2.2 Grenzen en identiteit

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

2 soorten grenzen

1. natuurlijke   --> zeeen, gebergten, rivieren
2. kunstmatig --> bepaald door mensen: provincie, gemeenten

Kunstmatige grens

• wie heeft het er voor het zeggen ?
• rechten en plichten inwoners

Open en gesloten grenzen

• open--> doorrijden zonder controle aan grens
                Schengenlanden= vrij verkeer van
                                             personen/goederen/informatie
• gesloten--> controle en bewaking aan grens
                        hekken/muren/grenswachten

Identiteit

Kenmerken die maken wie en wat je bent.

Cultuurelementen zijn hierbij belangrijk:

• geloof
• taal, dialect
• gebruiken / rituelen / tradities
• gewoonten

Voorbeelden: Vlag, kleding, muziekstijl

Een persoon heeft meerdere identiteiten

- Hagenaar/ Hagenees, Nederlander, Europeaan.

Verschillende paasvieringen - nationale identiteit

Spanje

Amerika

Nederland

Regionale identiteit

• gebieden onderscheiden zich van elkaar door andere cultuur
    elementen
• gebruik van symbolen: vlag, kleur ( Oranje!), (familie)wapen
• identiteit valt niet altijd samen met bestuurlijke grenzen: 
• --> Twente ligt in Overijssel; Veluwe ligt in Gelderland

(persoonlijke) identiteit

bepaald door:

• woonplaats
• familie/vrienden
• keuzes --> religie;kleding-/muziekstijl
• --> meerdere identiteiten: Lokaal: Edenaar, Regionaal:
        Gelderlander; Nationaal: Nederlander;
         Mondiaal:Europeaan/Westerse cultuur

Regionale identiteit

Aanwezigheid van cultuurelementen 

(religie, taal, gewoonten/gebruiken)

n vlag/wapen.

Gebieden met een regionale identiteit valt niet altijd samen met bestuurlijke grenzen.

bestuurlijke grenzen?

Bijvoorbeeld: de gemeentegrenzen, provinciegrenzen en landsgrenzen.

In Gelderland heeft bijvoorbeeld de provincie Utrecht niets te zeggen.

SC Heerenveen

PSV Eindhoven

De Graafschap Doetinchem

Dialecten

Bijna geen dialect in de Randstad: hier wonen mensen uit verschillende delen van het land (en andere landen) --> Standaard 'ABN' overheerst

Etniciteit

• onderdeel van identiteit
• etnische groep= bepaalde culturele elementen+ gedragingen (worden overgedragen op volgende generatie)
• etnische groep= volk

     - Nederlanders, Turken, Marokkanen, Somaliers

Etnische groepen

• Een Gelderlander behoort niet tot een etnische groep
• Een Gelderlander voelt zich Nederlander en geen Duitser
• moeilijk om mensen met verschillende etnische achtergronden in te delen (ben Turk of Nederlander?)

Welke etnische groepen zijn er in Nederland te vinden?

Natie en Staat

• 19e eeuw: veel etnische groepen leefden naast elkaar in
   een land --> bijv Oostenrijk-Hongarije: Duitsers,
   Hongaren, Tsjechen, Roemenen, 
• Nationalisme= politieke stroming die de verschillende
   etnische groepen wilde laten samensmelten tot 1 volk
   Hoe: 1 standaardtaal + 1 religie + 1 gemeenschappelijke
           geschiedenis onderwijzen --> Natie (bv russificatie)

Natie en Staat

Natie= een groep mensen in een gebied die zich verbonden
               voelt door gemeenschappelijke kenmerken ( taal, religie,
               geschiedenis)

Staat = een gebied met - officiele- landsgrenzen en eigen
                bestuur

Staat en natie vallen (niet altijd) samen !!

Opbouw natie en staat

• samenvallen natie en grondgebied staat is lastig
• er is (bijna) altijd een dominante groep (bijv Protestanten
   tegenover de Katholieken)
• China: HAN Chinezen leggen onder dwang hun cultuur op aan de Oeigoeren (Turks sprekend/ Islamitisch)