A. Bloedsamenstelling

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Bloedsamenstelling

OSG Sevenwolden

Heerenveen

Dineke Halbersma

 Bloedsamenstelling

Bloed

Een mengsel van:

• Vaste bestanddelen
  (=bloedcellen)
• Vloeibare bestanddelen
  (=bloedplasma)

Samenstelling

• Bloedcellen:
  - Rode bloedcellen
  - Witte bloedcellen
  - Bloedplaatjes
• Bloedplasma (=serum)
  - Plasma-eiwitten
  - Water
  - Opgeloste stoffen

alle bloedcellen worden in rode beenmerg gemaakt

Alle bloedcellen in beenmerg gemaakt

Hoe ontstaan bloedcellen?

Stamcellen in het beenmerg 

worden:

-rode bloedcellen

- witte bloedcellen

-bloedplaatjes

Welke van deze 'onderdelen' van bloed hoort bij de VASTE bestanddelen?

1. Water
2. Bloedplaatjes
3. Plasma-eiwitten
4. Opgeloste stoffen

Bloedplasma

• Vloeistof
• Vervoert:
  - Zuurstof (een beetje)
  - Koolstofdioxide (een beetje)
  - Voedingsstoffen
  - Afvalstoffen

     - Warmte

     - Hormonen, enzymen , vetten .....

Rode bloedcellen

• Hebben geen celkern
• Kleine ronde ingedeukte schijfjes
• Bevatten hemoglobine (ijzer)     -> rode kleur
• Vervoeren zuurstof

Witte bloedcellen

• Hebben een celkern
• Hebben geen vaste vorm
• Veel verschillende typen
• Bestrijden ziekteverwekkers 

       -fagocytose

       -aanmaak antistoffen

Bloedplaatjes

• Zijn delen van uiteengevallen cellen
• Spelen een rol bij bloedstolling (fibrinedraden)

Waarmee zou jij Barbapapa het beste kunnen vergelijken?

1. Rode bloedcel
2. Witte bloedcel
3. Bloedplaatje
4. Hemoglobine

Wat is de belangrijkste taak van de rode bloedcellen?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen

Wat is de belangrijkste taak van de witte bloedcellen?

1. Zuurstof vervoeren
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen

Problemen

Bloedarmoede

Aderverkalking (atherosclerose)

Trombose en Embolie

Bloederziekte

Bloedarmoede

Als je bloedarmoede hebt, heb je te weinig rode bloedcellen in je bloed of je rode bloedcellen werken niet goed. Het wordt in medische termen ook wel anemie genoemd.

Voor de opbouw van hemoglobine is ijzer nodig. Als je een tekort hebt aan ijzer of een aantal andere stoffen, kun je geen hemoglobine aanmaken. Hierdoor ontstaat bloedarmoede.

Symptomen van bloedarmoede zijn onder andere zwakte en vermoeidheid. 

Bij ernstige bloedarmoede kun je kortademig worden bij de geringste inspanning. Je huid en lippen worden bleek. De vermoeidheid kan gepaard gaan met hoofdpijn, duizeligheid en mogelijk flauwvallen. 

(slag)aderverkalking 

Ontstaat door:

1. Bloedvat raakt beschadigd of is ruw, 

2. vetachtige stoffen (cholesterol) hechten aan wand bloedvat (aderverkalking)

3. bloedvat vernauwt > minder bloeddoorstroming

4. bloedvat minder flexibel: kans op trombose vergroot

trombose 1

1. in bloedvat ontstaat een stolsel (trombus)
2. bloedvat vernauwt zich(trombose)
   
3. bloeddoorstroming vermindert

trombose 2

in een ader ontstaat dan:

• trombosebeen (DVT), risico van longembolie

in slagader ontstaat dan:

• etalagebenen
• hartinfarct
• herseninfarct
  

Bloederziekte

(anemie)

Wanneer er onvoldoende stollingsfactoren aanwezig zijn, kunnen er inwendige bloedingen optreden.

Deze ziekte is erfelijk en komt vooral bij mannen voor.

Herhaling

In het volgende filmpje wordt alles nog een keer herhaald.

Opdrachten

1. Maken opdracht 1 t/m 9 
2. Opdrachten nakijken  
3. Oefen met de oefentoets bloedcellen   
4. Herhaal en oefen alles mbv Biologiepagina.nl

biologiepagina.nl