7.7 voedselproductie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.7 voedselproductie

Hoeveel voedsel wordt er in Nederland per jaar door alle huishoudens samen weggegooid?

1. 12,5 miljoen kilo
2. 180 miljoen kilo
3. 590 miljoen kilo
4. 1,4 miljard kilo

Ongeveer een derde van al het voedsel dat op de wereld geproduceerd wordt, belandt uiteindelijk niet op het bord van consumenten. Dat schatten onderzoekers. Daaronder valt al het verlies dat plaatsvindt van productie tot en met aankoop door de consument. Een groot deel van deze verliezen wordt gelukkig nog wel nuttig gebruikt, bijvoorbeeld als veevoer.

Wat kan jij doen om voedselverspilling te voorkomen?

LEERDOELEN

7.7

* je kent manieren waarop een optimale productie van voedsel kan worden verkregen

* je kent oorzaken en gevolgen van eutrofiëring en mogelijke oplossingen daarvoor

BEGRIPPENLIJST

persisent

accumulatie

biologisch afbreekbaar

uitspoelbaar

eutrofiëring

waterbloei

veredeling

Wat is GEEN manier om gewassen te beschermen tegen ziekten en plagen?

1. mechanische bestrijding
2. met natuurlijke vijanden
3. chemische bestrijding
4. met accumulatie

Geef de betekenis van het woord pesticide.

biologische bestrijding

* natuurlijke vijanden

- sluipwesp 

- lieveheersbeestje

* lokken met geuren

* vruchtwisseling (wisselteelt)

 De vrouwelijke sluipwesp staat bekend als een insect dat haar eitjes in of op de pop van deze andere vliegen legt. Dit doet ze door haar ovipositor, ook wel legboor genoemd, in de pop te steken. Zij legt vervolgens meerdere eitjes. Als deze eitjes uitkomen, parasiteren de jonge larven van de sluipwesp op de poppen. Op deze manier wordt de vliegenplaag bij de bron aangepakt en wordt vliegenoverlast voorkomen.

www.wur.nl

de potentiële verspreiding

de cane toad

Welk proces zie je in de afbeelding?

1. accumulatie
2. resistentie
3. assimilatie
4. fotosynthese

bescherming tegen ziekten en plagen 

Sommige pesticiden zijn persistent: 

kan niet of zeer langzaam natuurlijk worden afgebroken

accumulatie: de pesticiden hopen op door de voedselketen heen

De biomassa neemt af in ieder trofisch niveau. De hoeveelheid pesticide blijft gelijk.

Toppredator krijgt hierdoor teveel pesticide binnen en kan ziek worden.

accumulatie van persistente stoffen: ophoping van een stof in de hogere schakels van de keten

DDT is een pesticide. Het is 1960. Een boer gebruikt al een aantal jaren DDT op zijn akkers. Tijdens een strenge winter vindt hij rondom zijn land meerdere dode roofvogels. Leg uit hoe DDT hiervan de oorzaak kan zijn.

Wat is resistentie?

1. Het ongevoelig worden van een gewas voor een ziekteverwekker.
2. Het overgevoelig worden van een gewas voor een ziekteverwekker .
3. Het overgevoelig worden van een ziekteverwekker voor bepaalde bestrijdingsmiddelen.
4. Het ongevoelig worden van een ziekteverwekker voor bepaalde bestrijdingsmiddelen.

resistentie

resistentie: bestand zijn tegen

* ontstaat door evolutie

maximumscore 2

Uit het antwoord moet blijken dat

• resistentie (tegen een antibioticum) ontstaat door mutatie/recombinatie          1

• de kans kleiner is dat meerdere resistenties in één bacterie ontstaan            1

of

• resistentie tegen een antibioticum aanwezig is door variatie      1

• de kans kleiner is dat meerdere resistenties in één bacterie aanwezig zijn         1

Vraag 24 (2 punten !)
Beredeneer waardoor bij afgifte van een mengsel van antibiotica de kans kleiner is dat er resistente bacteriën ontstaan, dan bij een enkel antibioticum.

Vraag 23 (deel 1)
Is dit gezamenlijk gewicht groter dan, gelijk aan of kleiner dan het gezamenlijk gewicht aan organische stoffen van het lichaam van de kakkerlak en het eitje van de sluipwesp, vlak nadat het eitje is afgezet?
Vul alleen in "groter", "kleiner" of "gelijk"

Vraag 23 (deel 2)

Verklaar je antwoord

Vraag 21
Noteer de reden waarom hier GEEN sprake is van predatie.

Sluipwespen

Sluipwespen

BiNaS 88A

Sluipwespen

Vraag 22

Welk diagram geeft de populatiegroei juist weer? Hoe groot is de populatie na drie jaar volgens de berekening van Jelte en Wietse?

Zenuwcel A is een

Plaats waar neurotoxine werkt

Motorische zenuwcel

P

Sensorische zenuwcel

Q

R

Waarom neemt door eutrofiëring de biodiversiteit in een ecosysteem af? Geef twee redenen.

voor meer info lees vraag 39 in het examen!

Sluipwespen

Sluipwespen

Resistentie ontstaat door evolutie.
Leg dit uit.

resistentie tegen (persistente) onkruidverdelgers

en dan nu... 

eutrofiëring!          blz 165

Schrijf nu in VIJF stappen op hoe 

eutrofiëring leidt tot sterfte van vissen!

stappenplan eutrofiëring

1. Er is eutrofiëring: teveel mineralen in het water

2. Door deze mineralen kunnen algen snel vermenigvuldigen: waterbloei

3. De laag algen blokkeert de doorgang van zonlicht naar planten op de bodem, waardoor de bodemplanten niet aan fotosynthese kunnen doen. 

4. De bodemplanten gaan dood en worden afgebroken door reducenten, die hierbij zuurstof verbruiken.

5. Zonder zuurstof gaan de vissen ook dood. 

Waardoor kan eutrofiëring ontstaan?

eutrofiëring    hoeveelheid mineralen in het water                                     neemt sterk toe            waterbloei

waterbloei sterke algengroei 

                        in het water

sterfte                reducenten ruimen op

zuurstofarm water                 sterfte

In de loop van jaren treedt in een bepaald meer eutrofiëring op. Hierdoor nemen cyanobacteriën en algen sterk in aantal toe ten koste van vele onderwaterplanten, met als gevolg dat het water troebel wordt. Noem twee activiteiten van de mens die tot eutrofiëring leiden.

Leg het verschil uit tussen veredeling en genetische modificatie.

veredeling individuën met gunstige eigenschappen laten voortplanten (selectie)

genetische modificatie met behulp van DNA-recombinant-technieken eigenschappen van organismen veranderen 

Leg uit dat het middel voor runderen niet dodelijk is en voor gieren wel.