Argumenteren: argumentatiestructuren en -schema's

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Uitleg argumentatiestructuren 

Doelen

• Je kent de meest gebruikte argumentatiestructuren.
• Je kan argumentatiestructuren herkennen in een betogende tekst.

Agenda

• uitleg argumentatiestructuren
• opdracht maken

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie

Een argumentatie die bestaat uit één standpunt en één argument (standpunt > argument).

Zij moet de opvolgster worden van onze coach, want zij heeft al veel ervaring.

Onderschikkende argumentatie

Een argumentatie waarin een argument wordt ondersteund door één of meer subargumenten (standpunt > argument > argument).

Zij is de juiste persoon voor die baan van boekverkoopster, want zij heeft ruime ervaring in die branche. Ze heeft namelijk al twee jaar bij een Libris boekhandel gewerkt. 

Onderschikkende argumentatie

Een argumentatie waarin een argument wordt ondersteund door één of meer subargumenten (standpunt > argument > argument).

Zij is de juiste persoon voor die baan van boekverkoopster, want zij heeft ruime ervaring in die branche. Ze heeft namelijk al twee jaar bij een Libris boekhandel gewerkt. 

Nevenschikkende argumentatie

Bij een onafhankelijk nevenschikkende argumentatie gebruik je twee of meer argumenten. De argumenten zijn gelijkwaardig en kun je onderling van plaats verwisselen.

Nevenschikkende argumentatie

Bij een afhankelijke nevenschikkende argumentatie vormen twee deelargumenten samen een argument. De argumenten onderbouwen samen het standpunt. Alleen in combinatie hebben ze kracht (ze zijn van elkaar afhankelijk).

Wat is een kernzin?

Wat zijn deelonderwerpen?

Geef voorbeelden van een opsommend signaalwoord.

Tekst lezen

Aan het werk - havo

Maak opdracht 1 van cursus 3, paragraaf 3. Je mag samenwerken, maar iedereen schrijft / maakt opdracht online.

Klaar? Lees in je leesboek.

Aan het werk - vwo

Maak opdracht 1 en 3 van paragraaf 2, cursus 2.

We werken de eerste 10 minuten in stilte.

Lekker lezen

Doelen

• Je kent de meest gebruikte argumentatieschema's.
• Je kan een betoog beoordelen op kwaliteit.

Agenda

• uitleg argumentatieschema's
• opdracht betoog beoordelen
• Succescriteria voor betogen bepalen

Argumentatieschema's

1. Oorzaak en gevolg 
   
2. Kenmerk of eigenschap
   
3. Voor- en nadelen
   
4. Voorbeelden 
5. Vergelijking
6. Autoriteit 

Oorzaak en gevolg

Hij heeft een onvoldoende gehaald 

want hij heeft niet geleerd. 

Kenmerk of eigenschap

Dat is een goede zanger

want hij zingt altijd zuiver.

Voor- en nadelen

Je moet je huiswerk maken 

want anders zul je nooit een voldoende halen.

Voor- en nadelen

Laten we deze zomer op vakantie naar Frankrijk gaan 

want dan hebben we de grootste kans op mooi weer.

Voorbeeld

Een topfunctie is haalbaar voor Nederlandse vrouwen 

want Neelie Smit Kroes is jarenlang Eurocommissaris geweest.

Voorbeeld

Je kunt best een voldoende halen voor deze toets 

want Johan is het ook gelukt.

Vergelijking

Nederland moet meer investeren in duurzaamheid

want Duitsland doet dat ook.

Autoriteit

Je mag niet door rood rijden

want dat staat in de wet.

Autoriteit

Je moet minimaal twee keer per dag je tanden poetsen 

want dat zegt de tandarts.

Welk argumentatieschema wordt gebruikt in de volgende argumentatie?

Hoe kun je nou denken dat je een goed cijfer gaat halen? Je bent gisteren pas begonnen met leren.

1. Autoriteit
2. Oorzaak-gevolg
3. Voordelen-nadelen
4. Voorbeeld

Natuurlijk is hij tegen de bio-industrie: hij is vegetariër.

1. Voordelen-nadelen
2. Vergelijking
3. Kenmerk-eigenschap
4. Oorzaak-gevolg

Computergames kunnen een slechte invloed hebben op studieresultaten. Kijk maar naar mijn broertje: door de games komt hij niet meer aan zijn huiswerk toe.

1. Voorbeeld
2. Oorzaak-gevolg
3. Vergelijking
4. Autoriteit

Volgens Johan Cruijff moest Ajax meer investeren in jonge voetballers. Daarom is de jeugdopleiding van de club grondig aangepakt.

1. Voordelen-nadelen
2. Kenmerk of eigenschap
3. Vergelijking
4. Autoriteit

Waarom moet ik een briefje halen? Isabelle was de vorige les ook te laat en zij hoefde geen briefje te halen.

1. Oorzaak-gevolg
2. Vergelijking
3. Voorbeeld
4. Autoriteit

Deze supermarkt vindt omzet belangrijker dan dierenleed, want het merendeel van het kippenvlees in de schappen is afkomstig van plofkippen.

1. Oorzaak-gevolg
2. Vergelijking
3. Kenmerk of eigenschap
4. Voordelen-nadelen

Betogen beoordelen

Werk in tweetallen.

1. Benoem van elk betoog 3 goede en / of 3 slechte punten.

2. Welk betoog vinden jullie het best? Waarom?

3. Welk cijfer hebben deze leerlingen gekregen, denk je?

4. Wat zijn volgens jullie belangrijke succescriteria voor een betoog?

Duim omhoog - duim omlaag

1. Ik weet wat de kenmerken zijn van een goed betoog. (duim omhoog)

2. Ik weet ongeveer wat een goed betoog is. (duim horizontaal)

2. Betoog? (duim omlaag)

Doelen

• Je kan argumentatiestructuren en -schema's uit een tekst halen.

Agenda

• lekker lezen
• opdrachten maken 
• afsluitende vragen

Lekker lezen

Aan het werk - havo

Maak opdracht 1, 2 en 4 van paragraaf 3, cursus 2.

Aan het werk - vwo

Maak opdracht 1 t/m 3  van paragraaf 3, cursus 2.

Geef het onderwerp van je speech door.

Geef het onderwerp van je speech door.

1. Nevenschikkend (afhankelijk)
2. Nevenschikkend (onafhankelijk)
3. Enkelvoudig
4. Onderschikkend

1. Nevenschikkend (afhankelijk)
2. Nevenschikkend (onafhankelijk)
3. Enkelvoudig
4. Onderschikkend

Mensen zouden wat meer met de fiets naar hun werk moeten gaan, want dat is goed voor het milieu en het is goed voor hun conditie.

1. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
2. Argumentatie op basis van voor- en/of nadelen
3. Argumentatie op basis van autoriteit
4. Argumentatie op basis van voorbeelden

Het is de hoogste tijd dat de lonen van alle Nederlanders omhoog gaan. De president van De Nederlandsche Bank heeft dat laatst ook in een interview gezegd.

1. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
2. Argumentatie op basis van voor- en/of nadelen
3. Argumentatie op basis van autoriteit
4. Argumentatie op basis van voorbeelden

Ik denk dat hij zich nauwelijks betrokken voelt bij het bedrijf en zijn collega's. Zo heeft hij zich gisteren ziek gemeld, terwijl hij 's middags wel in de sportschool was.

1. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
2. Argumentatie op basis van voor- en/of nadelen
3. Argumentatie op basis van autoriteit
4. Argumentatie op basis van voorbeelden