Bs 5-7 verteringsstelsel, chemische vertering en resorptie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

https:

chylomicronen, HDL, LDL, VLDL, geoxideerde LDL, sdLDL 

• chylomicronen (= lipoproteïne) ontstaan in ER van darmpitheelcel en worden afgegeven aan de lymfe
  
• via lymfe en bloedvatenstelsel gaan de chylomicronen naar de lever 
  
• in de lever ombouw naar verschillende soorten lipoproteïnen: HDL, VLDL
  
• HDL: haalt overtollig cholesterol uit het bloed en cellen weg* en levert de cholesterol weer af bij de lever. 

*Macrofagen spelen een belangrijke rol in het ophalen van overtollig cholesterol in lichaamscellen en uit de bloedbaan: ze nemen cholesterol of sdLDL met cholesterol op en oxideren de cholesterol, daarna geven de macrofagen dit geoxideerde cholesterol af aan de HDL. 

• vervolg volgende dia....

vervolg

• VLDL: brengt cholesterol en vetzuren naar cellen die dit nodig hebben.

     LDL, wat overblijft na afgifte van cholesterol, wordt weer opgenomen door de lever om er weer VLDL van te maken. 

Als LDL te lang (>2 weken)  in de bloedbaan blijft dan wordt het sdLDL (small density LDL). Macrofagen nemen de sdLDL op en kunnen die afzetten in een bloedvat en dit leidt tot atherosclerose. 

is LDL slecht. Niet echt, wel de sdLDL. 

Bij een cholesterolbepaling via een bloedsample kan geen onderscheid tussen LDL en sdLDL gemaakt worden dus gaat het meer om de verhouding  HDL/LDL of de HDL/triglyceride verhouding. 

nog enkele opmerkingen over resorptie 

• fructose: passief door gefaciliteerde diffusie
• aminozuren, kleine peptiden, vitaminen en de meeste glucosemoleculen: actief d.m.v. een pomp
• MEESTE vetten volgen de lymferoute 

afzetten van vet : 2 plekken 

geel vet: buikholte & rondom de organen. 

• bij tekort aan koolhydraten vormt geel vet de brandstof voor ATP-vorming t.b.v. metabolische processen
• afzetting gestimuleerd door hoog insulinegehalte
• is ontstekingsgevoelig --> cortisolproductie --> lichamelijke stress --> verhoogde insulineproductie --> nog meer afzetting geel vet 

bruin vet: onderhuids bindweefsel 

• bij het risico op een te lage lichaamstemperatuur vormt bruin vet de brandstof voor warmteproductie (dus geen ATP-vorming bij dissimilatie)
  
• afzetting gestimuleerd in koele (<17C) omgevingen 
  
• geen risico op lichamelijke stress.