waar

wie + voorzetsel: personen  Hij is degene op wie ik het meest vertrouw.

waar + voorzetsel: dingen/dieren   Dat een plus een twee is, is iets waarop je kan vertrouwen.

Je gebruikt hen:

• als het een lijdend voorwerp is. Ik zie hen buitenspelen.
• na een voorzetsel. Ik geef de boeken aan hen.

Je gebruikt hun: 

• bij personen in een meewerkend voorwerp zonder voorzetsel ervoor. Hij geeft hun de bos bloemen. 

HEN of HUN?

Test 10 vragen LessonUp

De fiets ___ ik jarenlang naar school fietste, is gestolen.

1. op wie
2. waarop

De jongen ___ Madelon verliefd is, heet Wietse.

1. op wie
2. waarop

Lady Gaga, ___ Anna een fan is, treedt deze maand op in Ziggo Dome.

1. van wie
2. waarvan

De economieleraar ___ ik je vertelde, geeft ook wiskunde.

1. over wie
2. waarover

De gemeente viert dit jaar ___ vijfjarig bestaan.

1. haar
2. zijn

Deze winkel staat bekend om ___ lage prijzen.

1. haar
2. zijn

Loes' ouders stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen op een lokale partij, omdat ___ opkomt voor hun belangen.

1. zij
2. hij

Hun of hen?
Ik heb ... de boeken gegeven.

1. hun
2. hen

Hun of hen?
Na de toets gaf ik aan .... de antwoorden.

1. hun
2. hen

Hun of hen?
De laatste tijd zie ik .... niet zo vaak meer.

1. hun
2. hen

Kerstquiz 2022

Wie waren de eerste bezoekers in de stal?

1. de herders
2. drie koningen
3. de wijzen uit het Oosten
4. de stalbeheerder

Wie was de bekendste zanger van Wham! - bekend van Last Christmas?

1. Robbie Williams
2. Freddy Mercury
3. George Michael
4. Michael Jackson

Wat hoort bij elkaar ?

Spanje

Italië

Duitsland

Finland

Feliz Navidad

Buon Natale

Frohe Weihnachten

Hyvää joulua

Sleep het juiste geluidsfragment naar de kerstballen!

Uit welke kerstfilm komt deze
personage op de achtergrond?

1. The Gringe
2. Bad Santa
3. Home alone
4. Alles is familie

Hoe bereid je je voor op de toets lezen?

• Leer de theorie van Lezen 1-3 uit je boek.
• Op de toets moet je deze theorie kunnen toepassen.
  
• Bekijk de nagekeken opdrachten en kijk wat je fout had gedaan. 
• Maak opdrachten uit het boek  (opnieuw) en kijk het zelf na. (antwoorden staan op de ELO)
• Oefen met het lezen van teksten en signaalwoorden herkennen/arceren 
• Lees het document 'Antwoordcriteria leesvaardigheid 'op de ELO.

Belangrijk: vraag beantwoorden in hele zin

• Je beantwoordt de vraag in een hele zin als dit bij de vraag staat. Hoe doe je dat? Herhaal in je antwoord een gedeelte van de vraag. 
  
• Voorbeeld: Wat is het onderwerp van de tekst?
• Jouw antwoord: Het onderwerp van de tekst ...
• Bij meerkeuzevragen is het voldoende om alleen de hoofdletter te noteren