1.7 Grammatica les 4 aangepaste versie mavo-havo 08-11-2023

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Afspraken:

• Je zit op je vaste plek.
• Op je tafel ligt je leesboek, werkboek, laptop, schrift en etui.
• Je telefoon is uit en zit in je tas. Je tas staat op het rek.
  
• Je laptop is dicht (geluid uit) en gaat pas open als de docent het vraagt.

Regels tijdens de les:

• We luisteren naar elkaar.
• Tijdens het samenwerken overleg je op normale praattoon.
  
• Je steekt je hand op voor vragen.
  

Lezen in je leesboek

Programma

Blokuur 1: afronden 1.7 grammatica: zinsdelen en onderwerp

Blokuur 2: Fictie 2.1

Lesdoel

Aan het einde van blokuur 1:

- Kun je uitleggen waarom het belangrijk is dat je nieuwe woorden leert.

- Heb je kennis gemaakt met 25 nieuwe woorden.

Zinsdeelproef

Wat is de eerste stap bij het ontleden van een zin (zinsdeelproef)?

1e stap: de persoonsvorm zoeken

Bijv. door de tijdproef: Verander de tijd in de zin (vt, tt)

 Het woord dat verandert is de persoonsvorm.

De hond sluipt door het bos samen met zijn baasje.

> De hond sloop door het bos samen met zijn baasje.

2e stap: zet een streep direct voor en achter de pv

De hond | sluipt | door het bos samen met zijn baasje.

Regel: Voor de pv is maar plek voor één zinsdeel|

De hond | sluipt | door het bos samen met zijn baasje.

één zinsdeel

3e stap: verander de volgorde van de zin. Kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten.
Er is maar plek voor 1 zinsdeel op die plek.

1. De hond | sluipt | door het bos samen met zijn baasje.
2. Door het bos | sluipt | de hond | samen met zijn baasje.
3. Samen met zijn baasje | sluipt | de hond | door het bos.
4. De hond | sluipt | door het bos | samen met zijn baasje.

B1D: checken: t/m 11 gemaakt?

Maken + controleren 12 + 11 (zie uitwerking)

Nieuwe leerstof: Onderwerp

Oefenen met oefenblad

Ten slotte oef 15

Maak zelfstandig oefening 15

1. Eerst volgt de uitleg wat je gaat doen
2. Wat?: maak oefening 15
3. Hoe?:  alleen, in stilte
4. Tijd: 5 min.
5. Klaar?:  check of je ook oef 11 al af hebt. Ja? dan leesboek pakken 
6. Nakijken en kort nabespreken 12 + 11

Lesdoel

Aan het einde van blokuur 1:

- Kun je uitleggen waarom het belangrijk is dat je nieuwe woorden leert.

- Heb je kennis gemaakt met 25 nieuwe woorden.

Onderwerp

Hoe?

Hoe vind je het onderwerp?

Het onderwerp vind je ook door een vragende zin te maken die begint met:

wie of  wat + gezegde (alle werkwoorden in de zin)

We hebben gisteren een mooie film gezien. 

Vorige week werd de film vertoond.

Leerstof onderwerp (O)

Het onderwerp geeft aan wie of wat iets doet in de zin (de hoofdrolspeler van de zin).

Het onderwerp en de persoonsvorm horen bij elkaar en komen overeen in getal: ze staan allebei in het enkelvoud of allebei in het meervoud:

• Dave schopte de bal naar Jamie.
• Dave en Jamie maakten samen een doelpunt.

Leer de afkortingen!

PV = persoonsvorm

O = onderwerp

WG = werkwoordelijk gezegde

Maak het oefenblad onderwerp/pv oefenen

Wat: oefenblad onderwerp/pv (staat op Magister/studiewijzer/periode 1)

Hoe: alleen, in stilte

Tijd: 8 min

Klaar?: maak oef 15 (1.7 grammatica) verder af. Lezen in leesboek.

Nabespreken: vragen?

Maak zelfstandig oefening 15

1. Uitleg wat je gaat doen
2. Wat?: maak oefening 15
3. Hoe?:  alleen, in stilte
4. Tijd: 8 minuten.
5. Klaar?: leesboek pakken en lezen
6. NIET AF?: HUISWERK VOOR MORGEN: oef 15 afmaken
   

Onderwerp (O)

wie of  wat + gezegde (alle werkwoorden in de zin)

We hebben gisteren een mooie film gezien. - Wie hebben gezien? → We = onderwerp 

Vond de hele klas de film mooi? -  Wie vond ? → de hele klas = onderwerp
Vorige week werd de film vertoond. - Wat werd vertoond? → de film = onderwerp

Werkwoordelijk gezegde en persoonsvorm:

Alle werkwoorden die in een zin staan, vormen samen het werkwoordelijk gezegde. Een van de werkwoorden is de persoonsvorm

Maak de zin vragend. Het werkwoord wat vooraan komt te staan is de persoonsvorm

persoonsvorm en werkwoordelijk gezegde 

Alle werkwoorden die in een zin staan, vormen samen het werkwoordelijk gezegde. Een van de werkwoorden is de persoonsvorm

Het werkwoordelijk gezegde zegt wat er in een zin is gedaan of wordt gedaan.

Bijvoorbeeld:

Ik heb gisteren een mooie film over kinderrechten gezien.

We moeten kinderen beschermen tegen discriminatie.

Oefening 10

Volgende week zal onze klas een weekend op brugklaskamp gaan

Volgende week zal onze klas een weekend op brugklaskamp gaan

Volgende week | zal | onze klas een weekend op brugklaskamp gaan

Een weekend  | zal | onze klas volgende week op brugklaskamp gaan

Op brugklaskamp | zal | onze klas volgende week een weekend gaan

Volgende week | zal | onze klas | een weekend | op brugklaskamp | gaan

Noteer het juiste antwoord bij oef. 10