HFF 1.1 van VOC tot cultuurstelsel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3

Nederland en Indonesië

1.1 Van VOC tot cultuurstelsel

Leerdoelen

1. Je kan uitleggen wat de VOC deed.

2. Je kan uitleggen hoe de kolonie Nederlands-Indië werd bestuurd.

3. Je kan uitleggen hoe het cultuurstelsel werkte.

4. Je kan uitleggen wat de negatieve gevolgen waren van cultuurstelsel.

 

Wat deed de VOC in Oost-Indië? 

De VOC had een handelsmonopolie op de (specerij)handel.

Er werd veel winst gemaakt > weinig concurrentie.

Er werden handelsposten gesticht > Batavia belangrijkste

Wat deed de VOC in Oost-Indië? 

De meest winstgevende specerijen waren:

• kruidnagel
  
• nootmuskaat
  
• foelie
  

Deze waren alleen te vinden op de Molukken.

Wat deed de VOC in Oost-Indië? 

VOC > grootste handelsmaatschappij ter wereld. 

Echter: halverwege de 18e eeuw > minder winst gemaakt > sterke concurrenten: Engeland, Portugal en Spanje. 

De VOC begon zelfs verliezen te maken.
1798: VOC gaat failliet.

Het bestuur van Nederlands-Indië

Nederlandse staat neemt bezittingen VOC over -> kolonie krijgt nieuwe naam: Nederlands-Indië.

Hoogste Nederlandse bestuurder = gouverneur-generaal. Andere Nederlandse bestuurders = residenten.

De Indonesische bestuurders = regenten.

Er werd samengewerkt met Indonesische families van adel.

Het bestuur van Nederlands-Indië

Kolonie kost teveel geld -> nieuw plan bedacht.

1830: invoering cultuurstelsel   (Van den Bosch ->)

= Landbouwsysteem waarbij de boeren op 1/5 deel (20%) van hun grond landbouwproducten (bv. koffie, tabak) moesten verbouwen -> verkocht in Europa.

Honger voor de Indonesiërs

Cultuurstelsel was een groot succes: 

• Binnen 1 jaar al winst gemaakt.  
  

Voor Javanen cultuurstelsel een grote ramp:

• Beste grond afstaan aan de Nederlanders  
  
• Sommige boeren moesten zelfs 1/4 (25%) grond afstaan  
  
• Te weinig ruimte voor verbouwen eigen voedsel (rijst)  
  
• Extra belastingen → luxeleven residenten  
  
• Geen (goede) grond? → 66 dagen p/j werken op land Nederlands bestuur
  

Welke producten werden in
het cultuurstelsel verbouwd?

1. koffie, thee en indigo
2. specerijen, tabak en indigo
3. koffie, thee en specerijen
4. tabak, koffie en zout

Hoe groot was het percentage dat
de boeren van hun land moesten gebruiken voor het cultuurstelsel?

1. 20
2. 30
3. 40
4. 50

Goed of fout?
Het cultuurstelsel werd in heel Nederlands-Indië
ingevoerd.

1. Goed
2. Fout

Op welk eiland werd het cultuurstelsel ingevoerd?

1. Sumatra
2. Java
3. Bali
4. Molukken

Goed of fout?

In het cultuurstelsel draaide het om de levering
van cultuurproducten aan de Nederlanders.

1. Goed
2. Fout

Op welke manier gingen de Nederlanders
met het bestuur van Java om?

1. Ze ontsloegen de meeste vorsten en zetten er nieuwe Javaanse vorsten voor in de plaats.
2. Ze ontsloegen de meeste vorsten en zetten er nieuwe Nederlandse ambtenaren voor in de plaats.
3. Ze lieten het grotendeels intact en plaatsen er een Nederlandse bestuur naast en boven.
4. Ze haalden het hele inheemse bestuur weg en plaatsten er een Nederlands bestuur.

Schrijf 3 dingen op die je deze les
hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen