GEZ-AFPG lesweek 3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• HBO
• Studiejaar 1-4

Hypofyse en hormonen

Leerdoelen 

-Herhalen van de basis van de hormonen, hypofyse en feedbackmechanisme

Hypothalamus

Hypofyse

Pijnappelklier

Alvleesklier

Schildklier

Bijnier

Placenta (bij zwangerschap)

Eierstokken

Wat heb je uit het filmpje onthouden wat je nog niet wist

Hormonen

chemische stof - specifieke werking -> 'signaalstoffen':

hormoonklieren > interne secretie > hormoon > doelwitcellen > receptor om chemische boodschap op te vangen > remmende of stimulerende werking

Hormoonproductie

Op meerdere manieren worden hormonen aangemaakt:

1. Hormoonklieren als orgaan (endocrien): maken alleen hormonen aan en geven direct af aan het bloed (bijv. hypofyse, schildklier)
2. Hormoonklieren in ander orgaan (bijv. eilandjes van Langerhans - insuline) 
3. Hormoonproducerende cellen (weefsel): hormonen worden aangemaakt op de plek waar het ook nodig is (bijv. gastrine in de maag, secretine in het duodenum, histamine in de huid)

Hormoonklieren

De hormoonklieren in het lichaam zijn: 

- Hypothalamus + hypofyse

- Pijnappelklier

- Schildklier 

- Bijschildklieren 

- Eilandjes van Langerhans (Pancreas) 

- Juxtaglomerulairecellen (nieren)

- Bijnieren 

- Geslachtsklieren (eierstokken en zaadballen) 

Hypofyse

• Hypofysevoorkwab = endocrien weefsel
  
• Hypofyseachterkwab = zenuwweefsel

Hypofysevoorkwab = adenohypofyse

Effecthormonen (zelf direct effect)

• Groeihormoon (GH)
  
• Prolactine (PRL)
  

Glandotrope hormonen (aanzet tot aanmaak):

• Schildklierstimulerend hormoon (TSH)
  
• Adrenocorticotroop hormoon (ACTH)
  
• Luteïniserend hormoon (LH)
  
• Follikelstimulerend hormoon (FSH)

Hypofyseachterkwab = neurohypofyse

Opslag en doorgifte hormonen, aangemaakt door hypothalamus:

• Oxytocine: weeën en toeschietreflex
  
• Antidiuretisch hormoon (ADH):
  vochthuishouding/ osmotische waarde

Quiz Hormonen

​Hormonen zijn stoffen die allerlei _______ in je lichaam regelen en die bepaalde organen aansturen.

Hormonen worden gemaakt in _______.

De hormoonklieren geven de hormonen af aan het _______.

Zo worden de hormonen vervoerd door het hele lichaam.

Elk soort hormoon werkt _______.

Dit betekent dat een hormoon alleen werkzaam is op één bepaald orgaan of weefsel.

Andere organen of _______ reageren dus niet op dat hormoon.

Alle hormoonklieren bij elkaar noem je het _______.

Sleep de woorden naar de juiste plek.

weefsel

hormoonklier

bloed

processen

specifiek

hormoonstelsel

In welk orgaan worden 'releasing hormones' gemaakt?

1. Hypothalamus
2. Hypofyse
3. Doelorgaan
4. Hypothalamus en hypofyse

Hormonen die elders aanzetten tot hormoon productie

Wat is een hormoon?

1. Een stof die er voor zorgt dat je bloedsuiker daalt
2. Een stof die er voor zorgt dat je lichaamsprocessen sneller verlopen
3. Een stof die als een boodschapper werk op een specifiek doelorgaan
4. Een stof die de spijsvertering ondersteund

Hormoon dat het glucosegehalte van het bloed laat dalen

Hormoon dat het glucosegehalte van het bloed laat stijgen

Insuline

Glucagon

Wat is geen hormoonklier?

1. Teelbal
2. Hypofyse
3. Darm
4. Alvleesklier

Als je veel water gedronken hebt, krijg je dan veel of weinig ADH in je bloed? Waarom?

1. Veel ADH want dat stimuleert de uitscheiding van water
2. Veel ADH want dat remt de uitscheiding van water
3. Weinig ADH want dat stimuleert de uitscheiding van water
4. Weinig ADH want dat remt de uitscheiding van water

Welke twee hormonen worden geproduceerd door de alveesklier?

1. Insuline en glycogeen
2. Insuline en glucagon
3. Insuline en adrenaline
4. Insuline en glucose

Het schildklierhormoon kan niet gemaakt worden zonder het element jodium (I). Stel dat een patiënt jodiumtekort heeft.
Zal er meer of minder TSH gevormd worden?

1. meer TSH
2. minder TSH

Welk orgaan maakt ADH?

1. hypothalamus
2. hypofyse
3. nier
4. bijnier

Indien onder bepaalde omstandigheden de osmotische waarde van het bloedplasma bij een mens daalt:

1. Blijft de hypofyse evenveel ADH afscheiden
2. Scheidt de hypofyse meer ADH af
3. Scheidt de hypofyse minder ADH af
4. Wordt er minder urine uitgescheiden

glucose.................glycogeen

1. geel = glucagon paars = insuline
2. geel = ADH paars = insuline
3. geel = insuline paars = glucagon
4. geel = insuline paars = oxytocine