3.2 Zuid-Amerika: Landschappen (versie 2)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

3.2 Landschappen

Wie ben ik?

Leerdoelen

Uitleg

Uitloop vragen

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe de verschillende landschappen van Zuid-Amerika zijn ontstaan.
• Je kunt de belangrijkste landschapstypen in Zuid-Amerika benoemen en de ligging ervan aanwijzen op de kaart.
• Je kunt een aantal belangrijke bodemschatten van Zuid-Amerika noemen.
  

Welk beeld heb jij?

Welk beeld heb jij?

Andesgebergte

Atacama desert

Amazone

Pampa's

Plaattektoniek; wat is het?

Ongeveer de bovenste 100 km van de aardschil (lithosfeer) is gebroken in platen. Deze platen bewegen op de hete, beweegbare asthenosfeer in verschillende richtingen. De platen bewegen door convectiestromen.

Oceanische platen versus continentale platen

Oceanische plaat: Dun en zwaar (basalt)

Continentale plaat: Dik en licht (graniet)

Plaattektoniek

Drie tektonische plaatbewegingen:

1. Convergent
2. Divergent
3. Transform

Plaattektoniek

West: actieve continentrand

Oost: passieve continentrand

Subductie

Oceanische korst duikt onder continentale korst.

Westelijk Zuid-Amerika

Trefwoorden voor het westen:

• actieve continentrand
• subductie
• vulkanisme
• andesiet
  
• aardbevingen
• hooggebergte/hoogvlakte/ hoogland
• voorlandbekken
• Altiplano
• bodemschatten

Bron 11 p. 77

West: de Andes

Niet langs de gehele westkust vulkanisme.

Voorlandbekken

Bij subductie ontstaat een voorlandbekken.

Waarom aan de oostzijde van de Andes?

Voorlandbekken

Waarom aan de oostzijde van de Andes?

wegduikende plaat trekt continent naar zich toe + gebergte zorgt voor veel gewicht op de plaat > berg + omringende land zakt in mantel > bekken ontstaat > sedimentatie in bekken.

Altiplano

Oostelijk Zuid-Amerika

Trefwoorden voor het oosten:

• passieve continentrand
  
  • tektonische rust
  • schilden
  • bodemschatten
  
  

Schilden

Het Hoogland van Guyana en het Hoogland van Brazilië.

Schilden bestaan uit metamorfe gesteenten (ontstaan onder extreem hoge hitte en druk) en intrusieve gesteenten (dieptegesteente zoals graniet).

Bodemschatten

Waar vind je het; oost of west?

• Bauxiet (ontstaat door langdurige chemische verwering)
• Ertsen (bijv. goud en koper)
  
• Steenkool
  

Bodemschatten

Lithium

Waar wordt het voor gebruikt?

Meer weten?

Landschapstypen

• Het Andesgebergte, plateau van Patagonië, Altiplano
• Hoogland van Guyana
• Hoogland van Brazilië
  
• De laaglanden van: Orinoco, Amazone, Paraná 

Bron 10 p. 77

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe de verschillende landschappen van Zuid-Amerika zijn ontstaan.
• Je kunt de belangrijkste landschapstypen in Zuid-Amerika benoemen en de ligging ervan aanwijzen op de kaart.
• Je kunt een aantal belangrijke bodemschatten van Zuid-Amerika noemen.
  

3.2 Landschappen

Huiswerk: Zie planner

Donderdag: Paragraaf 3.3 Klimaten