Les 26 - Betaalbarheid verzorgingsstaat (5.2/5.5) & gezondheidszorg (5.4)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Verzorgingsstaat

WELKOM!

Herhaling verzorgingsstaat

Stellingen bespreken over verzorgingsstaat

5.4 gezondheidszorg

5.5 zelfstandig uitwerken sociale zekerheid

Waar merk je aan dat Nederland
een verzorgingsstaat is?

Verzorgingsstaat

"De overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar inwoners"

In de kern staat de solidariteitsgedachte

Welvaart

ons inkomen en de mate waarin we onze behoeften kunnen vervullen

Welzijn

in hoeverre we ons geestelijk en lichamelijk goed voelen

Solidariteit

bereidheid binnen een groep of samenleving om risico's met elkaar te delen.

(bijvoorbeeld: als iemand zijn baan kwijt raakt, maar jij hebt een baan, krijgt de werkloze een uitkering waaraan jij en alle andere werkende mensen voor betalen)

De drie pijlers van de verzorgingsstaat

1. Sociale zekerheid

Als je werkt, betaal je sociale premies. Alle regelingen vallen onder het socialezekerheidsstelsel. Dit wil zeggen alle uitkeringen die mensen verzekeren van een inkomen bij werkeloosheid, ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid. Huurtoeslag, zorgtoeslag hoort hier ook bij.

2. Goed onderwijs

Een goede opleiding geeft je de kans om je talenten te ontplooien

3. Goede gezondheidszorg

De overheid betaalt voor een belangrijk deel de kosten van de gezondheidszorg. Vooral bij medische en langdurige zorg en verpleging.  Ook vallen verzorgingstehuizen en verpleeghuizen hier onder.

Sociale rechtsstaat

mensen moeten gelijke kansen hebben om een menswaardig bestaan te leiden en zichzelf te kunnen ontwikkelen. 

Sociale grondrechten

- voldoende werkgelegenheid

- bestaanszekerheid

- bewoonbaarheid van het land

- volksgezondheid

- goed onderwijs

Wat zijn de zorguitgaven per persoon in 2023?

09600

Zorgverzekering

• Zorgverzekering is verplicht (18 jaar of ouder)
• Kosten: gemiddeld €138,11 per maand.
• Basisverzekering:  ziekenhuisopname,  medicijnen, ...
• Aanvullende verzekering: fysio of tandarts
• Eigen risico: minimaal €385

 

Oorzaken

• Vergrijzing en ontgroening (5.2/5.4)
• Technologische vernieuwing (5.4)
• Ongezonde levensstijl (5.4)

Levensverwachting

Vergrijzing: "Het aandeel ouderen in de bevolking stijgt"

Ontgroening: afname aandeel jongeren in samenleving

Levensstijl: meer overgewicht

Levensstijl: meer diabetes en hart- en vaatziektes (ook meer kanker) 

Kosten stijgen vooral door technologische ontwikkelingen

Oplossingen 

Hoe houden we verzorgingsstaat betaalbaar? 

• Uitkeringen: kortere en lagere uitkeringen
• Participatiesamenleving (5.2): "een samenleving waarin mensen meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leven en omgeving" 
• Verhogen AOW leeftijd: minder uitgaven, meer inkomsten
• Meer controle op fraude
• Meer begeleiding: re-integratietrajecten, sollicitatietraining

Sociale zekerheid

https://www.youtube.com/watch?v=KYkCDKQcZb8&t=124s

Ethische vraag: hoe duur mag het maximaal zijn om mensenleven maar 1 jaar te verlegen?

1000100000

qaly: quality-adjusted life year

In Nederland: als een extra levensjaar duurder is dan 80.000 euro wordt deze niet automatisch opgenomen in het verzekeringspakket. 

Maatschappelijke driehoek

• Welke partijen zijn onderdeel van de maatschappelijke driehoek?
• Welke verschuiving vindt er plaats door de invoering van een participatiesamenleving?

Echter: Minder mantelzorg mogelijk!

Marktwerking

• Deel van verantwoordelijkheid ook bij de markt. 
• Zorgverzekeraars maken afspraken met zorgaanbieders, zoals ziekenhuizen, huisartsen, tandartsen
• Overheid controleert of de prijsafspraken eerlijk zijn. Zo zorgen ze voor gelijke toegang.  

Is martkwerking wenselijk?

Ja: 

• Ziekenhuizen werken efficiënter
• Meer keuzes voor patiënten door particuliere aanbieders

Nee: 

• Moet je niet de beste zorg kiezen i.p.v. de goedkoopste? 

Oplossing: werken stimuleren (5.5)

• Voorkomen van discriminatie 
• Emancipatiebeleid: subsidie voor werkgevers die bepaalde groepen in dienst nemen.
• Positieve discriminatie: vrouwenquotum 

Opdrachten

10 minuten

Alleen (Duo's) 

Uitkomst: 

Bespreken (met het rad)

Klaar?:

Huiswerkvrij!

Opdracht:

Ga aan de slag met opdracht 2 -7 op blz. 158 van je werkboek en opdracht 5 op blz. 150 in je werkboek. 

(   )