§2.4.

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

§2.4. De rechtspraak: (on)afhankelijk?

Planning

1. Lesdoelen

2. introductie

3. §2.4.

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen dat de rechterlijke macht de bevoegdheid heeft om te berechten; hoe zij dit doet en welke procedures de rechtspraak en het OM volgen.

2. Je kunt beargumenteren op welke wijze onafhankelijke rechtspraak bijdragen aan een eerlijk rechtsproces.

(3. Je kunt een standpunt innemen over de wijze waarom media berichten over strafzaken.)

§2.4. De rechtspraak: (on)afhankelijk?

Intro

Waarom
straffen?

Wat zou jij een passende straf vinden voor een stevige mishandeling? Waarom?

Waarom straffen?

• Zorgen dat iemand zijn criminele gedrag afleert en niet nog een keer hetzelfde gaat doen (resocialisatie/TBS). 
• Zorgen dat andere mensen zien dat je flink wordt gestraft als je iets fout doet. 
• Zorgen dat mensen niet zelf iemand gaan straffen = Eigenrichting
• Zorgen dat iemand niet meer op vrije voeten loopt om te zorgen dat anderen geen gevaar meer lopen. = Veiligheid
• Wraak = Vergelding/genoegdoening

Kenmerk: onafhankelijke rechtsspraak

Rechter baseert zich op rechtsbronnen: Wetboek strafrecht

Dadersstrafrecht

Levenslang: ontnemen van grondrecht - na 25 jaar brengt onafhankelijk adviescollege levenslanggestraften 

-recidivegevaar
- delict gevaarlijkheid

- het gedrag en de ontwikkeling van de levenslanggestrafte in de periode dat hij de gevangenis zit

- impact op slachtoffer(s) en nabestaanden

Organisatie rechtspraak

Organisatie rechtspraak

Organisatie rechtspraak

Hoe zorgen we voor een eerlijke rechtsspraak?

- Onafhankelijke rechtsspraak - het vierde kenmerk van de rechtsstaat
- Oordelen op basis van rechtsbronnen
- Rechter kan nooit ontslagen worden vanwege rechtelijke uitspraak
- Mening van Politicus of minister heeft geen invloed - trias politica
- Alleen hoge raad kan rechter ontslaan - alleen uitzonderlijke gevallen. Houdt rechter onafhankelijk.
- Rechter onpartijdig: geen belangen - rechter wraken

Dagvaarding
Recht op een advocaat

Procedure rechtzaak

Verloop rechtszaak

1. Opening

2. Aanklacht

3. Verhoor - rechter/officier van justitie stellen vragen

4. Requisitoir/strafeis

5. Pleidooi

6. Officier van justitie repliek - advocaat dupliek

7. Laatste woord

8. Vonnis

Media en rechtsspraak?

- In principe alle rechtszaken openbaar tenzij minderjarig of spraakmakend - dan informeert de media
- Onschuldpresumptie
- trial by media
- rechter kan media aandacht in de zaak laten meewegen

Aan de slag

Maken:
Kennis en begrip: vraag 1 t/m 5
Toepassen:  vraag 8 t/m 12