4. 12 sept: Taalgebruik (2): tekstdoelen (1b)

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Op tafel:

• laptop
• map
• pen

Welkom havo 3

• Jas uit en over je stoel. 
  
• Tas van tafel.
• Oortjes en telefoon in je tas. 

Starten met 10 minuten NUMO

Inlog vergeten?

gebruikersnaam: leerlingnummer: 123456

wachtwoord: j123456

Vandaag vrijdag 13 september: 

• Numo: al gedaan
• Huiswerk nakijken 
• Speeches
• Mededeling lesstof
• Oefenen Taalverzorging

Start maken nieuwe les

Vraag 7: antwoord

Haar moeder gebruikt een argument om haar reactie te onderbouwen: omdat ik het zeg. 

Lisa vindt dit geen goed argument, gezien haar reactie. Van de drie overtuigingsmiddelen heeft logos te maken met argumenten en logisch redeneren. Lisa vindt dus dat haar moeders reactie onvoldoende logos heeft. Tegelijk gebruikt moeder daardoor ook niet genoeg ethos: in haar reactie komt ze niet ‘eerlijk’ genoeg over.

havo

Speeches (vraag 9)

A. Groepsopdrachten voor een cijfer moeten worden afgeschaft.

B. Een uur bewegen per dag moet standaard in het lesprogramma van de middelbare school. 

Opdracht publiek: 

Schrijf op wat de spreker goed doet qua ethos, pathos, logos.

havo

Planning periode 1 - havo 3

Oefenboek: 

• Hoofdstuk 1. Overtuigingskracht
• Hoofdstuk 4. Framing
• Lessenserie recensie
• NIEUW: Taalverzorging deel A en C > vanaf pg. 128  

Handboek: 

• Taal en cultuur: hoofdstuk 11, 14 
• Taalgebruik: hoofdstuk 1 t/m 5 en hoofdstuk 7 

Verdiepende module over lezen + leesboek

havo

Taalverzorging 

Deel A = meervoudsvorming en bijvoeglijk naamwoorden

Deel C = Samenstellingen

Deze oefenen we tijdens de periode. 

>>> log in op LessonUp

Wat is de meervoudsvorm van eekhoorn?

1. Eekhoorns
2. Eekhoornen

Wat is de meervoudsvorm van hond?

1. honds
2. honden

... want woorden

krijgen in het meervoud meestal -en of -s

Welke het is, dat moet je leren...

Wat is de meervoudsvorm van perzik?

1. Perziks
2. Perzikken
3. Perziken

Wat is de meervoudsvorm van model?

1. Models
2. Modellen
3. Modelen

... want woorden

die eindigen op -ik, -es, -el, -is en -it, verdubbelt de medeklinker alleen als daar de klemtoon op valt: 

pérzik - perziken

modél - modellen

Let op: model is een Engels woord, maar wordt vervoegd volgens de Nederlandse regels. Models is daarom alleen in het Engels goed.  

Wat is de meervoudsvorm van jury?

1. Juries
2. Jurys
3. Jury's

Wat is de meervoudsvorm van cranberry?

1. Cranberries
2. Cranberrys
3. Cranberry's

... want woorden

Die eindigen op -a, -i, -o, -u of 'y krijgen -'s

(apostrof s) als meervoud

Let op: cranberry en jury zijn Engelse woord die geleend zijn naar het Nederlands. Daarom worden ze op de Nederlandse manier vervoegd. 

Wat is de meervoudsvorm van melodie en bacterie

1. Melodieën, bacterieën
2. Melodiën, bacteriën
3. Melodieën, bacteriën
4. Melodiën, bacterieën

... want woorden

die eindigen op -ie 

krijgen een extra -e als klemtoon op laatste lettergreep valt (melodié)

krijgen GEEN extra -e als klemtoon op andere lettergreep valt (bactérie) 

Wat is correct?

1. Een geslaagd feest
2. Een geslaagde feest
3. Een geslagen feest

Wat is correct?

1. Braaf- brafer-braafst
2. los-losser-losserst
3. logisch-logischer-logischt
4. chic-chiquer-chicst

Tot hier gekomen met Havo B

Nieuwe lesstof

Les 2 (handboek): tekstdoelen

De lessen in het handboek die we behandelen zijn les 1-5 + 7, deze komen terug in het oefenboek in les 1b en 1c. 

Tekstdoelen 

Een schrijver, journalist of webdesiger bedenkt vooraf wat hij of zij wil bereiken met zijn tekst.

 

Hij of zij bedenkt waarom die tekst geschreven wordt. 

Dat noem je een tekstdoel. 

..Maar als jij het vervolgens leest is niet altijd 

duidelijk welk doel deze schrijver had. 

Daarom is het goed te weten welke doelen er zijn, 

zodat je ze  zou kunnen herkennen. 

1. Tekstdoel informeren

• De schrijver wil dat de lezer iets 'leert' van zijn tekst. De tekst is objectief, vooral veel feitelijke informatie.

Voorbeeld: 

• lesboeken, nieuwsartikelen

2. Tekstdoel instructie geven / instrueren

• De schrijver wil je uitleggen hoe je iets moet doen.

Voorbeeld: 

• recepten, handleiding IKEA-kast

3. Tekstdoel overtuigen

• De mening van de schrijver staat centraal. De schrijver probeert je met zijn argumenten te overtuigen van zijn mening. 

Voorbeeld: 

• pleidooi, recensie, betoog, blog

4. Tekstdoel activeren

• De schrijver wil de lezer aanzetten om iets te gaan doen: kopen van een product, stemmen op een partij.

Voorbeeld: 

• reclameteksten, verkiezingsposter

5. Tekstdoel amuseren

• De schrijver wil de lezer vermaken. De tekst kan verzonnen zijn of gaan over iets wat de schrijver heeft meegemaakt. 

Voorbeeld: 

• gedicht, strip, blog

6 Tekstdoel beschouwen

• De schrijver wil dat de lezer zelf een mening vormt over een bepaald onderwerp. De schrijver geeft daarom informatie van verschillende kanten. 

Voorbeeld: 

• sommige krantenartikelen, artikelen met achtergrondinformatie

Tot hier met havo 3A en 3C

tekstdoelen 

• Informeren
• Instructie geven
• Overtuigen
• Activeren
• Amuseren
• Beschouwen