Portret

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

portret

Mona Lisa

wat is een portret?

Een foto

een tekening

een portret van klei

Realistisch portret

Naar de werkelijkheid

het model heeft geposeerd

Leg het woord 'fotomodel' uit

dubbelportret

Dit schilderij is realistisch. Hoe kun je dat zien?

Het onderwerp van het schilderij is:

jong en oud.

Hoe kun je dat zien?

antwoord: de man is naar de werkelijkheid geschilderd. Hij is niet mooier gemaakt dan hij is.

op het schilderij staan twee personen: één jong en één oud. Ook op de achtergrond is dit onderwerp goed te zien: er staat een jong boompje naast een oude, grijze berg.

1775

Dit is een zelfportret. 

Hoeveel zelfportretten zie je in dit schilderij?

Een zelfportret kijkt je altijd aan. Leg uit

realistisch portret

Een drie-kwart portret

Een buste (vanaf de borst)

1433, Man met een rode tulband. Zelfportret Jan van Eyck

een zelfportret wordt geschilderd met behulp van een spiegel: daarom kijkt het je altijd aan

'Jan van Eyck maakte me in het jaar 1433 op 21 oktober'

Zelfportret uit 1910

De schilder gebruikte dikke kwasten. Hoe zie je dat?

1910

overeenkomsten en verschillen

Het zijn allebei zelfportretten. Ze kijken ons allebei aan. Het gezicht is drie-kwart zichtbaar. Het zijn bustes (vanaf de borst). Allebei een rood hoofddeksel. 

Verschillen: het schilderij van Jan is veel preciezer dan die van Marianne. Marianne gebruikte meer kleuren. De verschillen komen vooral door de tijdsgeest.

waarschijnlijk heb je nu ook portretten bij je..

Koningin Elisabeth II, Engeland

Groothertog Jean, Luxemburg

Koning Juan Carlos I, Spanje

Koning Boudewijn, België

Koning Olav V, Noorwegen

Julius Ceasar, 42 voor christus. De eerste keizer die zijn portret op een munt zette.

Een portret van opzij heet

'en profil'

Je kunt zien wie de baas is in het land. Het is een stukje reclame.

Wie is dit?

Lijkt ze?

Portret van Ton Verheij, Koningin Beatrix, 1980

In 1980 veroorzaakte een door hem geschilderd, levensgroot portret van koningin Beatrix voor opschudding. Het staatsieportret was geschilderd in opdracht van de gemeente Weststellingwerf. De kritiek in de regionale en landelijke pers en van cabaretiers als Wim Kan en Freek de Jonge maakte dat de gemeenteraad besloot om het schilderij te verwijderen. Het doek werd opgekocht door de staat en verdween in het depot. In 2013 werd het doek tentoongesteld in Museum Gouda ter gelegenheid van een tentoonstelling over het werk van de Distelgroep. In hetzelfde jaar werd het doek ook in Weststellingwerf tentoongesteld ter gelegenheid van een tentoonstelling over de relatie tussen de gemeente en het Oranjehuis.

Een karikatuur

Een romein met zijn vader en zijn opa. Hoeveel generaties zijn dat?

Romeinen vonden hun voorouders erg belangrijk. Ze dachten veel aan hun overleden familie. 

Deze portretten waren populair in de klassieke oudheid (500 voor chr tot 100 na chr)

1472. Portret van een graaf. En profil. De hele wereld is van hem, dat kun je wel zien. Ook het landschap achter hem is van hem. Het is een realistisch portret.

Ze bewonderden de oudheid en wilden nóg realistischer schilderen.

De hergeboorte van de oudheid heet de renaissance (tussen 1400-1600)

1540. Dit portret is ideaal. De schilder maakte de geportretteerde mooier dan ze was. Dat heet idealiseren. 

Hoeveel portretten tel je?

1656. Een schilderij vol portretten. door Velasquez

1887. Rond 1840 kwamen de eerste portretten op foto. Toen was het niet meer belangrijk dat een portret realistisch werd. De schilders wilden wat anders laten zien, bijvoorbeeld dat ze goed waren in kleuren. Het geeft het gevoel weer wat de schilder had met het model. Het portret is recht van voren: en face

1919. Deze twee mensen zijn verschillend. Dat heeft de schilder uitgedrukt in kleur. Het zegt iets over het gevoel en karakter van de twee mannen.

Karel Appel

Dit is een portret door Karel Appel. 1956. De compositie is het belangrijkst. Het doet denken aan het schilderij van een jong kind. Het is fris en vrolijk.

1975. Een bewerkte foto van Mick Jagger. door Andy Warhol. Alles wat Warhol belangrijk vindt, geeft hij een accent met kleuren en lijnen.

Het ontstaan van het eerste portret is een romantisch verhaal. 

De dochter van een Griekse beeldhouwer was verliefd. Ze vond het een ramp dat haar vriend lang op reis moest gaan.

Natuurlijk wilde ze graag een herinnering aan hem. Dan kon ze veel van hem dromen. Daarom liet zij de schaduw van zijn gezicht met behulp van een kaars op de muur vallen. Daarna tekende zij de omtrek van zijn gezicht.

Haar vader, de beeldhouwer, drukte er klei op en maakte zo een portret en profil. Zo ontstond het eerste portret. Toen het vriendje op reis was en het meisje eenzaam, hield zij het portret vaak vast en kuste het alle avonden voor het slapen gaan.